ҲОМИЛАДОР АЁЛДА СУТ ҚАЧОН КЕЛАДИ?
@ginekologim
Саволни бироз ўзгартирайлик: Сут келадими ўзи? Aгар келмаса, бу бирор муаммонинг аломатими? Сут қачон келади? Бундай саволларнинг жавоби қуйида баён этилади, марҳамат!
Ҳомиладорликда сут қачон келади? Туғруқ олди ҳар бир ҳомиладор аёл кўкрагидан сут чиқадими?
Мутахассисларнинг таъкидлашича, айрим ҳомиладорларда иккинчи триместрда, яъни ҳомиладорликнинг 24-ҳафтасидан сўнг она кўкрагидан вақти-вақти билан сут чиқиши мумкин.
Ҳомиладорлик даврида кўкракдан келадиган бу суюқлик сут эмас. У оғиз сути (ҳақиқий она сутидан олдинги сувли, сарғиш суюқлик) деб аталади. Бошқача қилиб айтганда, ҳомиладорликда кўкракдан шаффоф суюқлик чиқиши одатий ҳол. Оғиз сути таркиби туғилажак чақалоқни ҳимоя қиладиган антитаначаларга тўла бўлади. Бу суюқлик таркибида бола туғилгандан сўнг келадиган ҳақиқий она сутига қараганда кўпроқ протеин, камроқ сут ва ёғлар мавжуд. Шу билан бирга унинг ҳазми енгил бўлади.
Дунёга келган ҳар бир чақалоқ илк бор оғиз сутини қабул қилади ва бу чақалоқ учун дастлабки эмлаш ҳисобланади. Бола туғилгандан кейин ҳақиқий она сути 48-72 соат давомида ишлаб чиқарилиши мумкин. Шунинг учун бола туғилгандан сўнг дарҳол сут келмаса, ташвишланманг.
Баъзи аёлларда оғиз сути туғруқ олди вақтларида сизиб оқиши мумкин. Aммо ҳомиладорликда кўкракдан сут келмаса, хавотирга ўрин йўқ. Сиз албатта оғиз сути ишлаб чиқарасиз ва бу мўъжизавий суюқлик фарзандингиз туғилгандан сўнг албатта чиқади. Бошқача айтганда, ҳомиладорлик даврида сутнинг йўқлиги, бола туғилгандан кейин эмизишда сутнинг бўлмаслиги ёки болага етмаслиги дегани эмас. Бунинг акси, яъни ҳомиладорликда суюқликнинг кўкракдан чиқиши ҳам патологик ҳолат эмас, аксинча, меъёрий ҳолат.
Aгар кўкрагингиздан оғиз сути оқаётган бўлса, (эҳтимол бу бир неча томчидир) ноқулайлик бўлмаслиги учун сийнабанд ичига шимувчан мато қўйишингиз мумкин.
Ҳомиладорлик даврида кўкракларда нималар юз беради?
Ҳомиладор аёлларда туғруқ олдидан кўкрак безларининг учки қисми (сўрғичлар атрофи) ўз рангини ўзгартириши яъни қорайиши ва ёғ безларининг катталашиши кузатилади.
Гарчи илмий тасдиғини топмаган бўлсада, тадқиқотчилар ҳомиладор аёл кўкраклари рангининг қорайиши чақалоқ эътиборини жалб қилиш учун деган фикрдалар. Ҳомиладорларнинг қорнида ҳам пайдо бўлувчи ва киндик соҳасигача чўзилувчи қорамтир қалин чизиқ ҳам боланинг бошини топишда ёрдам бериш учун бўлиши мумкин.
Кўкрак безларининг болани сут билан таъминлашга тайёрланаётганлигининг яна бир белгиси - кўкрак атрофидаги майда тошмаларга ўхшаш кичик ёғ бўртмаларининг кўринадиган даржада катталашишидир. Булар томонидан ишлаб чиқарилган ёғ болани эмизишда кўкракни мойлайди. Бу эса қурушиш, ёрилиш ва турли инфекцияларнинг олдини олади.
Ҳомиладорлик даврида кўкрак бези ичида нималар содир бўлади?
Бўлажак она кўкрагининг ташқи кўринишида бўлганидек, ички тўқималарида ҳам сезиларли ўзгаришлар юзага келади. Бу даврда плацентадан ажратиладиган эстроген ва прогестерон гормонлари соясида безларда сут ишлаб чиқариш жараёнларига турки бериш учун кўкраклар ўсиши бошланади.
Ҳомиладорликдан олдин бириктирувчи тўқима, ёғ тўқималари ва сут каналлари маълум бир нисбатда кўкрак тўқималарида бирлашади. Балоғат ёшигача, хусусан эстроген ишлаб чиқарилгунга қадар сут каналлари суст ривожланган бўлади. Балоғат ёшидан кейин эса уларнинг ривожланиши тез суръатларда ўсиб боради. Ҳомила она қорнида бор-йўғи 6 ҳафталик эмбрионлик давридаёқ кўкрак безлари ўзларини сут ишлаб чиқаришга тайёрлай бошлайдилар. Эстрогенлар сут ишлаб чиқарадиган безларни ҳам кучайтиради ҳамда катталаштиради.
Кўкрак безлари пролактин гормони ёрдамида ёғ, углевод ва оқсилдан сут ишлаб чиқаради. Сут эса алвеолалар деб номланган кичкина халтачаларда тўпланиб қолади ва у ўша халтачалар деворларидаги мушаклар ёрдамида сут каналлари орқали кўкрак учигача етиб боради. Окситоцин гормони билан қўзғотилган мушаклар ёрдамида туғруқдан кейинги сут ишлаб чиқарилиши бошланади.
Ҳомиладор аёл туққандан сўнг кунининг аксарият қисми боласини эмизиш билан ўтади. Шунинг учун кўкракларда бироз қизариш, оғриқ ва ёриқлар пайдо бўлиши мумкин.
Ҳомиладорликда кўкракдан келадиган сут эрта туғилиш белгисими?
Йўқ, бунга далил йўқ.
Ҳомиладорликнинг илк ойида кўкрак безидан сут чиқиши нормал ҳолатми?
Илк ойларда кўкракдан сут (суюқлик) чиқиши одатий ҳол эмас. Чунки, юқорида айтиб ўтганимиздек, сут секрециясининг ривожланиши учун маълум вақт керак. Aгар сиз бундай вазиятни бошдан кечираётган бўлсангиз, шифокорингизга мурожаат қилишингиз керак.
Ушбу материал Гинеколог Нилуфар КАБИЛОВА томонидан www.anneysen.cm сайтидаги маълумотлар асосида тайёрланди.
ҲОМИЛАДОРЛИК САҲИФАСИГА ҚАЙТИШ
Каналга уланинг: 👉🏻 @ginekologim 👈🏻