از صید ماهی تا پادشاهی (۶)

گام ششم: به دنیال یک تکیه‌گاه مالی

در ادامه داستان شکل‌گیری کسب‌وکار متین (شرکت موادیسم) به اینجا رسیدیم که در مرکز رشد شریف پذیرش شدند. متین به واسطه مشاوران این مرکز توانسته بود دانش‌بنیان شود و الان می‌توانست از خدمات متنوعی دانش‌بنیانی نیز بهره‌مند شود.

روزها و هفته‌ها برای متین و شرکتش در مرکز رشد سپری شد همچنین متین از کمک بلاعوض مالی مرکز رشد که تا سقف ۳۵ میلیون تومان بود استفاده کرد اما حالا به نقطه‌ای رسیده بود که نیاز داشت یک سرمایه مالی برای شرکت موادیسم جذب کند تا بتواند از این طریق کارش را توسعه دهد. باز هم مانند قسمت قبل باید به این نکته اشاره کنیم که برخلاف باور خیلی از افراد، پول به عنوان اولین گزینه برای شروع مسیر کارآفرینی نیست! یعنی این تصور که «من پول لازم برای شروع را ندارم پس نمی‌توانم وارد مسیر کارآفرینی شوم» اشتباه است. اگر تا به اینجای داستان متین همراه ما بوده باشید متوجه شدید آن چیزی که محور اصلی جریان کارآفرینی متین بوده، ایده و محصولی فناورانه‌ای بود که طراحی و توسعه داده است و حالا آماده جذب سرمایه مالی است. در دنیا کارآفرینی شرکت‌های مختلفی در نقش سرمایه‌گذار وجود دارند که امصال متین می‌توانند از سرمایه مالی آنها استفاده کنند (در ازای بخشی از سهام که واگذار می‌کنند. البته مدلهای متنوعی در این خصوص هست که خیلی تخصصی بوده و خارج از بحث ماست). شما به عنوان یک کارآفرین نوپا که در ابتدای مسیر هستید با سرمایه‌گذارانی سروکار دارید که از آنها به عنوان «سرمایه‌گذاران خطرپذیر» اسم می‌برند. سرمایه‌گذارانی که ریسک زیادی می‌کنند و روی کسب‌‌وکار تازه‌تاسیس شما سرمایه‌گذاری می‌کنند.

متین از دو طریق می‌تواند سرمایه مالی لازم را به شرکتش تزریق کند. او می‌تواند از ظرفیت صندوق پژوهش و فناوری شریف در این مرحله استفاده کند. در ادامه نهادهایی مثل مرکز کارآفرینی، شتابدهنده و مرکز رشد حالا به صندوق پژوهش و فناوری شریف می‌رسیم.

با تاسیس مرکز رشد شریف در سال 1382، افزایش تعداد شرکت‌های مستقر و نیاز آن‌ها به دریافت خدمات مالی برای توسعه کسب وکارشان در نهایت باعث ایجاد صندوق پژوهش و فناوری شریف در سال 1388 شد. ماموریت این صندوق ارائه خدمات مالی و اعتباری ویژه و منحصر به فرد به کارآفرینان و نوآوران با سهام‌داری دانشگاه صنعتی شریف و سایر شرکا بوده است. این صندوق تا به امروز بیشتر از 100 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در کسب‌وکارهای نوپا و فناور داشته است. همچنین بیشتر از 2 هزار میلیارد تومان ضمانتنامه صادر و بیش از 500 میلیارد تومان تسهیلات مالی در اختیار کسب‌وکارهای دانش‌بنیان قرار داده است. مجموعه‌هایی مانند سایت شب، تخفیفان و دکتر دکتر نمونه‌هایی از سرمایه‌گذاری‌های مستقیم و غیرمستقیم این صندوق هستند. متین می‌تواند فرآیند جذب سرمایه صندوق شریف را دنبال کند اما باید نظر افراد حاضر در کمیته سرمایه‌گذاری صندوق را به کارش جلب کند.

مسیر دیگری نیز برای متین وجود دارد. او می‌تواند از شبکه سرمایه‌گذاران خطرپذیر حاضر در ناحیه نوآوری شریف استفاده کند (در قسمت‌های بعدی مفصل در مورد ناحیه نوآوری شریف صحبت خواهیم کرد). مجموعه سرمایه‌گذارانی هستند که در اطراف دانشگاه مستقر شدند و آماده سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها و شرکت‌های کارآفرینان نوپا هستند و عمدتاً به صورت تخصصی در حوزه‌های مختلف فعالیت دارند. از حوزه‌های IT و ICT تا سلامت، حمل‌ونقل و خودرو و ... لیست این سرمایه‌گذاران در سایت پارک علم و فناوری شریف نیز موجود هست. یکی از این شرکت‌های سرمایه‌گذار در ناحیه نوآوری شریف نظر متین را جلب می‌کند. شرکتی به نام «مدیریت سرمایه بامداد». این مجموعه برخلاف سایر سرمایه‌گذارن روی فناوری‌های مرتبط با مواد پیشرفته هم کار می‌کرد. در این لحظه متین تصمیم گرفت وارد فرآیند سرمایه‌گذاری این شرکت شود.

مشاوران مرکز رشد نکته مهمی را به متین یادآور شده بودند همان هم دلیلی شد تا متین شرکت مدیریت سرمایه بامداد را انتخاب کند. در انتخاب سرمایه‌گذار باید دقت کنیم که پول آخرین آورده آنهاست. آن چیزی که از پول سرمایه‌گذار هم مهمتر است، شبکه‌ حرفه‌ای و کاری اوست که علاوه بر پول به شرکت‌های مختلف وارد می‌کند (اصطلاحا در دنیای کارآفرینی می‌گویند اسمارت مانی؛ پولی که آورده‌ای بیشتر از وجه نقد برای کارآفرین دارد). دلیل انتخاب این شرکت توسط متین هم به همین خاطر بود که این شرکت می‌توانست علاوه بر پولی که وارد کسب‌وکار متین می‌کند به توسعه بازارش و رشد شرکت موادیسم هم کمک زیادی داشته باشد. حالا متین خودش را برای آغاز فرآیند سرمایه‌گذاری آماده کرده بود. فرآیندی که ممکن است تا چند ماه هم طول بکشد اما متین بی‌صبرانه مشتاق جذب سرمایه مالی از این شرکت بود.