Նախագահի հրամանագրով սահմանվել են ԱՀ տարածքում հայտարարված ռազմական դրության իրավական ռեժիմի ընթացքում տեղեկությունների հրապարակման կամ տարածման կանոնները
Արցախի Հանրապետության նախագահ Արայիկ Հարությունյանն ստորագրել է հրամանագիր, համաձայն որի՝ սահմանվել են Արցախի Հանրապետության տարածքում հայտարարված ռազմական դրության իրավական ռեժիմի ընթացքում տեղեկությունների հրապարակման կամ տարածման կանոնները, որոնք շարադրված են ստորև.
«1. Արցախի Հանրապետության տարածքում հայտարարված ռազմական դրության իրավական ռեժիմի ընթացքում, ելնելով պետական և հասարակական արտաքին և ներքին անվտանգության ապահովման անհրաժեշտությունից, ռազմական բնույթի տեղեկատվության, պետական անվտանգությանը վերաբերող ոչ ռազմական բնույթի տեղեկատվության, Արցախի Հանրապետության սահմանային իրավիճակին վերաբերող տեղեկատվության և հրապարակումների, մարտական տեխնիկայի, զինված ուժերի և այլ զորքերի վերաբերյալ հրապարակումների, տեղեկատվական նյութերի, հարցազրույցների, հաղորդումների և դրանց հետ անմիջականորեն առնչվող այլ տեղեկությունների (այսուհետ բոլորը միասին` հաղորդում) հրապարակային տարածումը, փոխանցումը, ներառյալ ինտերնետային կայքերում և սոցիալական ցանցերում դրանց հրապարակումների ձևով (այսուհետ՝ հրապարակում), կատարվում է բացառապես պետական մարմինների կողմից տրամադրված կամ հրապարակված պաշտոնական տեղեկատվության (այսուհետ` պաշտոնական տեղեկատվություն) հղումով՝ ամբողջությամբ արտացոլելով պաշտոնական տեղեկատվությունը (առանց խմբագրման):
2. Պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինների և պաշտոնատար անձանց` ռազմական դրության իրավական ռեժիմի և պետական անվտանգության ապահովմանն առնչվող գործողությունները (այդ թվում` ելույթները, հրապարակումները) առերևույթ կեղծված ներկայացվող և (կամ) հերքող հաղորդումների հրապարակումն արգելվում է:
3. Արգելվում է Արցախի Հանրապետության պաշտպանունակության ու անվտանգության դեմ ուղղված քարոզչությունը:
4. Հաղորդումների հետ կապված պաշտոնական հայտարարություններով հանդես են գալիս Արցախի Հանրապետության Նախագահը, Արցախի Հանրապետության համապատասխան ոլորտի պետական լիազորված մարմինները, իսկ այլ անձինք` Արցախի Հանրապետության Նախագահի հանձնարարությամբ:
5. Հաղորդումները հրապարակվում են Արցախի Հանրապետության Նախագահի մամուլի քարտուղարի կամ Արցախի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի տեղեկատվության գլխավոր վարչության կամ համապատասխան ոլորտի պետական լիազորված մարմինների ղեկավարների կամ լիազորված ներկայացուցիչների միջոցով։
6. Պաշտոնատար անձինք և պետական կառավարման մարմինների ներկայացուցիչներն իրենց լիազորությունների շրջանակներում կարող են հանդես գալ հաղորդումների վերաբերյալ հայտարարություններով և մեկնաբանություններով միայն Արցախի Հանրապետության Նախագահի աշխատակազմի տեղեկատվության գլխավոր վարչության հետ համաձայնեցված դիրքորոշումներին համապատասխան:
7. 1-3-րդ կետերով նախատեսված կանոնների պահպանման նկատմամբ հսկողություն է իրականացնում Արցախի Հանրապետության ոստիկանությունը: Արցախի Հանրապետության ոստիկանությունն իրավասու է անհրաժեշտ միջոցներ ձեռնարկել ապահովելու հրապարակված հաղորդումների և տեղեկությունների վերացումը, իրականացնելու տպագրող սարքերի, ռադիոհեռարձակող, ձայնաուժեղացնող տեխնիկական միջոցների, բազմացնող տեխնիկայի ժամանակավոր առգրավում կամ կալանք»:
Սահմանված կանոնների խախտումը ենթադրում է և՛ վարչական, և՛ քրեական պատասխանատվություն: Մասնավորապես, Վարչական իրավախախտումների վերաբերյալ օրենսգրքի 182.5-րդ հոդվածի հետևյալ մասերով նախատեսված են՝
«5. Լրատվական գործունեություն իրականացնողի կողմից ռազմական դրության ընթացքում տեղեկությունների հրապարակման կամ տարածման կանոնները խախտելը, լրագրողի կողմից հավատարմագրման հատուկ կարգը չպահպանելը, կապի միջոցներից օգտվելու հատուկ կանոնները խախտելը` առաջացնում են տուգանքի նշանակում` սահմանված նվազագույն աշխատավարձի յոթհարյուրապատիկից մինչև հազարապատիկի չափով:
6. Լրատվական գործունեություն չիրականացնող անձանց կողմից ռազմական դրության ընթացքում տեղեկությունների հրապարակման կամ տարածման կանոնները խախտելը կամ կարծիքի արտահայտման ազատության սահմանափակման կանոնները խախտելը՝ առաջացնում է տուգանքի նշանակում` սահմանված նվազագույն աշխատավարձի երեքհարյուրապատիկից մինչև յոթհարյուրապատիկի չափով:
