Імператар Аляксандр I - История и исторические личности реферат

Дзіцячыя гады і выхаванне імператара ўсерасійскага, старэйшага сына імператара Паўла Пятровіча і Марыі Фёдараўны. Ўзыходжанне на пасад Аляксандра I. Вайна з Напалеонам. Унутраная палітыка і дыпламатыя Аляксандра I. Адрачэнне Канстанціна Паўлавіча.


посмотреть текст работы


скачать работу можно здесь


полная информация о работе


весь список подобных работ


Нужна помощь с учёбой? Наши эксперты готовы помочь!
Нажимая на кнопку, вы соглашаетесь с
политикой обработки персональных данных

Студенты, аспиранты, молодые ученые, использующие базу знаний в своей учебе и работе, будут вам очень благодарны.

Аляксандр I, імператар ўсерасійскі, старэйшы сын імператара Паўла Пятровіча і Марыі Фёдараўны, нарадзіўся 12 сьнежня 1777 года.
Радасна сустрэтая была народам вестка аб нараджэнні першынца ў спадчынніка прастола: прамое пасада ў спадчыну, здавалася, забяспечвалася надоўга, і трывожыць Расію смуты павінны былі спыніцца. Імя сваё Аляксандр I атрымаў у гонар св. Аляксандра Неўскага, патрона Пецярбурга.
Восприемниками пры хрышчэнні яго былі імператар Іосіф II і кароль прускі Фрыдрых II: Расія, Аўстрыя і Прусія злучыліся ў калысцы творцы Святога саюза.Паэты таго часу - Майкоў, Пятроў, Дзяржавін - віталі урачыстымі одами нараджэнне будучага ўладара Расіі.
Больш за ўсіх ўзрадавала была нараджэннем Аляксандра I Кацярына II, усю сілу мацярынскага пачуцця аддала любімаму ўнуку-першынцу. Нараджэнне Аляксандра I не ўнёс, аднак, міру ў царскую сям'ю, а, наадварот, павялічыла розніца паміж маці, з аднаго боку, сынам і ятроўкаю - з іншай. Кацярына вырашылася сама выхоўваць ўнука.
Праз паўтара года (у красавіку 1779) нарадзіўся ў Паўла Пятровіча і Марыі Фёдараўны другі сын - Канстанцін, - пастаянны таварыш Аляксандр I, з якім разам ён рос і выхоўваўся.
У справу выхавання ўнукаў Кацярына ўклала шмат розуму, сэрца і любові: яна дала рускай грамадству наглядны курс педагогікі і школьнай гігіены, напісала для ўнукаў "Бабулін азбуку", нямала аповядаў-баек (пра Февее, хлор), "Запіскі, якія тычацца рускай гісторыі" . Пазней яна прыцягнула да гэтай справы лепшыя навуковыя і педагагічныя сілы тагачаснай Расіі: акадэміка Палласа - па натуральнай гісторыі, Эпинуса - па матэматыцы; працы іх склалі 2 томікам ручной бібліятэкі, так званай Аляксандра-Канстанцінаўскім.
Кацярына моцна захаплялася і несумненна спяшалася з адукацыяй ўнука, бо ёй не цярпелася бачыць яго дарослым і развітым. Амаль з самага пачатку дзіця атрымліваў разумовую ежу не па гадах сваім; адораны вельмі тонкай душэўнай арганізацыяй, дзіця ўлоўліваў нябачнымі шляхамі жадання бабкі і прыкладаў усе намаганні здавацца такім, якім хацела бачыць яго імператрыца.
Фізічнае яго развіццё ішло вельмі добра: яго англічанка-няня (Гесслер) прышчапіла яму шмат добрых, здаровых ангельскіх звычак, загартавала яго цела і неўзаметку вывучыла яго ангельскай мове. Яму не споўнілася яшчэ шасці гадоў, калі Кацярына перадала яго і яго брата ў мужчынскія рукі (Н.І. Салтыкоў, А.Я. Пратасаў, Лагарп і іншыя).
Пастаўлены лёсам паміж бацькам і бабка, каханы дашчэнту апошняю, але ніколі да яе не адчувалі асаблівай размяшчэння, некалькі адштурхоўваем суровым бацькам, які з свайго 30-годдзя (г.зн. каля 1784) стаў надзвычай раздражнёны і змрочны, Аляксандр I у Лагарпе , што прыстаўлены да яго з 1786, знайшоў не толькі любіць выхавальніка-настаўнікі, але і вернага сябра. Галоўная заслуга Лагарпа ў тым, што ён прывязаў да сябе выхаванца і здолеў напоўніць да вядомай ступені яго жыццё да жаніцьбы; з мяккай прыроды Аляксандр I Лагарп вылепіў той маральны вобраз, які яму хацелася, і Аляксандр I доўга, амаль да 35 гадоў, заставаўся такім , якім зрабіў яго Лагарп.
