ЎЗКОМНАЗОРАТ: паспортингиз нусхасини ижтимоий тармоқлардан жўнатманг!

Коронавирус пандемияси одамларнинг кундалик ҳаётига ўз таъсирини кўрсатмоқда, биз кўп ҳолларда онлайн манбалардан фойдаланамиз, ижтимоий тармоқларга кўп вақт сарфлаймиз, шунингдек, хизматлардан фойдаланиш учну турли сайтларда рўйхатдан ўтамиз.

Аҳолининг интернет тармоқларида фаоллиги ортиши, фирибгарлар ва жиноятчиларга қўл келмоқда. Кўпгина ОАВлар ва киберхавфсизлик бўйича нуфузли компаниялар фойдаланувчилар учун аянчли оқибатларга олиб келадиган рақамли фирибгарлик ҳодисалари ҳақида тез-тез гапирмоқда.

Масалан, сиз сайтда рўйхатдан ўтиш учун форма тўлдирасиз ва сиздан паспортингиз билан селфи қилиб ёки шахсингизни тасдиқлаш учун паспортингиздан нусха жўнатишингизни сўрайди. Сиз ҳеч қандай фирибдан шубҳаланмай, паспорт фотосуратини жўнатасиз, бу маълумотга эга бўлган ёмон ниятли шахслар сизнинг номингизга электрон ҳамён очишлари, корхона ташкил қилишлари, турли хизматлар таклиф этишлари ёки кредит расмийлаштиришлари мумкин.

Сизнинг паспортингиз нусхасидан фойдаланишнинг яна бир усули – фирибгар сиз ҳақингиздаги маълумотга эга бўлгач, тармоқдаги савдо майдонида профиль очади, олдиндан ҳақини тўлаш шарти билан турли маҳсулотларни таклиф этади, ишончли бўлиши учун сизнинг паспортингиз нусхасини жўнатади, пулларни олгач эса, ғойиб бўлади, табиийки, харидорлар ҳуқуқни ҳимоя қилиш ташкилотларига сизнинг паспортингиз нусхаси билан мурожаат қиладилар. Фирибгарларнинг бу фаолиятлари учун қонун олдида сиз жавоб берасиз.

Шуни қайд этиш лозимки, сиз ҳақингиздаги маълумотлар чиқиб кетганини жиноятчи катта миқдорда фириб қилганидан сўнг биласиз.

“Ўзкомназорат” ДИ фойдаланувчилардан турли сайтлардан рўйхатдан ўтганда, ижтимоий тармоқларда мулоқот қилганда жуда эҳтиёткор бўлиш, паспорт нусхасини асло жўнатмасликни сўрайди. Акс ҳолда, фирибгарларнинг турли жиноий схемаларига алоқадор эмаслигингизни исботлаб беришингиз жуда мушкул бўлади. Зарур бўлганда, маълумотларни ваколатли ва расмий шахсларга, расмий веб-сайтлар ва уларнинг иловаларига жўнатишингиз мумкин.

____

O‘ZKOMNAZORAT: pasportingiz nusxasini ijtimoiy tarmoqlardan jo‘natmang!

Koronavirus pandemiyasi odamlarning kundalik hayotiga o‘z taʼsirini ko‘rsatmoqda, biz ko‘p hollarda onlayn manbalardan foydalanamiz, ijtimoiy tarmoqlarga ko‘p vaqt sarflaymiz, shuningdek, xizmatlardan foydalanish uchnu turli saytlarda ro‘yxatdan o‘tamiz.

Aholining internet tarmoqlarida faolligi ortishi, firibgarlar va jinoyatchilarga qo‘l kelmoqda. Ko‘pgina OAVlar va kiberxavfsizlik bo‘yicha nufuzli kompaniyalar foydalanuvchilar uchun ayanchli oqibatlarga olib keladigan raqamli firibgarlik hodisalari haqida tez-tez gapirmoqda.

Masalan, siz saytda ro‘yxatdan o‘tish uchun forma to‘ldirasiz va sizdan pasportingiz bilan selfi qilib yoki shaxsingizni tasdiqlash uchun pasportingizdan nusxa jo‘natishingizni so‘raydi. Siz hech qanday firibdan shubhalanmay, pasport fotosuratini jo‘natasiz, bu maʼlumotga ega bo‘lgan yomon niyatli shaxslar sizning nomingizga elektron hamyon ochishlari, korxona tashkil qilishlari, turli xizmatlar taklif etishlari yoki kredit rasmiylashtirishlari mumkin.

Sizning pasportingiz nusxasidan foydalanishning yana bir usuli – firibgar siz haqingizdagi maʼlumotga ega bo‘lgach, tarmoqdagi savdo maydonida profil ochadi, oldindan haqini to‘lash sharti bilan turli mahsulotlarni taklif etadi, ishonchli bo‘lishi uchun sizning pasportingiz nusxasini jo‘natadi, pullarni olgach esa, g‘oyib bo‘ladi, tabiiyki, xaridorlar huquqni himoya qilish tashkilotlariga sizning pasportingiz nusxasi bilan murojaat qiladilar. Firibgarlarning bu faoliyatlari uchun qonun oldida siz javob berasiz.

Shuni qayd etish lozimki, siz haqingizdagi maʼlumotlar chiqib ketganini jinoyatchi katta miqdorda firib qilganidan so‘ng bilasiz.

“O‘zkomnazorat” DI foydalanuvchilardan turli saytlardan ro‘yxatdan o‘tganda, ijtimoiy tarmoqlarda muloqot qilganda juda ehtiyotkor bo‘lish, pasport nusxasini aslo jo‘natmaslikni so‘raydi. Aks holda, firibgarlarning turli jinoiy sxemalariga aloqador emasligingizni isbotlab berishingiz juda mushkul bo‘ladi. Zarur bo‘lganda, maʼlumotlarni vakolatli va rasmiy shaxslarga, rasmiy veb-saytlar va ularning ilovalariga jo‘natishingiz mumkin.