Uorren Baffet

Baffetning investitsion faoliyati qimmatli qog'ozlar va birja komissiyasi e'tiborini tortdi va tergov boshlandi. 

1968-yilda Manger diskont kuponlarini ishlab chiqarish bilan shug'ullanadigan Blue Chip Stamps kompaniyasiga e'tibor qaratdi. Chakana savdo do'konida mahsulot sotib olish orqali xaridorlar kuponga ega bo’lardi. To'plangan kuponlarning ma'lum miqdori toster, baliq tutqichi va boshqa uy-ro'zg'or buyumlarini bepul olish imkonini berardi. Vaqt o'tishi bilan kuponlar pulni qisman almashtirdilar: amerikaliklar kuponlarni sotib olishni afzal ko'rdilar. Albatta, aslida kuponlar bepul emas edi, ularning narxi dastlab do'kon tovarlari narxiga qo'yildi.

1970-yillarda holat o'zgardi. Ayollarning ozodlik uchun harakati tezlashdi. Amerikalik ayollar uy bekalari roli bilan qoniqmadilar, ular biznes bilan shug'ullanishdi, uyda o'tirish va kuponlar to'plash uchun vaqt yo'q edi.

Blue Chip Stamps inqirozga yuz tutdi. Kompaniya Baffet va Mangerning sa'y-harakatlari bilan suvda qoldi.

Blue Chip Stamps-ni saqlab qolish uchun Manger Wesco kompaniyaning 8 foizini sotib oldi. Biroq, Wesconing rejalari Santa Barbara moliyaviy korporatsiyasi bilan birlashtirildi.

Santa Barbara kompaniyasini o'rganib chiqqan Baffet, uning qiymati juda yuqori, degan xulosaga keldi. Shuning uchun Wesco tez orada inqirozni kutayotganini tushundi. Baffet, Wesco egasi Betti Kasper Peters bilan birlashishdan voz kechishga ishonch hosil qilish uchun muzokaralar olib bordi.

Baffet Bettini ishontirishga muvaffaq bo'ldi, ammo Wesco aksiyalarining qiymati 18 $ dan 11 $ gacha keskin tushib ketdi. Baffet va Manger nima bo'lishidan qat'iy nazar, o'z mas'uliyatini his qildilar, shuning uchun ular nazorat paketini yuqori narxda — har bir aksiyani 17$ dan sotib oldilar.

Biroq, bu ish tugamadi: Santa Barbara moliyaviy korporatsiyasi Baffet va Mangerning Santa Barbara bilan rejalashtirilgan birlashuvini yo'q qilish uchun Wesco maxsus to'lovlarga ega ekanligiga da'vo qilib, AQSh qimmatli qog'ozlar va birja komissiyasiga (SEC) shikoyat qildi.

1974-yilda SEC tergovni boshladi. Baffett va Mangerning 30 dan ortiq kompaniyalariga e'tibor qaratildi. Ularning faoliyati noqonuniy emas edi. Biroq, xolding murakkab tuzilishga ega edi va bu butun biznesni shubhali qildi.

Baffet juda tashvishlangan edi. Tajribali tadbirkor sifatida, u kompaniyadagi tergovning bir eslatmasi uning obro'sini abadiy yo'q qilishi mumkinligini tushundi.

Yaxshiyamki, tergov natijalariga ko'ra, SEC Blue Chip tomonidan hech qanday nom berilmasdan faqat bitta kichik texnik buzilish borligini aniqladi.

Baffet bir vaqtning o'zida nikoh va biznesdagi qiyinchiliklarga duch keldi.

Syuzi Baffetning Key Grehem bilan aloqasi juda qiyin qabul qildi. Lekin u o'zining tennis bo'yicha murabbiyi bilan romantik munosabatlarga ega edi. Syuzi Keyga Baffet o’z mashukasi bilan munosabatlarda to'liq erkinlik berganligini e'lon qilib, xat yozdi.

1977-yilda, bolalar o'sib, o'z uylarini tark etganida, Syuzi hayotini tubdan o'zgartirishga qaror qildi va San-Fransiskoga ko'chib o'tdi.

Baffet 50 yoshda edi. Lekin u hali ham bola kabi chizburger va muzqaymoqni yaxshi ko'rardi. U oilasiga emas, balki o'z biznesiga bag'ishlangan edi.

Shunga qaramay, Syuzi uni sevib, unga g'amxo'rlik qilish uchun kimdir borligiga ishonch hosil qilishni xohladi.

U yosh ayoli, Astridni Baffet uchun ovqat tayyorlash va unga g'amxo'rlik qilish uchun yolladi.