Як прадстаўнік ліберальнага, мабыць, нават рэспубліканскага напрамкі, Лагарп ўкараніў у Аляксандр I пачатку праўды і справядлівасці і глыбокая павага да чалавечай годнасці. Наўрад ці было б справядліва лічыць, што спробы зрабіць з Аляксандр I Марка Аўрэлія былі залішнія ў той абстаноўцы, у якой круціўся Аляксандр I: у ёй нямала знайшлося б людзей, якія паспрабавалі б зрабіць з яго Тыверыя ці Чынгісхана. Пры двары якая старэе Кацярыны часу Зубава, пры двары Паўла, ня выносьце супярэчнасцяў, пераследваў ўсіх вырашаюцца "мудрагеліць", сумленная, некалькі ідэальная асобу Лагарпа і яго ліберальныя тэорыі былі добрым проціяддзем. Часта кажуць, што ідэі, народжаных Лагарпом, былі не нацыянальнымі, але іншыя асобы (сама Кацярына, Салтыкоў, Пратасаў, Мураўёў, Самборский і інш) маглі б абудзіць і развіць нацыянальныя пачуцці ў Аляксандра I. Калі Лагарп ў дачыненні да Аляксандр I апынуўся мацней усіх пералічаных асоб, разам узятых, то ў гэтым вінаваты не Лагарп.
Аляксандр I прытым зусім не быў такім касмапалітам, якім яго часам ўяўляюць.Ён выхаваны быў так, як і іншыя людзі яго пакалення, якія належалі да вярхоў рускага грамадства і да багатага дваранству, на французскай літаратуры, навуцы, мастацтве можна было выхоўваць; на рускай, якая тады толькі зараджалася - ці ледзь. Людзі, якія атачалі Аляксандр I, усё валодалі французскім мовай лепш, чым сваім родным; ў перапісцы, нават афіцыйнай, яны нярэдка звярталіся да французскай мове, на Барадзінскім полі яны казалі паміж сабою па-французску. Але яны не былі ад гэтага менш патрыётамі; насупраць, іх патрыятызм набываў высакародны адценне, бо не меў крыніцай сваім простага Незнаёмасьць з іншымі культурамі. Нарэшце, касмапалітызм і лібералізм Аляксандр I былі зусім не глыбокія: сам Лагарп быў толькі ў тэорыі ліберал і рэспубліканец і цалкам мірыўся з нашай рэчаіснасцю. Знаёмства Аляксандр I з азначанымі ідэямі было для яго заўчасна: ён засвоіў гэтыя ідэі, але не перапрацаваў іх; яны хутчэй былі ўспрынятыя як запаветы дарагога, каханага настаўніка; да таго ж Аляксандр I атрымліваў іх у некалькі падсалоджаным, рытарычным стылі.
Пры рускай двары хутка з'явіліся французы-эмігранты, Лізавета Аляксееўна мела ад маці звесткі аб французах, якія прымусілі сям'ю маркграф пакінуць на час Карлсруэ, для Лізаветы французы - нягоднікі (vilains), наадварот, пра эмігрантаў яна кажа шмат і заўсёды з удзелам. Яна зусім не была "реакционеркой", але страх за сям'ю выклікаў ёй нянавісць да Францыі. Можна думаць, што і Аляксандр I не ўхваляў ход спраў у абноўленай Францыі. Асабіста ён перажываў цяжкі крызіс: Кацярына не хавала свайго намеру пакінуць яму трон акрамя бацькі ягонага.Лагарп, які адмовіўся паўплываць ў гэтым сэнсе на Аляксандр I, павінен быў пакінуць Расею (студзень 1795). Ад'язджаючы, Лагарп пакінуў свайму вучню невялікае і зусім неглыбокае настаўленьне; дадзеныя ім парады цікавыя толькі тым, што выкрываюць недахопы Аляксандр I і сыходзяцца з заўвагамі пра яго А.Я. Пратасава: рана ўставаць, хутка апранацца, быць умераным ў ежы і пітво, добра звяртацца з людзьмі, не дазваляючы, аднак, ім фамільярнасці, нязменна захоўваць сяброўства і каханне з жонкаю і братам, не паведамляць сваіх нягод і няўдач шматлікім, наогул не пускаць да сабе ў кабінет больш за 2 - 3 чалавек, працаваць самому над сабою, развіваць свае веды.
Цяжкі для яго пытанне аб пасада ў спадчыну Аляксандр I не адважыўся дазволіць прама: ён даў Кацярыне згоду прыняць пасад (24 верасня 1796), але ў той жа час даў прысягу бацьку, што прызнае яго законным імператарам. У душы ён быў на баку бацькі і меў намер нават схавацца ў Амерыцы, калі б яго прымусілі прыняць пасад. Ва ўсім гэтым бачны галоўны недахоп Аляксандр I да часу смерці Кацярыны - адсутнасць волі; як усе слабавольны людзі, ён хаваў свае сапраўдныя думкі і пачуцці, прыкідваўся, стараўся здавацца іншым, чым быў на самай справе; спачатку ён баяўся выявіць сябе перад тым, хто мацней яго, а потым пачаў наогул малявацца перад навакольнымі. Яго сапраўдныя перакананні часта даводзілася адгадваць. Пры двары імператрыцы ён - бесклапотны, вясёлы кавалер ў духу маркізаў XVIII стагоддзя, сціпла, часам нават лісліва гутарку ў Эрмітажы з Кацярынай, з Пацёмкіным, нават з зубоў; ён гуляе ў карты, слухае оперы, канцэрты, часам гуляе сам, перакладае Шэрыдана.
