آنچه در پنجمین نشست سران آسیای مرکزی گذشت

۱۴ سپتامبر، تاجیکستان میزبان پنجمین نشست مشورتی سران آسیای مرکزی بود. نشستی با حضور رؤسای جمهور پنج کشور منطقه، کاخا ایمنادزه نماینده دبیر کل سازمان ملل و حضور افتخاری الهام علی‌اف رئیس جمهور آذربایجان.

در نتیجه این نشست، پنج سند به امضا رسید:

• بیانیه مشترک سران کشورها؛

• موافقتنامه تقویت ارتباط متقابل حمل و نقل زمینی در آسیای مرکزی؛

• آیین نامه ای برای ایجاد شورای هماهنگ کننده ملی برای جلسات مشورتی سران کشورهای آسیای مرکزی

• نقشه راه سران برای حمایت از سلامت و رفاه در آسیای مرکزی (2022-2025)؛

• موافقتنامه بین کشورهای آسیای مرکزی در زمینه جهت گیری های کلی سیاست جوانان.

رؤسای جمهور در بیانیه مشترک این اجلاس، بر اهمیت پیشرفت و استثنایی سازی دستور کار جلسات مشورتی آسیای مرکزی در سال های آینده و استمرار روابط دوستانه بین کشورهای آسیای مرکزی تاکید کردند. آنها در این بیانیه، خواستار حل همه مسائل منطقه از راه های سیاسی و دیپلماتیک بر اساس برابری و احترام به منافع یکدیگر شدند.

در زمینه امنیت منطقه ای و مرزها، تاکید شد که مقابله با تروریسم و ​​افراط گرایی، قاچاق مواد مخدر و سایر چالش های مشترک، همچنان در کانون توجه سران و از اولویت های همکاری طرفین خواهد بود. در این راستا، اعلام شد، که کشورهای منطقه تلاش خود را در سطوح ملی و منطقه ای برای مقابله با گسترش افکار افراطی به ویژه در بین جوانان افزایش خواهند.

سران منطقه با بررسی وضعیت افغانستان، بر اهمیت حل مشکلات آن و حمایت از یک کشور مستقل، متحد و صلح آمیز تاکید کردند. آنها بار دیگر بر اهمیت ایجاد حکومت فراگیر در افغانستان با حضور گروه های اصلی قومی، مذهبی و سیاسی جامعه افغانستان تاکید کردند.

همچنین در این بیانیه، به ضرورت تشدید همکاری ها در زمینه صنعتی و افزایش بهره وری از پتانسیل ترانزیتی آسیای مرکزی تاکید شده است. آنها توسعه همکاری ها در زمینه تجاری و اقتصادی و ایجاد شرایط مساعد برای تجارت و سرمایه گذاری را در اولویت کاری خود دانستند. بنابراین، قرار است نقش و تأثیر افزایش سهم ارزهای ملی در تجارت متقابل بررسی شود.

در ادامه، حمایت قاطع خود از تلاش ها برای تضمین مشارکت گسترده زنان در همه حوزه های فعالیت ابراز کردند.

رؤسای جمهور آسیای مرکزی، هر کدام پیشنهاداتی را برای رشد همکاری منطقه ای ارائه نمودند که به تعدادی از آنها اشاره می کنیم:

صدیر جبارف: ایجاد مرکز فناوری های انرژی کارآمد و صرفه جویی در منابع آسیای مرکزی؛ تاکید به جذب سرمایه‌گذاری های کلان در حوزه آب؛  ایجاد یک مرکز منطقه ای در بیشکک، بمنظور تحقیق و معرفی فنآوری های انرژی کارآمد و صرفه جویی در منابع در منطقه؛ ایجاد صلح و ثبات در افغانستان اولویت سیستم های امنیتی منطقه باشد؛ گسترش بیشتر اشکال و انواع همکاری ها در زمینه تامین امنیت در منطقه؛

جومارت توکایف: ایجاد یک پلتفرم گفتگو درباره امنیت و همکاری در آسیای مرکزی؛ ایجاد یک پایگاه داده الکترونیکی یکپارچه در چارچوب پورتال آسیای مرکزی؛ تهیه یک برنامه عملیاتی برای توسعه همکاری های صنعتی بین کشورهای آسیای مرکزی؛ تمرکز بر مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر؛ ایجاد پروژه های تعاونی برای تولید مواد غذایی، ساختمانی و کالاهای شیمیایی؛

