Диалоглари тилдан тилга кўчиб, ёд бўлиб кетган «Иван Васильевич касбини ўзгартиради» фильми ҳақида 20 та қизиқарли факт

Диалоглари тилдан тилга кўчиб, ёд бўлиб кетган «Иван Васильевич касбини ўзгартиради» фильми ҳақида 20 та қизиқарли факт

@Sirdaryo
Фото: «Дарё»

Телетомошабинлар учун севимли бўлган, рус киноижодкорлари томонидан тақдим қилинган «Иван Васильевич касбини ўзгартиради» комедияси 1973 йилда Михаил Булгаковнинг «Иван Василевич» песаси асосида Леонид Гайдай режиссёрлигида суратга олинган. Қуйида «Дарё» нашри ушбу фильм билан боғлиқ маълумотлар билан бўлишган.

1. Фильм сценарий муаллифи Владлен Бахнов Гайдайнинг қўшниси бўлган ва шу сабаб ҳам сценарий режиссёрнинг уйида ёзилган.

2. Фильмдаги Тимофеевнинг вақт машинаси ҳайкалтарош Вячеслав Почечуевнинг ғояси ва лойиҳаси ҳисобланади.

3. Иван Грозний ва Бунша роли Юрий Никулин учун ёзилган бўлган. Аммо Никулин Булгаковнинг тақиқланган асари асосида суратга олинган фильм шкаф токчасида чанг босиб ётади, деб ўйлаган ва роль ижро қилишдан воз кечган.

4. Грозний ва Бунша роли учун кўплаб таниқли актёрлар — Евгений Евстигнеев, Георгий Вицин, Владимир Этушлар синаб кўрилган, лекин энг ишонарли ижро Юрий Яковлевники бўлган.

5. Ўғри Жорж Милославкий қаҳрамони учун Вячеслав Невинний, Анатолий Кузнецовлар таклиф қилинган, аммо роль Леонид Куравлевга насиб қилган.

Фото: «Дарё»

6. Ихтирочи Шурикнинг рафиқаси ролига уч нафар Наталя номзод бўлган. Аммо рол Наталя Гундарева ва Наталя Гвоздикова қолиб, «Операция И» да Шурик билан бирга рол ижро қилган Наталя Селёзневага насиб қилган.

7. Буншанинг турмуш ўртоғи — Уляна Андреевна роли учун эса Крачковская биттада қабул қилинган.

8. Режиссёрга Москвадаги Кремлда суратга олишга рухсат берилмагани учун бошқа жой қидиришга — Ростовдаги Кремлда суратга олишга қарор қилинган. Келажакдан келган «иблисларни» ушлаш учун соқчилар куйлаган саҳна ҳам айнан шу жойда суратга олинган.

9. Фильмда узоқ давом этадиган куйлаш саҳнаси аслида қисқа вақтда суратга олинган. Ундаги соқчилар кийган қизил либос узун ва тор бўлгани учун югуриш осон бўлмаган.

10. Фильмдаги баъзи эпизодлар Москвада суратга олинган. Тез ёрдам ва милиция машинасининг келиш саҳналари шулар жумласидан.

Фото: «Дарё»

11. «​Бу зиёфат кимнинг ҳисобига? Чиқимини ким тўлайди?»​ фильмда берилган ушбу саволга «Ҳар ҳолда биз эмас», деб жавоб берилган, лекин сценарийга кўра «Халқ, отагинам, халқ» деган жавоб берилиши керак бўлган, цензура сабаб ушбу версия қабул қилинмаган ва ўзгартиришга тўғри келган.

12. Гайдай қирол дастурхони ҳақиқий шоҳона бўлишини истаган, аммо фильмнинг бюджетида ортиқча маблағ бўлмаган. Шу сабаб ҳам режиссёр ўз чўнтагидан тўлашига тўғри келган. Дастурхондан ўрин олган балиқ, қора ва қизил икра ва бошқа егуликлар учун 200 рубль сарфлаган.

13. Милославский Шпакдан ўғирлаган кейин бўлса швед элчисига совға қилган ручкани режиссёр уйидан олиб келган.

14. «Кийиб ол, шоҳ бўласан». Шеригининг ушбу сўзларидан кейин Бунша кийган шоҳ либослари Сергей Эйзенштееннинг «Иван Грозний» фильмидаги реквизит қолдиқларидан тикилган. Зиночка қаҳрамони кийимлари Вячеслав Зайцевга тегишли.

Фото: «Дарё»

15. Уляна Андреевна фильмда бешта парик кийган. Улардан энг оғири «Сени ҳам даволашади, сени ҳам даволашади, мени ҳам даволашади» жумласи айтилганидан кейин у бошидан ечган оловранг парик бўлган. У ушбу парикни ечганидаги калта сочлари аслида махсус қалпоқча бўлган ва унинг тагига актрисанинг узун сочлари яширилган. Қалпоқнинг бошни қисиши ҳисобига Крачковкаянинг юзи шишиб кетган.

16. Цензура сабаб фильмдаги жумлалар ўзгартирилиб, қайта овоз беришга тўғри келган. Масалан, Бунша швед элчисига «Гитлер капут» деганини эшитиш мумкин, лекин унинг лаб ҳаракатларига эътибор берилса, «тинчлик ва дўстлик» деганини пайқаш мумкин.

17. Милиция Иван Грознийнинг яшаш жойини сўраганида «Москва, Кремль» дейилган, лекин у кейинчалик кошонага ўзгартирилган.

18. Бундан ташқари фильмда шоҳ Тимофеевнинг ошхонасида котлет қовурган саҳна бўлган. Барча ўзгартиришлар натижасида фильм давомийлиги 10 дақиқага қисқарган.

Фото: «Дарё»

19. Режиссёр рафиқаси Нина Гребешковани бир неча фильмларда иккинчи даражали ролда суратга олган. Мазкур фильмда ҳам шоҳнинг турмуш ўртоғи Марфа Васильевна ролига таклиф қилган, аммо Нина бунга рози бўлмаган.

20. Фильм 1973 йилда совет кинопрокатида етакчилик қилган. «Иван Васильевич касбини ўзгартиради» шу йилнинг ўзида 60 миллиондан кўп марта томоша қилинган.

Report Page