Смерць Кацярыны крута змяніла становішча рэчаў. Лізавета Аляксееўна вельмі хутка схапіла характэрныя рысы новага рэжыму і вастрэй мужа адчула ўвесь жах якое стварылася становішча: яна ўбачыла сябе пад наглядам, вясёлыя вечары эрмітажа змяніліся сумнымі сямейнымі шпацырамі і прагна вечарамі ў палацы.Ужо ў лісце ад 7 жнівень 1797 г. яна выказвае надзею на тое, што адбудзецца што-небудзь асаблівае, і ўпэўненасць, што для поспеху не хапае толькі рашучага асобы; ў лісце гэтым Павел прама названы "тыранам". Прыблізна каля гэтага ж часу напісана вядомае ліст Аляксандр I Лагарпу (27 верасня 1797), з якога ясна, што назірання яго над жыццём дзяржаўнай прывялі яго да тых жа высноў, якія зрабіла яго жонка па фактах прыватнай, сямейнага жыцця. "Маё бацькаўшчыну - піша Аляксандр I - знаходзіцца ў становішчы, не паддаецца апісанню ... Замест добраахвотнага выгнання сябе я зраблю непараўнальна лепш, прысвяціўшы сябе задачы дараваць краіне свабоду і тым не дапусціць яе зрабіцца ў будучыні цацкай у руках якіх-небудзь вар'ятаў".
Ён хоча зрабіць у Расіі рэвалюцыю з дапамогай улады, якая перастане існаваць, як толькі канстытуцыя будзе скончана, і краіна абярэ сваіх прадстаўнікоў. У валадаранне Паўла Аляксандр I займаў вельмі шмат пасад, але большай часткай намінальна; ён характарызуе сваё становішча як выкананне абавязкаў унтэр-афіцэра.
Ужо ў 1799 годзе было вырашана зладзіць регентство, перадаўшы вярхоўную ўладу Аляксандр I; яму ж, па-відаць, меркавалася даручыць ажыццяўленне гэтага праекта. Няўдача гэтага праекта прывяла да складання іншага, і на чале руху стаў граф смаленай. Аляксандр I зноў даў сваю згоду; акрамя матываў дзяржаўных і грамадскіх, яго цяпер падахвочвалі да гэтага і матывы асабістыя: у апошнія гады Павел безумоўна варожа ставіўся да Марыі Фёдараўне і абодвум старэйшым сынам сваім. З'яўленне ў Пецярбургу 13-гадовага пляменніка Марыі Фёдараўны, Яўгенія Вюртэмбергскага, каханне, якую праяўляў да яго Павал, спарадзілі слых аб намеры Паўла аб'явіць яго сваім спадчыннікам. Недавер да старэйшых дзецям адбілася ў тым, што незадоўга да катастрофы Аляксандр I і Канстанцін былі другі раз прыведзены да прысягі. Выкананне даўно задуманага плана прывяло да катастрофы 11 Сакавіка 1801. Гэта падзея азмрочыла ўсё цараваньне Аляксандр I; ад душэўнай раны, нанесенай яму ў гэтую ноч, ён не мог акрыяць да канца жыцця. Ён адчуваў сябе вінаватым у тым, што ўхіліўся ад актыўнай ролі, падаў іншым выкананне плана, з прычыны чаго дзяржаўная справа звярнулася ў начны прадпрыемства; ён не мог не ўсведамляць, што больш рашучае і актыўнае яго паводзіны выратавала б бацькі.
Вялікі радасцю ў апошнія гады жыцця Паўла была для Аляксандр I сяброўства з "адукаванымі людзьмі" - Новосильцевым, графам С., князем Чартарыйскім, некалькі пазней з У.П. Кочубеем. Аляксандр I у лісце Лагарпу нічога не кажа аб адносінах сваіх да Аракчэеву, а адносіны да яго мацнелі, як мацнелі і канстытуцыйныя пачуцці Аляксандра I. Баючыся адказнасці перад бацькам за няспраўны стан воінскіх частак, якімі ён камандаваў, Аляксандр I ўсё больш адчуваў замілаванасць да Аракчэеву, які быў кіраўніком яго ў справах гэтага роду і выконваў за яго чорную працу, падцягваючы даручаныя Аляксандр I часткі.
Пасля катастрофы Аракчэеў, несаўдзельны да перавароту, Аракчэеў, у вернасці якога нябожчыку імператару сумневаў быць не магло, стаў яшчэ бліжэй душы Аляксандр I; захапленне іншых і шумная радасць народа абражалі пачуцці да бацькі Аляксандра I. Ён шукаў апоры вакол сябе і не знаходзіў. Бліжэй за ўсіх да яго была Лізавета Аляксееўна, у цяжкія дні яна была яго верным і адданым сябрам, але па самым характары свайму яна пазбягала ад спраў і ніколі не карысталася уплывам. Адносіны да маці ўтварыліся ў Аляксандр I складаныя і цяжкія.
На чале ўрада стаялі асобы, самае прысутнасць якіх было непрыемна для Аляксандр I; з іх граф смаленай глядзеў на маладога гаспадара як на твар, якое патрабуе ў апецы. Аляксандр I, аднак, не згубіўся: цэлым шэрагам гуманных мер ён залячыў раны мінулага, выдаліў з Пецярбурга асоб, якія маюць дачыненне да катастрофы, падаў маці вызначаны круг спраў, атачыў яе сыноўскім павагай.Здавалася, для Расеі надыходзіць залаты век.
