ساز و کار مورد استفاده ذهن برای انجام پیش بینی ها:
🔻
متخصصین حرفه های مختلف سعی در پیش بینی پدیده ها دارند از جمله اقتصاددانان، مهندسان و ...
❓پرسش این است که ذهن انسان برای انجام پیش بینی ها از چه ساز و کاری استفاده می کند؟
❓اصولاً ذهن انسان گذشته را چگونه می فهمد و این درک از گذشته چگونه می تواند برای درک از آینده مفید واقع شود؟
❓آیا درک متعارف ما از گذشته و حوادثی که اتفاق افتاده است بر اساس بررسی آماری است؟ آیا ابتدا تمام حوادثی که می توانست اتفاق بیفتد را بر می شمریم و آنها را موشکافی کرده و روابط علت و معلولی را استنتاج می کنیم؟
⭕️ کانمن می گوید که اینها هیچکدام صحیح نیست. انسان بر اساس آگاهی های جزئی که دارد در مورد حوادث گذشته داستانی منسجم می بافد و آن را باور می کند و اتفاقاً هرچه اطلاعات موجود کمتر باشد این داستان منسجم تر بوده و برای ذهن انسان باور کردنی تر می نماید، و بر اساس این داستان است که گذشته را می فهمد و باور می کند و بر همین اساس ، سعی می کند آینده را پیش بینی کند.
◾️به عنوان مثال فرض کنید که پل روی یک اتوبان تخریب شده و اتومبیل های در حال حرکت بر روی آن دچار آسیب می شوند.
افراد ممکن است برای خود داستان های مختلفی ببافند. آهن مورد استفاده برای ساخت پل نامرغوب بوده و زود زنگ زده.
پیمانکار دست دوم و سوم قرار داد را گرفته و بودجه ساخت پل کفایت نمی کرده و از سیمان وبتن نامرغوب استفاده کرده.
برخی معتادان در زیر پل زندگی می کرده اند و بر اثر افروختن آتش، پایه های پل را خراب کرده اند و ...
بر اساس این داستان ها، افراد ناظر معمولاً به این نتیجه می رسند که ما از اول می دانستیم که این پل قرار است فرو بریزد.
⭕️ به این پدیده ذهنی سوگیری “پس نگر” (Hindsight Bias)می گویند. یعنی نسبت به رویکردی بینش کسب می کنیم پس از آنکه آن رویکرد ظاهر می شود، لیکن چنان تصور می کنیم که گویا از قبل همین بینش را داشته ایم درصورتی که حقیقتاً چنین نبوده است.
⭕️ این رویکرد نیز از موارد کارکرد سیستم نوع یک ذهن است. همانطور که در مثال "مولر-لایر" خطای دید ، طول پاره خط دوم را همیشه بزرگ تر می بیند در این مورد نیز ذهن سوگیری پس نگر را همیشه باور می کند و نظر قبل از حادثه را بیاد نمی آورد.
اگر نوشته کتبی در مورد نظر قبلی فرد را نیز به او نشان بدهند با کارکرد سیستم دو سعی می کند واقعیت را نسبت به کار خود توجیه کند، لیکن به هر حال سیستم نوع یک همان نتیجه پس نگر را به جلو می راند. چه اینکه سیستم نوع یک است که پیوسته نقش پیش برنده روزگار هر فرد را به عهده دارد.
⭕️ ویژگی پیش بینی های ذهنی عبارتند از اطمینان بیش از حد و تمایل به پیش بینی حوادث نادر بر اساس اطلاعات ناچیز.
⭕️ دلیل اطمینان بیش از حد افراد به پیش بینی هایشان این است که این اطمینان بر اساس انسجام داستانی است که ذهن در مورد یک مطلب می سراید.
🔴 هرچه اطلاعات ضعیفتر باشد داستان منسجم تر و اطمینان ذهن انسان به آن بیشتر است.
🔴 کانمن می گوید که در هر زمینه بایستی به هوش باشیم که پیش بینی های ذهنی ما بیش از حد افراطی است و درجه اطمینان ما به آن بیش از حد واقعیت است. سیستم نوع یک ، زود به سمت نتیجه گیری می جهد و از هر اطلاعات جزئی که در اختیار است استفاده می کند. این بخش از ذهن طراحی نشده است تا اندازه این جهش ها را بداند. میزان شواهد در دسترس و کیفیت آنها نیز به حساب نمی آید. ما برای بسیاری از باورهای اساسی و تاثیر گذار خود اصولاً هیچ دلیلی در دست نداریم و آنها را باور می کنیم.
🔺
برگرفته از کتاب "تفکر،سریع و کند"
#مدل_ذهنی
#دانیل_کانمن
@IEandManagement