شوکت میرضیایف: تهیه یک برنامه بین دولتی برای حفاظت و تقویت مرز کشورهای آسیای مرکزی؛ تشکیل شورای اقتصاد آسیای مرکزی؛ ایجاد زنجیره های تجاری و لجستیکی پایدار در منطقه؛ همکاری نزدیک تر با آذربایجان در حمل و نقل، برای تسریع اقدام در این حوزه؛ ایجاد منطقه آزاد تجاری کامل بدون استثنا و محدودیت؛ تدوین یک استراتژی برای توسعه همکاری های صنعتی کشورهای آسیای مرکزی؛ انعقاد توافقنامه حمل و نقل و ترانزیت در آسیای مرکزی برای برای ایجاد مکانیسم های خاصی برای ارتقای کریدورهای حمل و نقل کار آمد، بمنظور راهیابی به بازارهای جهانی؛  بهینه سازی مراحل صدور مجوز و ایجاد یک پلت فرم دیجیتال یکپارچه برای حمل و نقل بین المللی؛

امامعلی رحمان: ایجاد انجمن رسانه ای کشورهای آسیای مرکزی؛ ایجاد هماهنگی و همکاری بیشتر در زمینه آب و انرژی؛ ایجاد یک پلتفرم جداگانه برای تنظیم همکاری های انرژی و آب؛ تاکید منطقه بر حل بحران افغانستان؛ افزایش همکاری های چندجانبه بمنظور توسعه ظرفیت های حمل و نقلی منطقه؛

سردار بردی محمداف: ایجاد پلتفرم ویژه برای مراکز حمل و نقل در آسیای مرکزی؛ ایجاد اتاق بازرگانی آسیای؛ ایجاد یک ساختار تخصصی - مرکز منطقه ای فناوری های مرتبط با تغییرات اقلیمی در آسیای مرکزی؛ شروع رایزنی با آژانس های ذیربط سازمان ملل برای تعیین فرمت و ساختار بهینه برنامه ویژه سازمان ملل برای حوزه دریای آرال؛ ایجاد شورای کشورهای آسیای مرکزی در زمینه فناوری های نوین؛

الهام علی‌اف نیز به عنوان میهمان افتخاری در این اجلاس شرکت کرد. وی اظهار داشت، که از سوی امامعلی رحمان و رضایت سایر رؤسا به این اجلاس دعوت شده است. الهام علی‌اف نیز پس از پنج رئیس جمهور به ایراد سخنرانی پرداخت و آذربایجان را یک کشور ترانزیتی قابل اعتماد به بازارهای ترکیه و اروپا برای کشورهای آسیای مرکزی معرفی کرد.

در حاشیه این اجلاس، ۱۴ رویداد فرهنگی و تجاری در حال برگزاری است؛ از جمله اولین  نشست وزرای حمل و نقل، دومین مجمع روسای مؤسسات آموزش عالی، انجمن دانشمندان، انجمن کارآفرینان جوان، گفتگوی رهبران زن آسیای مرکزی و...

در مراسمی مجلل نیز، با اتفاق نظر رؤسای جمهور، نشان افتخاری را به رئیس خلق مصلحتی و رئیس جمهور سابق ترکمنستان قربانقلی بردی محمداف اهدا کردند.

شامگاه ۱۴ سپتامبر نیز، پس از اجلاس سران، رئیس جمهور تاجیکستان میزبان رؤسا در رویداد چند منظوره "عصر دوستی" از جمله پذیرایی، کنسرت، بازدید و... بود. قابل ذکر است، رئیس جمهور قرقیزستان از شرکت در این رویداد خودداری و به کشور خود بازگشت.

#آسیای_مرکزی

#تاجیکستان #قرقیزستان #ازبکستان #قزاقستان #ترکمنستان

#انرژی #آب #ترانزیت #لجستک #حمل_و_نقل #کریدور

کانال #مرکز_مطالعات_تاجیکستان | ماوراء النهر:

@mavaraonnahr