Ідучы насустрач грамадству, ён вырашыўся вырабіць карэнную рэформу. Расіі пачатку XIX стагоддзя не хапала вельмі шмат чаго, але галоўная прычына яе ўнутраных бед і бязладзіцы заключалася ў адсутнасці законнасці тагачаснай рускага жыцця. Яно адбівалася наверсе - у самавольства кіравання, унізе - у прыгоне. Законнасці не было і не магло быць.
Пасля смерці Пятра Вялікага ў аснове вярхоўнай улады часта ляжала прамое парушэнне законнага парадку (ўступленне на пасад Кацярыны I, Ганны Іаанаўны, Лізаветы Пятроўны, Кацярыны II). Вярхоўная ўлада ў Расіі XVIII стагоддзя стала губляць агульнанароднае характар, звяртаючыся ў саслоўную манархію.Ліквідаваць самавольства кіравання і скасаваць прыгоннае права - гэта значыла б вярнуць вярхоўнай улады ранейшае, сапраўднае яе становішча. Увага Аляксандр I, як і ўсяго думаючага грамадства, звяртаецца на гэтыя два пытанні.Так як грамадскае меркаванне было тады амаль выключна дваранскім, то пытанні аб кіраванні нададзена было больш увагі. Адны ўскладалі надзеі на пераўтварэнне Сената, прапаноўвалі зрабіць з яго "палітычны" орган; іншыя ішлі далей, праектуючы і рэформу Сената, і сход дэпутатаў (праект Безбародка); 3. Марылі аб узмацненні ў Расіі арыстакратыі, як прылады для абмежавання самадзяржаўя; чацвёртыя тлумачылі аб розных дзейнічалі тады канстытуцыях.
Нямала было і такіх, якія стаялі за захаванне самадзяржаўнай формы праўлення ва ўсёй яе чысціні, прапаноўваючы абмежавацца толькі адміністрацыйнымі рэформамі. Розныя думкі гэтыя цалкам ясна адбіліся з нагоды ўказу 5 чэрвеня 1801 года. Мяркуючы законнасць як зыходную кропку і канчатковую мэту пераўтварэнняў, Аляксандр I лічыў сябе ніжэй законаў: "быць вышэй за іх, калі б я мог, вядома б не захацеў, бо я не прызнаю на зямлі справядлівай улады, якая б не ад закона сплывала". Таму пасля няўдалага адукацыі абавязковага (пазней Дзяржаўнага) Савета, паспешліва вырабленага 30 сакавіка 1801 года, Аляксандр I хацеў хутчэй аднавіць Сенат ва ўсіх яго правах і абавязках, разлічваючы зрабіць яго надзейным вартаўніком закона. Указ 5 чэрвеня 1801 г, які прызнаваў, што "прымяншэння правоў Сената прывяло да паслаблення сілы самога закона, усім кіраваць належнае", зрабіў надзвычай моцнае ўражанне ў грамадстве: урад загаварыў аб законнасці, грамадства - аб палітычнай рэформе. У дакладзе Сената, складзеным Завадовским, была намалявана яркая карціна "Сената заняволенага", у якім "маўчаць цяжка, казаць бядотнае было". Звыш таго, ўладару пададзена было нямала асобных запісак і меркаванняў аб тым, чым павінен быць Сенат. Яшчэ пры Паўла Аляксандр I з трыма сябрамі сваімі складаў праекты канстытуцыі; цяпер у гэтым жа амаль складзе ён вырашыў вывучыць становішча сваёй дзяржавы і абмеркаваць задумваем пераўтварэнні. Каля гаспадара ўтварыўся цесны гурток асоб (У.П. Качубей, П.Александр I Строганаў, М.М. Навасільцавым, Аляксандр IАлександр I Чартарыйскі).
Асобы, яго складалі, належалі да вышэйшай грамадству, былі выразнікамі арыстакратычных тэндэнцый; гэта былі людзі еўрапейску адукаваныя, выхаваныя на асветнай літаратуры XVIII стагоддзя, у вышэйшай ступені сумленныя, не дамагаўся для сябе асабіста ніякіх рэальных выгод, адушаўлёныя жаданнем працаваць на карысць радзімы і, галоўнае, незалежныя, гатовыя дапамагаць імператару толькі пры выкананні ім вядомых умоў. Адмоўнымі якасцямі гэтых чатырох дарадцаў Аляксандр I былі няпоўнае знаёмства з побытам і мінулым Расіі, недахоп дзелавітасці, няўменне разабрацца ў падрабязнасцях.Супрацоўніцтва іх цягнулася нядоўга (1801 - 1806), і віна ў гэтым ляжыць не на Аляксандр I Яны глядзелі на гаспадара крыху пагардліва, знаходзілі яго неспрактыкаваным, мяккім і лянівым; ім здавалася, што, з прычыны мяккасці характару Аляксандр I, яго трэба заняволіць, не губляючы часу, каб іншыя не папярэдзілі іх. План іх складаўся ў поўнай рэарганізацыі кіравання, рэформе сацыяльнай і - як завяршэнне за ўсё - дараваньні Расіі канстытуцыі, т. е. законнага прызнання правоў народа і гарантый новага палітычнага ладу. У план уведзены былі таксама пытанні знешняй палітыкі: князь Чартарыйскі згаджаўся працаваць толькі пад умовай аднаўлення Польшчы, і думка гэтая падзялялася яго сябрамі. Маладыя сябры Аляксандр I не цешылі некалькі нецярплівага гаспадара думкай аб хуткім дасягненні запаветнай мэты; наадварот, яны ўвесь час падкрэслівалі, што здольнасць абноўленага ладу магчыма толькі пасля вывучэння становішча Расіі і, галоўнае, пасля пераўтварэнняў адміністрацыйных і грамадскіх. Умовай, далей, яны ставілі таямніцу работ, каб грамадства і народ не хваляваліся; некалькі наіўна яны запэўнівалі гаспадара, што з здзяйсненне буйным пераўтварэннем, як з здзяйсненне фактам, воляй-няволяй прымірыцца ўсё.