Syuzining ketishi Baffetni hayratda qoldirdi. Baffet uchun doimo ko'z yoshlari bilan yakunlangan ko'plab telefon suhbatlaridan so'ng, u Syuzi qaytib kelmasligini tushundi.

Key, Syuzi va Baffetning bolalari uchun ajablanarli holda tez orada Astrid uning uyiga ko'chib o'tdi.

Baffet o'zining oilaviy ishlarini tushungan bo'lsa-da, biznesda jiddiy muammo yuzaga keldi.

1970-yillarning oxirida Baffet va Manger Buffalo Evening News gazetasini sotib oldi. Ular raqobatchilardan omon qolish uchun yakshanba raqamlarini chiqarishni rejalashtirmoqda edi. Besh hafta mobaynida yakshanba kuni chop etilgan gazetalar bepul tarqatilishi kerak edi, keyin uni chegirma bilan sotish rejalashtirilgan edi.

Biroq, mintaqadagi ularning asosiy raqobatchisi Courier-Express kompaniyasi Baffetning nashriyotini noqonuniy monopoliyani yaratish ayblovlari bilan sudga tortdi.

Hakam Courier-Expressni qo'llab-quvvatladi. Uning qarorida, u bepul gazetalarni tarqatish noqonuniy ekanligini va agar o'quvchilar yakshanba kuni chop etilgan bepul gazetani istasa, har bir yangi nashr uchun buyurtma shaklini har hafta to'ldirishlari kerakligini aytdi.

Tabiiyki, bu natija Baffetga mos kelmadi. U hakamning qaroriga shikoyat qildi va 1981-yilda qarorni o’zgartirdi. Ammo o'sha vaqtga kelib, gazeta millionlab dollarni yo'qotdi.

Salomon Brothers kompaniyasining do'stona yordami Baffet uchun hayotdagi eng qiyin muammolardan biriga aylandi.

Baffet bugungi kunda Geico sug'urta kompaniyasi bilan chambarchas bog'liq. U kollejda bo'lganida unga e'tibor qaratdi va GEICO uning birinchi kompaniyalaridan biri bo'ldi. Ammo Geico bilan faqat 1970-yillarda yaqindan hamkorlik qila boshladi.

1976-yilda Baffet kompaniyaning inqirozdan chiqishiga yordam berish uchun GEICO direktorlar Kengashiga qo'shildi. U Uoll Strit kompaniyasining Salomon Brothers direktori jon Gutfreyndga murojaat qildi. Ular birgalikda investorlarni qidirib, inqirozga qarshi rejani ishlab chiqdilar.

Baffet Gutfreyndning qilgan ishlarini juda qadrladi, Shuning uchun Salomon Brothers muammoga duch kelganida, u qutqarish uchun yordam berdi. 1986-yilda Baffet kompaniya boshqaruviga kirishga rozi bo'ldi.

Baffetning faqat barqaror va ishonchli kompaniyalar bilan hamkorlik qilgan tadbirkor sifatida ishtirok etishi Salomon Brothers ularning qiyinchiliklarini yengib o'tishi uchun aniq belgi edi.

1991-yilda Pavel Mozer ismli kompaniyaning xodimi bilan bog'liq janjal boshlandi, u davlat auksionlarida noqonuniy savdoda ishtirok etishda ayblangan edi.

Kompaniya uchun eng yoqimsiz narsa shundaki, menejment bu haqda xabardor edi, ammo tegishli choralar ko'rilmagan edi.

Janjal paytida Baffet vaqtincha bosh direktor etib tayinlandi. U yangi rahbarlikni to'plab, bir qator islohotlarni amalga oshirdi. Lekin, eng muhimi, u kompaniya nomidan aybni tan oldi va barcha aloqalaridan foydalanib, Moliya vazirligiga Salomon Brothers uchun kelajakda auksionlarda ishtirok etishni taqiqlamaslikka ishontirdi.

Baffet Bill Geyts bilan samimiy do'stlikka qaramay, yuqori texnologiyali kompaniyalarga qiziqish bildirmadi.

1990-yillarda Uorren Baffetning Omaxa shaxsi sifatida obro'si silkinib ketdi. Butun dunyo bo'ylab yuqori texnologiyali kompaniyalarga qiziqish ortib borayotganligi sababli, Baffet ularga befarq bo'lib qoldi. Ular hayotning orqasida qolganligini aytishdi.

Lekin Baffet hech qachon u haqida gapirishdan tashvishlanmagan edi. Uning ishi zamonaviy texnologiyalarsiz rivojlandi. 1978- va 1991-yillar oralig'ida uning kapitali 89 milliondan 3,8 milliard dollargacha o'sdi va o'sishda davom etdi. 1986-yilda u Berkshire Hathaway kompaniyasining bosh direktori bo'lib kelganidan beri, ushbu kompaniyaning aksiyalari 1991-yilda 8 ming dollargacha ko'tarildi va tez orada 10 ming dollardan oshdi.

