آیا واقعا پروفسور سمیعی بزرگترین جراح مغز جهان است ؟

Author, Science journalist and Presenter in history and philosophy of science

نوشتن درباره ی کارنامه و مرتبه ی علمی دکتر «مجید سمیعی»، جراح مغز و اعصاب، کار ساده ای نیست. ممکن است عده ای هر نقدی درباره ی او را توهین تلقی کنند و حتی از مطالعه ی هر متنی که محتوای آن ستایش و تمجید نباشد، ناراحت و دلخور شوند. در سال های اخیر این بت سازی ها خصوصاً از زمان درگذشت دکتر «محمود حسابی» شتاب بیشتری گرفت و داستان ها و حکایت های اغراق آمیز تا جایی پیش رفت که به سختی می شد برخلاف موج شنا کرد و سخن دیگری گفت. پروفسور مجید سمیعی نیز در افکار عمومی ایرانی ها چنان به عرش رفت که خدمات و آثار واقعی او در سایه ی این تمجیدها پنهان شد. این قهرمان سازی ها که بیشتر اوقات با چاشنی غرور ملی و افتخار میهنی شکل می گرفت تا جایی پیش رفت که سوژه ی طنز و دستمایه ی شوخی شد. تعداد اعضای کانال های تلگرامی درباره ی فواید عرق بیدمشک و بادرنجبویه و کاسنی و شاتره و خارشتر با سوء استفاده از اسم پروفسور مجید سمیعی به صدها هزار نفر رسید و جملات قصار غالباً بی معنی به او نسبت داده شد؛ جملاتی در باب رمز موفّقیت و حتی درباره ساعت خواب یا تاریخ و فرهنگ و تمدن. در کنار همه ی اینها، یک شایعه ی دیگر با چنان سرعتی پخش شد که کمتر کسی بود که چیزی از آن نشنیده باشد؛ «پروفسور سمیعی بزرگترین جراح مغز دنیاست.»

البته این جمله آماتوری و ساده انگارانه است. در دنیای علم بعید است کسی از کلماتی مثل بزرگترین دانشمند یا بهترین جراح استفاده کند. جراحان و پزشکان ماهر و زبردست ایرانی در جهان کم نیستند؛ پزشکانی معتبر و حاذق در حیطه های مختلف پزشکی که حتی از دکتر مجید سمیعی هم باسابقه تر و موفّق تر بوده اند، اما در افکار عمومی گمنام مانده اند. درهرحال دکتر مجید سمیعی پزشک و جراح معتبری است. مقالات با ارجاعات فراوان و سابقه ی کاری او نشان می دهد که در تمام سال های فعالیتش از سوی همکاران خود به عنوان یک جراح موفّق شناخته می شده است. اما اطلاق عنوان «بزرگترین جراح مغز دنیا» به او، بیشتر برای جلب مخاطب کانال های تلگرامی یا تیتر نشریات زرد روی پیشخوان دکه های روزنامه فروشی مناسب است. دریافت جایزه و عنوان «عصب طلایی» (Golden Neuron Award) در فاصله ی سال های 2007 تا 2016 (1389 تا 1395) نشانه ی بزرگترین جراح مغز دنیا بودن، نبوده و نیست. درواقع «آکادمی جهانی جراحی اعصاب» (World Academy of Neurological Surgery) که از سال 2005 (1384) میلادی شکل گرفته، در بین انجمن ها و کنگره های مطرح و بزرگ جراحی مغز و اعصاب جهان چندان مشهور و شناخته شده نیست. کافیست به خاطر بیاوریم که «انجمن جهانی جراحی مغز و اعصاب» (WFNS) از سال 1955 (1334) یعنی بیش از 60 سال قبل پایه ریزی شده و بیش از 30 هزار نفر از 119 کشور جهان در آن عضویت دارند. از یاد نبریم که «انجمن جراحان مغز و اعصاب آمریکا» (AANS) از سال 1931 (1310) با بیش از 80 سال سابقه هم وجود دارد و در هیچیک از این انجمن های بزرگ و معتبر، پروفسور مجید سمیعی به عنوان بزرگترین جراح مغز جهان شناخته نشده است. بعضی از جوایز اهداشده به پروفسور سمیعی مانند «Bundesverdienstkreuz» در آلمان، اگرچه افتخار بزرگی است، اما ارزش علمی خاصی ندارد و تا به حال به بیش از 255 هزار نفر اعطا شده است. تقدیر از بزرگان و فرهیختگان پسندیده است و نیکو، اما از یاد نبریم که تمجیدهای کاریکاتوری و تعصب و بت سازی از شخصیت های برجسته، کاملاً برعکس به شخصیت آنها آسیب می زند. پروفسور سمیعی بدون شک پزشک موفّق و باسابقه و جراح مطرحی است، اما این تصور که او بر قله ی جامعه ی جراحان مغز و اعصاب جهان ایستاده یا اعطای القابی مثل بزرگترین جراح مغز و اعصاب جهان، ابداً صحیح نیست.