Апошняе, але галоўнае, ўмова было тое, каб рэформа была падараваная васпанам як акт яго цалкам свабоднай волі. Сябры Аляксандр I ведалі, што ім прыйдзецца лічыцца з Лагарпом; са свайго боку, яны ўзмоцнена вылучалі Аляксандра I. Варанцова, да якога Аляксандр I адчуваў антыпатыю, і Мордвинова. Члены гуртка ў многіх выпадках праяўлялі жаданне кіраваць Аляксандр I: так, яны настойліва патрабавалі адстаўкі адмірала Кушелева, выказвалі сваё здзіўленне з нагоды прызначэння казанскім губернатарам нейкага Аплечеева, разважалі пра тое, колькі часу Аляксандр I прабыць у Маскве з нагоды каранацыі, імкнуліся ўзяць пад сваё назіранне зносіны Аляксандр I з прускім каралём, отговаривая яго ад мемельского спаткання і раячы наогул быць асцярожным у перапісцы з Фрыдрыхам-Вільгельмам. Калі стаўленне Аляксандр I да ўсіх гэтых спробам пашырыць ўлада гуртка змянілася, нядаўнія сябры яго сталі адклікацца пра яго зусім інакш: "Аляксандр - гэта сукупнасць слабасці, няслушнасці, несправядлівасці, страху і неразумнасьці (non-sens)". А між тым Аляксандр I, калі хацеў аднавіць агульнанароднае характар дзяржаўнай улады, ці ледзь меў права настолькі падпарадкоўвацца кружку сваіх сяброў; ці ледзь і наогул ён меў права прыняць цалкам іх праграму і спосабы, імі прапанаваныя да яе ажыццяўленню. Наўрад ці і самі сябры Аляксандр I правільна ставілі задачы неафіцыйнага камітэта; яны, вядома, апыняліся вернымі паслядоўнікамі рацыянальнай філасофіі, задаволена-ткі грэбліва ставіўся да народа; яны лічылі патрэбным загадзя паслаць перабудова краіны палітычных рэформаў, тады як Аляксандр I хацеў пры ўступленні на прастол абавязкова даць канстытуцыю; адкладаючы яе, яны тым самым рабілі менш магчымым яе ажыццяўленне, прапускалі псіхалагічны момант. Прымаючы на сябе задачу поўнага перабудовы Расіі, яны бясспрэчна бралі задачу вышэй сваіх сіл. Яны раскідваліся і абмяркоўвалі ў неафіцыйным камітэце ўсё: і знешнюю палітыку, і рэформу Савета і Сенат, і ўвядзенне міністэрстваў і камітэта міністраў, і пра прыгоне праве, і пра шляхецтве, і аб сістэме народнай асветы (з 24 чэрвеня 1801 года па 9 лістапада 1803 г. года).
У адносіны міжнародныя Аляксандр I хацеў унесці тыя ж одушевлявшие яго пачуцці законнасці, любові і свету; ён верыў у высокую ролю, што належыць яму і яго краіне. Ён не меў намер пашыраць уладанняў Расіі; яго марай было стаць на чале чалавецтва, для яго выгоды. Першы консул і Францыя былі вельмі сур'ёзна перашкодай да ажыццяўлення яго мараў.
З першых жа дзён Аляксандр I выступае як супернік Напалеона, вядома, вельмі асцярожны. У спадчыну ад бацькі яму дасталіся вельмі заблытаныя адносіны: саюз з Францыяй, вайна з Англіяй, разрыў з Аўстрыяй і амаль гатовы разрыў з Прусіяй. Палажэнне гэта было настолькі дзіўна і ненармальна, што нават нядаўнія ворагі нашыя не глядзелі на яго сур'ёзна. Аляксандр I адразу абвясціў пачатку неўмяшання Расіі: Расія не мае патрэбы ў саюзах, ёй не варта звязваць сябе ніякімі дагаворамі; "асабіста для сябе, - казаў Аляксандр I, - мне нічога не трэба, жадаю толькі спрыяць спакою Еўропы". У той жа час ён вырашалася "накласці аброць на уладалюбства Францыі". З першым пасланцом Банапарта, Дюроком, Аляксандр I завёў размова аб каралях Неапалітанскім і сардзінскай. Ён не хаваў ад сваіх супрацоўнікаў, што толькі акалічнасці прымушаюць яго падтрымліваць пакуль з консулам мірныя адносіны.