Baffet, hatto zamonaviy yuqori texnologiyalar dunyosida ham ushbu texnologiyalardan uzoqlashib, muvaffaqiyatga erishish mumkinligini isbotladi.

Lekin bir kun Uorren Baffet va Bill Geyts 1991-yilning 4-iyulida Mustaqillik kuni munosabati bilan partiyada uchrashishga kelishib oldi. Har ikkisi ham nima haqida gaplashayotganini bilmasalar ham, bunga qaror qildilar.

Uchrashuvdan so'ng Baffet va Geyts kechqurungacha muloqot qildilar. Shunday qilib, bu yaqin do'stlik va o'zaro ta'sirning boshlanishi edi.

Geyts Baffetning yillik aksiyadorlar yig'ilishlarida qatnasha boshladi. Vaqt o'tishi bilan ular juda mashhur bo'ldiki, ular uchun chiptalarning narxi spekulyantlarda 250 dollarda sotildi! Va Baffet oxirida Microsoft-ning 100ta aksiyalarini sotib oldi.

Baffet va Geyts Charlie Manger va Key Graham tomonidan taklif etilgan bridjni o'ynash uchun muntazam uchrashuvlar o'tkazdilar.

1990- va 2000-yillar davomida bu ikki kishi dunyodagi eng boy odam edi. Biroq, aynan Bill Geyts bilan do’stlik Baffetni butun hayotini qayta baholashga majbur qildi.

Geyts bilan Xitoyga safardan so'ng, Baffet qanchalik iqtisodiy jihatdan rivojlangan mamlakatda tug'ilganini tushundi. Bu tushuncha uning hayotga nisbatan kamtar va minnatdor munosabatini kuchaytirdi.

2000-yillarda Baffet o'z hayotini qayta ko'rib chiqishga majbur qilgan shaxsiy yo'qotishlarga duch keldi.

2001-yilda uning yaqin do'sti Key Grehem vafot etdi.

Ular 30-yilgi do'stlik bilan bog'liq edi. Keyning o'limidan so'ng, u butunlay vayron bo'ldi. Ikki oydan so'ng, 2001-yilning 11-sentyabrida Nyu-Yorkda terroristik hujumlar sodir bo'ldi.

Bu voqealar Baffetning hayot falsafasiga katta ta'sir ko'rsatdi. U faqat barqaror tuyulgan kompaniyalarga sarmoya kiritishni boshladi. Shunday qilib, Baffetni Fruit of the Loom nomli va qishloq xo'jaligi uskunalari va bolalar kiyimlarini ishlab chiqaruvchi bir qator kompaniyalar jalb qildi.

Biroq, Baffetni oldinda yana bir sinov kutib turardi.

2003-yilda Syuzi 3-bosqichdag og'iz saratoni bilan kasallandi. Ular o’shanda birga yashamagan bo'lsalar-da, Syuzi va Baffet yaqin odamlar bo'lib qoldi. 

Syuzi 2004-yilda vafot etdi. Baffet juda ham siqildi. Avvaliga u kun bo'yi yotoqda yotib, hech kim bilan gaplashmagan edi. Bolalar unga qayg'uga dosh berishga yordam berishdi. Umumiy muammo butun oilani birlashtirdi.

Nihoyat, u kapital bilan nima qilishni xohlaganini tushundi. 2006-yilda Baffet kelgusi bir necha yil ichida Berkshire Hathawaydagi ulushining 85 foizini bir nechta mablag’ ehtiyojlari uchun topshirishini ma'lum qildi. Shunday qilib, 30 milliard $ Bill va Melinda Geyts jamg'armasi ketdi, va boshqa 6 milliard $ esa Syuzining xayriya jamg'armasi o'rtasida bo'lingan edi. Ularning asosiy maqsadlari orasida sog'liqni saqlashni qo'llab — quvvatlash va kambag'al mamlakatlarda ochlikni bartaraf etish bo’lda.

Butun hayoti davomida Uorren Baffet biznesni yuritishning bir usuli — daromadni investitsiyalash va qayta investitsiyalashdan foydalangan. 

Uning nisbatan sodda, ammo ehtiyotkorlik bilan investitsiya qilish uchun kompaniyalarni tanlash usuli biznesdagi moda yo'nalishlari va yuqori texnologiyalar bilan hech qanday aloqasi yo'q edi. U tezda kompaniyalarning pul qiymatini hisoblashni o'rgandi, ammo uning muvaffaqiyatining siri har qanday bitimga insoniy munosabatda bo'ldi.