7. Սույն հոդվածի 5-րդ և 6-րդ մասերով նախատեսված տույժերին ենթարկվելուց հետո՝ անհապաղ, ռազմական դրության ընթացքում սահմանված տեղեկությունների հրապարակման կամ տարածման կանոնների խախտմամբ տարածված հրապարակումը չվերացնելը` առաջացնում է տուգանքի նշանակում` լրատվական գործունեություն իրականացնողի նկատմամբ` նվազագույն աշխատավարձի հազարապատիկից մինչև հազարհինգհարյուրապատիկի չափով, իսկ լրատվական գործունեություն չիրականացնող անձանց նկատմամբ` յոթհարյուրապատիկից մինչև հազարապատիկի չափով»:
Իսկ Քրեական օրենսգրքի 321.4-րդ հոդվածը սահմանում է՝
«1. Ռազմական դրության իրավական ռեժիմի ընթացքում տեղեկությունների հրապարակման կամ տարածման կանոնները խախտելը, որն էական վնաս է պատճառել անձանց կամ կազմակերպությունների իրավունքներին կամ օրինական շահերին կամ հասարակության կամ պետության օրինական շահերին՝ պատժվում է տուգանքով՝ նվազագույն աշխատավարձի երկուհազարապատիկից երեքհազարապատիկի չափով, կամ ազատազրկմամբ՝ առավելագույնը երկու տարի ժամկետով»:
Установлены правила публикации или распространения информации в период правового режима военного положения
Президент Республики Арцах Араик Арутюнян подписал указ, согласно которому были установлены правила публикации или распространения информации во время правового режима военного положения, объявленного на территории Республики Арцах.
1. В ходе объявленного на территории Республики Арцах правового режима военного положения, исходя из необходимости обеспечения государственной и общественной внешней и внутренней безопасности, публичное распространение, передача, в том числе путем публикаций на сайтах в Интернете, в социальных сетях (далее – публикация) информации военного характера; информации невоенного характера, относящейся к государственной безопасности; информации и публикаций о ситуации на границах Республики Арцах; публикаций, информационных материалов, интервью, сообщений и связанных с ними другой информации (далее все вместе - сообщение), о боевой технике, вооруженных силах и других войсках осуществляется со ссылкой на официальную информацию (далее - официальная информация), предоставленную или опубликованную исключительно государственными органами, при этом полностью отражая официальную информацию (без редактирования).
2. Запрещается публикация сообщений, заведомо фальсифицирующих и (или) опровергающих действия (в том числе выступления, публикации) государственных органов, органов местного самоуправления, должностных лиц по обеспечению правового режима военного положения и государственной безопасности.
3. Запрещается пропаганда, направленная против обороноспособности и безопасности Республики Арцах.
4. С официальными заявлениями, связанными с сообщениями, выступают Президент Республики Арцах, уполномоченные государственные органы соответствующих сфер Республики Арцах, иные лица - по поручению Президента Республики Арцах.
5. Сообщения публикуются пресс-секретарем Президента Республики Арцах или Главным информационным управлением Аппарата Президента Республики Арцах или руководителями или уполномоченными представителями государственных уполномоченных органов соответствующей сферы.
6. Должностные лица, представители органов государственного управления в рамках своих полномочий могут делать заявления и комментарии по сообщениям только в соответствии с позициями, согласованными с Главным информационным управлением Аппарата Президента Республики Арцах.
7. Полиция Республики Арцах осуществляет контроль за соблюдением правил, предусмотренных пунктами 1-3. Полиция Республики Арцах уполномочена принимать необходимые меры для обеспечения устранения опубликованных сообщений и информаций, временной конфискации или наложения ареста на печатное оборудование, радиовещательных и звукоусилительных технических средств, множительных аппаратов.