Нават у прыватнай жыцця сваёй Аляксандр I з'яўляўся праціўнікам французскага кіраўніка; па меры таго, як Банапарт атачаў сябе ўсё большай помпай і раскошай, рэстаўруючы двор ранейшага рэжыму, Аляксандр I фарсіў прастатой побыту і становішча настолькі, што выклікаў не зусім станоўчае здзіўленне сваіх падданых.Знешняя палітыка Аляксандр I противополагается звычайна рэальнай і выгаднай для Расіі палітыцы яго бабкі. Яго часта ганяць за яго першыя дзве вайны супраць Францыі, але наўрад ці гэта справядліва: рускай ўраду было занадта цяжка заставацца абыякавым гледачом таго, што тады адбывалася ў Еўропе.Аляксандр I, не чакаючы нападу Напалеона, сам выступіў супраць яго спачатку з Аўстрыяй, потым з Прусіяй: у абодвух гэтых войнах Аляксандр I дзейнічаў адпаведна з рэальнымі выгодамі Расіі, падрыхтоўваючы яе трыумф.
Цалкам правільна ён звязваў вайны з Напалеонам з польскім пытаннем, і меркаванне аб тым, што думка аб такой сувязі інакш як вынік была яму князем Чартарыйскім, ці ледзь справядліва. Аднаўленне самастойнасці Польшчы было магчыма: наступствы - Тыльзіцкі свет - даказалі, што Аляксандр I прадбачыў гэтую магчымасць і жадаў папярэдзіць аднаўленне Польшчы ворагам Расеі. Па свайму становішчу Польшча магла быць і авангардам Расеі ў яе барацьбе з заходнімі суседзямі і наадварот. Аляксандр I патрэбна была Польшча не для павелічэння тэрыторыі Расіі, а для таго, каб адабраць у ворага Расеі магчымасць мець саюзніка амаль, што ў самой Расеі, т. е. у заходняй Русі і Літве, дзе так моцны быў польскі элемент.
Да XIX стагоддзя працэс збору рускай народнасці (акрамя Галіцыі) скончыўся; злучаючыся з Польшчай, Расія выступала ўжо як старэйшая і галоўная ць сям'і славянскіх народаў. У XVII стагоддзі гэта не было зроблена не таму, што гэтага не хацелі, а таму, што не маглі. Выгады Расіі былі добра узгоднены з прынцыповай бокам дзеянняў Аляксандра I. Дасягнуць мэты можна было рознымі шляхамі. Калі Аляксандр I, да здзіўленне і гнеў многіх, настаяў на прызначэнні князя Аляксандр I Чартарыйскіх міністрам замежных спраў, ён даў зразумець, што кладзе дазвол польскага пытання ў аснову ўсёй знешняй палітыкі.
Спатканне Аляксандр I з Фрыдрыхам-Вільгельмам III ўмацавала сувязь паміж абодвума дварамі. Пры такіх адносінах Расіі да Прусіі адбыўся разрыў з Францыяй, падставай да якога паслужыла пакаранне герцага Энгиенского (1804), сваяка Аляксандр I, захопленага на Баденской тэрыторыі. Запэўніваючы, што мэта вайны - незалежнасць дзяржаў Еўропы, што рускі васпан, валодаючы велічэзнай імперыяй, нічога не жадае, акрамя карысці сваіх саюзнікаў, і пачынае вайну не супраць французскага народа, Аляксандр I уступіў у бой, каб выканаць, як ён яе разумеў, абавязак магутнага гаспадара (grand souverain) і, разам з тым, дазволіць польскі пытанне.
Вайна пачалася, але Прусія не далучалася да кааліцыі. Аляксандр I паехаў у Пулавы, каб падрыхтаваць польскае грамадскае меркаванне да абвяшчэння яго каралём польскім, а кн. П. Долгорукова паслаў дамовіцца з каралём прускім аб канвенцыі адносна праходу рускіх войскаў праз прускую тэрыторыю. Калі Аляксандр I пазнаў аб гэтым, ён з пула праехаў не ў Варшаву, як раней меркавалася, а ў Берлін, тут ён дамогся умоўнага далучэння Прусіі да кааліцыі, за што ёй абяцаны быў Гановер; тады ж у Патсдаме, у грабніцы Фрыдрыха Вялікага, Аляксандр I пакляўся ў вечным сяброўстве каралю прускаму і яго дому. Затым Аляксандр I паспяшаўся да сваёй арміі. Маецца шмат сведчанняў, што ён і вакол яго не сумняваліся ў перамозе. Напярэдадні бітвы князь Далгарукаў гаварыў з Напалеонам ад імя Аляксандр I так, як быццам рускія сілы стаялі на вышынях Монмартра. Аляксандр I сам гарэў нецярпеннем пазмагацца з Напалеонам.
