سقوط در چاه با دونالد
جامعه نو- نزهت امیرآبادیانکاخ سفید در چند روز گذشته تلاش کرده که خود را از چاه توالت بیرون بکشد. سخنان نژاد پرستانه ترامپ در مورد کشورهای کارائیب و آفریقا که او بارها و بارها در یک جلسه کنگره در میانه بحث در مورد مسائل مربوط به مهاجرت مطرح کرد، این روزها به طور مکرر در مجامع آمریکایی و غیر آمریکایی مطرح می شود.
رئیس جمهور آمریکا گفت: آمریکا چرا باید از کشورهایی نظیر هائیتی، السالوادور و کشورهای آفریقایی، مهاجر بپذیرد؟ این کشورها "کثافت خانه" (چاه توالت) هستند. ما باید مهاجرینی از کشور نروژ داشته باشیم.
معلوم نیست علاقه دونالد ترامپ به نروژ بر چه اساسی است، شاید او یکی از آثار هنریک ایبسن را در کتابخانه دارد یا شاید دلیلش ملاقات اخیر با خانم ارنا سولبرگ نخست وزیر نروژ باشد و همین باعث شده که نام نروژ در ذهنش باقی بماند. در مورد ترامپ همه احتمالات غیر منطقی را میتوان در نظر گرفت. اما باید به ترامپ گفت که هنریک ایبسن مهمترین نویسنده نروژی که آثارش بیشترین خواننده را در این کشور دارد در مهمترین نمایشنامه خود «دشمن مردم» محافظه كاری و سودجویی سیاستمداران را برملا میکند.
دشمن مردم نمایشنامه ای برای نقد اصلاح گرانه لیبرالیسم و دمکراسی محسوب می شود. دمکراسی به ساده ترین تعریف حکومت بر مردم بر مردم با انتخاب مردم است و ایبسن در این نمایش با ظرافت نشان می دهد که در بسیاری از موارد نظر و عقیده مردم با فریبکاری سیاستمداران و فرصت طلبی مسوولان و فشار مطبوعات غیر متعهد تغییر می یابد. ایبسن مردم را قربانیانی میداند که مقهور ژستهای مصلحانه و مزورانه مسوولین میگردند.
نمایشنامه دشمن مردم دقیقا به همان مسائلی اشاره میکند که باعث پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات آمریکا شد یعنی فریب مردم با وعدههایی که امکان عملی کردن آنها از ابتدا وجود نداشت یا وعدههایی که نه تنها آنگونه که ترامپ میگفت به بزرگی و قدرت آمریکا کمک نمیکند بلکه باعث منزوی شدن آمریکا در جامعه جهانی شده است.
در مورد سخنان ترامپ تنها می توان گفت که او نه نروژ را می شناسد و نه اسطورههای ادبی و فرهنگی این کشور را. قطعا هر جمهوری خواه قابل احترامی با شنیدن سخنان اخیر ترامپ دچار شرم و سرافکندگی شده است. قطعا برخی از آنها نیز از سخنان بی شرمانه او حمایت می کنند. اما نکتهای که در این میان غیر قابل انکار است این است که با زیر نظر گرفتن سخنان و عملکرد یک ساله دونالد ترامپ بدون تردید میتوان گفت که او یک نژادپرست است که خواسته و ناخواسته در طول یک سال گذشته تمایلات خود را آشکار کرده است.
احتمالا عدهای از جمهوری خواهان گمان میکنند که میتوانند جهان بینی نژادپرستانه ترامپ را محدود و کنترل کنند. اما ترامپ در طول یک سال گذشته نشان داده که قابل کنترل نیست و همواره در مقاطع حساس بیگدار به آب میزند. و احتمالا این موضوع زمان چندانی نخواهد برد که جمهوری خواهانی که از ترامپ حمایت میکنند همراه او به همان چاه کثیفی که توصیف کرده است، سقوط خواهند کرد.