Нарушение установленных правил влечет за собой как административную, так и уголовную ответственность. В частности, следующие части статьи 182.5 Кодекса об административных правонарушениях предусматривают:
«5. Нарушение лицом, осуществляющим информационную деятельность, правил публикации или распространения информации в период военного положения, несоблюдение журналистом специального порядка аккредитации, нарушение специальных правил пользования средствами связи влечет назначение штрафа в размере от семисот до одной тысячи установленных минимальных зарплат.
6. Нарушение правил публикации или распространения информации лицами, не осуществляющими информационную деятельность, или нарушение правил ограничения свободы выражения мнения влечет назначение штрафа в размере от трехсот до семисот установленных минимальных зарплат.
7. После получения штрафов, предусмотренных пунктами 5 и 6 данной статьи немедленное неустранение публикации, распространенной с нарушением правил публикации или распространения информации, установленных в период военного положения, влечет для лиц, осуществляющих информационную деятельность, назначение штрафа в размере от одной до полутора тысяч установленных минимальных зарплат, а для лиц, не осуществляющих информационную деятельность, от семисот до тысячи установленных минимальных зарплат».
Статьей 321.4 Уголовного кодекса предусматривается:
«1. Нарушение правил публикации или распространения информаций в период действия правового режима военного положения, повлекшее причинение значительного ущерба правам или законным интересам лиц или организаций, или законным интересам общества или государства, влечет назначение штрафа в размере от двух тысяч до трех тысяч установленных минимальных зарплат либо лишение свободы максимум на 2 года».
Rules for publishing or disseminating information during the legal regime of martial law declared in the territory of the Artsakh Republic have been established by the decree of the President
President of the Artsakh Republic Arayik Harutyunyan signed a decree on establishing rules for publishing or disseminating information during the legal regime of martial law declared in the territory of the Artsakh Republic. They are as follows:
1. During the legal regime of martial law declared in the territory of the Artsakh Republic, proceeding from the necessity to ensure state and public security of external and internal nature, any military information, non-military information related to state security, information and publications on the border situation of the Artsakh Republic, publication and transmission of information materials, interviews, reports, other information on military equipment, republic's Armed Forces and other troops, as well as any information directly related to them, (hereinafter all together referred to as reports), including on websites, social networks (hereinafter referred to as publications), should be done exclusively with reference to official information provided or published by state bodies (hereinafter referred to as official information), fully reflecting the official information (without editing).
2. Publication of reports deliberately misleading and (or) controverting the actions (including speeches, reports) of the state and local self-government bodies and officials, relating to ensuring the legal regime of martial law and state security, is prohibited.
3. Propaganda against the defense capacity and security of the Artsakh Republic is prohibited.
4. Official statements related to the reports are made by the President of the Artsakh Republic, state authorized bodies of the relevant sphere of the Artsakh Republic, and other persons at the instruction of the President of the Artsakh Republic.
5. Reports are published by the Press Secretary of the President of the Artsakh Republic or the Central Information Department of the Office of the President of the Artsakh Republic or the heads or authorized representatives of the state authorized bodies of relevant sphere.
6. Officials, representatives of public administration bodies may, within the scope of their powers, make statements and comments on the reports only in concordance with the positions agreed with the Central Information Department of the Office of the Artsakh Republic President.
7. The observance of the rules provided for in paragraphs 1-3 is exercised by the Artsakh Republic Police. The Police is authorized to take necessary measures to ensure the deletion of published reports and information, to carry out temporary confiscation or detention of printing equipment, radio broadcasters, amplifiers, and duplicators.
Violation of the established rules entails both administrative and criminal liability. In particular, the following paragraphs of Article 182.5 of the Code of Administrative Offenses provide:
“5. Violation of the rules of publication or dissemination of information by a media operator during the martial law, non-observance of the special accreditation procedure by a journalist, violation of special rules for the use of means of communication entails imposition of a fine in the amount of seven hundred to one thousand times the minimum wage.
6. Violation of the rules of publication or dissemination of information by persons not engaged in media activities or violation of the rules of restriction of freedom of expression entails imposition of a fine in the amount of three hundred to seven hundred times the minimum wage.
7. After being subjected to the fines provided for in paragraphs 5 and 6 of this Article, failure to immediately eliminate the publication disseminated in violation of the rules of publication or dissemination of information established during martial law entails imposition of a fine in the amount of one thousand to one and a half thousand times the minimum wage, and for those not engaged in media activities, from seven hundred to a thousand times the minimum wage.”
Article 321.4 of the Criminal Code provides:
“1. Violation of the rules of publication or dissemination of information during the legal regime of martial law, which has caused significant damage to the rights or legitimate interests of individuals or organizations or the legitimate interests of society or the state entails imposition of a fine in the amount of two thousand to three thousand times the minimum wage, or imprisonment for a maximum of 2 years. ”