Параза рускіх і аўстрыйскіх войскаў пад Аўстэрліцам (20 лістапада 1805 г.) было поўнае, кааліцыя была засмучаная, Аўстрыя паспяшалася заключыць мір з Францыяй. Пасля Аўстэрліц Аляксандр I не адмовіўся ад асноўных сваіх перакананняў, але, атрымаўшы баявое хрышчэнне, стаў самастойныя, стражэй, падазроным. Самалюбства яго не магло не пакутаваць: у гэтак засуджаны ім эпохі Кацярыны і Паўла рускія войскі атрымлівалі толькі перамогі - а пры ім, у прысутнасці яго, цара (чаго не было з часу Пятра Вялікага), войскі былі рашуча разбітыя. Ён шукаў у душы апраўдання і знайшоў яго - у навакольных. Шырока распаўсюдзілася легенда пра падступнага вобразе дзеяння аўстрыйцаў; нават Лізавета Аляксееўна, якія чэрпалі свае звесткі з першакрыніцы, у лістах да маці запэўнівае апошнюю, што прычына няўдачы аўстрыйцы, не знаходзіць слоў для іх вымовы (lache, traitre, bete), запэўнівае нават, што аўстрыйцы не толькі прымусілі галадаць рускую армію, але і звярнулі зброю сваю супраць рускіх! У тым жа духу казаў у Берліне князь Далгарукаў.
Акрамя Аўстрыі, у вачах Аляксандр I вінаватыя былі і рускія генералы, асабліва Кутузаў, і члены неафіцыйнага камітэта: яны ўвялі гаспадара ў зман адносна сіл Напалеона. Гурток неафіцыйнага камітэта распаўся. Увага Аляксандр I цалкам засяродзілася на знешняй палітыцы. Знешнюю палітыку ён узяў непасрэдна ў свае рукі; пры галоўных дварах Еўропы сталі час ад часу з'яўляцца асаблівыя пасланцы яго з важнымі, сакрэтнымі даручэннямі; міністр замежных спраў не заўсёды быў цалкам дасведчаны аб сапраўдных намерах Васпана. Аляксандр I адважыўся працягваць вайну з Напалеонам, на гэты раз - у саюзе з Прусіяй.Дарэмна князь Чартарыйскі энергічна паўставаў супраць такога ладу дзеянняў, прадказваў гібель Расіі ад саюза з Прусіяй, паказваў на неабходнасць для Расіі набыцця вусцяў Нёмана і Віслы, г.зн. як раз тое, што пасля і Напалеон прапанаваў Аляксандру I.
Усе гэтыя парады не пераканалі Аляксандра I, і князю Чартарыжскімі засталося толькі пакінуць пасаду міністра замежных спраў. У наступным 1807 пакінуў пасаду міністра ўнутраных спраў і Качубей, а Навасільцавым вымушаны быў з'ехаць ад гневу гаспадара ў Вену. І Аляксандр I, і армія яго, і грамадства рускае былі ўпэўненыя, што Аустерлицкий бой - прыкрае непаразуменне, якое патрабуе помсты.
Няўдачы прывялі Расію да Тыльзіцкага міру: Аляксандр I стаў саюзнікам Напалеона, прыняў ад яго Беластоцкую вобласць з былых уладанняў Прусіі, абавязаўся далучыцца да кантынентальнай сістэме; 2 новыя саюзніка абавязаліся дзейнічаць разам; Напалеон паказаў Аляксандр I на неабходнасць для Расіі дасягнуць натуральных межаў - ракі Торнео на поўначы, Нёмана ці нават Віслы на захадзе і Дуная або Балкан на поўдні. Асабліва цяжкае ўражанне было выраблена далучэннем Беластоцкай вобласці, адабранае ў гаспадара, якому так нядаўна Аляксандр I даў клятву вернасці. Такім чынам, Аляксандр I станавіўся ў шэрагі звычайных васпаноў старога рэжыму, пад прыкрыццём часам ідэямі, але на справе захапляльнымі здабычу ўсюды, дзе толькі было можна.
Невялікі аб'ём гэтага набыцця падкрэсліваў сімвалічнае значэнне яго: Аляксандр I быў прыцягнуты да рабунак Прусіі. Адукацыя герцагства Варшаўскага, з якога павінна была вырасці Рэч Паспалітая, рабіла Тыльзіцкі свет безумоўна невыгодным для рускага ўрада; Напалеон, і па свядомасці саміх французскіх гісторыкаў, уносіў гэтым разбурэнне ва ўласнае справа. Нябожчык гісторык Шыльдэр, прывёўшы нямала сведчанняў вельмі скептычнага стаўлення Аляксандр I да Напалеону нават у дні Тильзита, схіляўся, аднак, да высновы, што Аляксандр I шчыра адважыўся прытрымлівацца новай сістэме.
Тыльзіцкі мір таму кульмінацыйны пункт у жыцці Аляксандр I, незвычайны ўздым яго духоўнага развіцця, астатняе ўжо следства, вынікаючай адгэтуль пры слабее ўжо настроі. Асабліва рэльефным становіцца яго вобраз у параўнанні, з аднаго боку, з Напалеонам, з другога - з усім рускім грамадствам. Ён увесь час задае Напалеону пытанні, калі ж і як абодва імператара будуць дзейнічаць у Турцыі? Па меры таго, як Напалеон ўсё больш заблытваюцца ў Іспаніі, Аляксандр I пачаў звяртацца да яго з нясмелымі спачатку намёкамі аб польскіх справах і на карысць няшчаснага прускага караля. Рускае грамадства не спачуваў саюзу з Напалеонам; гаспадара шкадавалі, над ім сьмяяліся, нават балбаталі, кім бы замяніць яго.
Вышэйшая грамадства не хацела "ведаць" Савари і Коленкура і нават з гэтай, чыста знешняй, бакі стварала шмат клопатаў ўладару. Аб'ява вайны Англіі, захаванне кантынентальнай сістэмы згубна адбівалася на Расеі ў эканамічным дачыненні да: скарачэнне вывазу хлеба і лесу асабліва адчувальна было землеўладальнікам, спыненнем марской гандлю да спадобы была купецтва, падаражэнне звыклых ужо тавараў (кава, віно), прывозяцца з Англіі, заняпад курсу і агульная дарагоўля прыгняталі служыць саслоўе. Васпан і народ не разумелі адзін аднаго.
Не адмаўляючыся ад сваіх прынцыпаў, Аляксандр I палічыў патрэбным ўвесці строгае і моцнае кіраванне. Ваенным міністрам замест Вязьмитинова быў прызначаны граф Аракчэеў, уплыў якога адразу стала прыкметна на ўсім кіраванні; па-за сумнення, Аляксандр I паставіў побач з сабою гэта "пудзіла престрашное" з прычыны ўнутранага закісання. Замежныя справы, больш намінальна, давераны былі М.П. Румянцаву, аднаму з нешматлікіх прыхільнікаў саюза з Францыяй; кн. Аляксандр IБ. Куракін заняў месца Кочубея. Хваляванне грамадства з нагоды саюза з Напалеонам дасягнула апагею перад паездкай гаспадара ў Эрфурт. Князь Чартарыйскі зноў лічыў сябе мае права даваць Аляксандр I парады; больш моцнае ўражанне павінна было вырабіць на Аляксандр I ліст імператрыцы Марыі Фёдараўны, заклінаць сына не ездзіць у Эрфурт, "не схіляюся добраахвотна чала свайго, упрыгожанага цудоўным з вянкоў, перад кумірам, праклятым сапраўдным і будучым пакаленнямі ".
У Эрфурте (1808) Расія асабліва канвенцыяй абавязалася садзейнічаць відах Францыі ў Аўстрыі, за што Напалеон прызнаваў далучэнне Малдовы і Валахіі да Расеі, але ўжо тады было прыкметна, што саюз амаль руйнуецца. Да ліку наступстваў Тыльзіцкага свету належала аб'яву Расеяй вайны Швецыі (1808) і вайна з Аўстрыяй (1809). Вайна са Швецыяй скончылася далучэннем да Расіі па Фридрихсгамскому свеце шведскай Фінляндыі. Па Фридрихсгамскому дамове кароль шведскі адмовіўся назаўжды ад сваіх правоў у Фінляндыі і прызнаў, што яна будзе "складацца ва ўласнасці і дзяржаўнай валоданні Імперыі Расійскай"; спроба шведскіх упаўнаважаных ўнесці ў дагавор вызначэнне правоў і прывілеяў фінаў была адхіленая.
Такім чынам Фридрихсгамский дагавор забяспечыў Расею ад магчымасці вонкавага ўмяшання ў руска-фінляндскія адносіны. Яшчэ раней, чым заключаны быў гэты дагавор, Аляксандр I абяцаў насельніцтву Фінляндыі захаванне старажытных яго правоў, кіравання, рэлігіі; ён асабіста адкрыў і закрыў скліканы ім сойм у Борг, на якім пацвердзіў абяцанне захавання фінляндскай канстытуцыі.Не падлягае сумневу, што насельніцтва Фінляндыі пасля гэтага вызначала свае адносіны да Расеі на падставе акта ў Борг, і Аляксандр I ва ўсю сваё жыццё ні разу не паказаў, што лічыць сябе свабодным ад абавязацельстваў, дадзеных у Борг.
Вайны са Швецыяй Аляксанд
Імператар Аляксандр I реферат. История и исторические личности.
Курсовая работа: PR в государственных структурах на примере Воронежской областной администрации и Воронежской городской администрации
Реферат: Фрейдизм. Скачать бесплатно и без регистрации
Реферат по теме Бухгалтерский учет, аудит и экономический анализ движения денежных средств на предприятии АПК
Краткое Сочинение На Английском О Моей Спальни
По Уши В Огэ Сочинение
Реферат: Ответственность за правонарушения в сфере информации
Курсовая работа по теме Технико-экономическое обоснование на проведение опытно-конструкторских работ по созданию огнезащищенных полиэфирных тканей Trevira CS с антибактериальными свойствами
Реферат: Основные принципы формирования системы удостоверяющих центров российской федерации (суцрф)
Практическое задание по теме ЭВМ с использованием математического пакета MathCad в среде Windows 98 для решения дифференциального уравнения n-го порядка
Сочинение Безопасность В Сети Интернет
Как Правильно Подписать Реферат Титульный Лист
Реферат На Тему Принципы Европейского Договорного Права: Общая Характеристика
Контрольная Работа 6 Класс Чесноков Нешков
Почему Человек Испытывает Муки Совести Сочинение
Сочинение На Тему Ранняя Осень
Влияние Учителя Сочинение
Платон Собрание Сочинений Том 4
Реферат: Пенсионный Фонд Российской Федерации 3
Сочинение По Биологии 5 Класс
Реферат: Остеохондроз
Суверенитет государства и свобода личности - Государство и право курсовая работа
Фонетические особенности использования лексических единиц терминополя "декоративная косметика и парфюмерия" - Иностранные языки и языкознание статья
Організація контрольно-ревізійної роботи - Бухгалтерский учет и аудит курсовая работа