حمید چند وقت قبل با بورس آشنا شده و خیلی هیجان زده است. او افرادی را دیده که اوضاع مالی خوبی دارند و وقتی راجع به آنها پرس و جو کرده متوجه شده که آنها مشغول معاملات بورسی هستند و به اصطلاح بورس بازند. حمید هم تصمیم گرفته است با استفاده از بورس تکانی به زندگی اش بدهد. او مقداری در اینترنت جستجو کرده و با مقوله تحلیل تکنیکال آشنا شده است، چند مقاله و دوتا کتاب هم در این زمینه خوانده و در تلاش است سیستم معاملاتی بدست آورد که با تکیه بر آن معاملات شیرینی انجام دهد.
حمید ۵ میلیون تومان پس انداز داشته که بعد از باز کردن حساب کاربری در یکی از کارگزاری ها، همه را در حساب خودش نزد کارگزاری واریز کرده است. او ساعت های زیادی را به نمودارها پرداخته و جدیدا یک سیستم معاملاتی برای خودش طراحی کرده.
حمید مدام دست به معاملاتی می زند. اگر معامله اش موفق بود، خودش را تحسین می کند و به سیستم معاملاتی اش افتخار می کند و اگر معامله اش با شکست مواجه شد، آن را حاصل یک استثنا یا یک بدشناسی می داند و از کنارش می گذرد. حمید سه ماه با همین روش پیش رفت و کم کم پولش را از دست داد. حمید دچار خطای تایید شده بود!
خطای تایید ریشه در تصورات نادرست ما دارد. ما سعی می کنیم اطلاعات جدید را طوری تفسیر کنیم که با باورها و اعتقادات ما جور باشد. وارن بافت، سرمایه گذار بزرگ می گوید: «آنچه بشر بهتر از هر کاری انجامش می دهد، تفسیر اطلاعات جدید به شیوه ای است که نتیجه گیری های قبلی دست نخورد». هر چند ما انسان ها تمایل زیادی به حفظ شرایط فعلی داریم و از تلاطم ها می ترسیم و به همین علت تفاسیر غلط را به نفع باورهای خود انجام می دهیم اما به قول آلدوس هاکسلی، نویسنده : « حقایق با نادیده گرفته شدن از هستی ساقط نمی شوند.»
مهم نیست که ما آنها را به نفع خودمان و به نفع باورهایمان تفسیر می کنیم، حقایق راه خودشان را می روند و زمان ما را مجبور به پذیرش واقعیت می کند.
خطای تایید در دنیای کسب و کار خیلی خطرناک است. مثلا یک تیم اجرایی در مورد یک استراتژی تصمیم می گیرد و تمام شواهد و قرائن را برای تایید تصمیم خود جمع آوری می کند. اما نکته اینجاست که هیچ کس عادت ندارد دنبال شواهد و نشانه هایی بگردد که حرفش را نقض کند یا آن را زیر سوال ببرد. این تلاش برای تایید باورها، باعث نمی شود که بازار دلش به حال شما بسوزد. بلکه با بی رحمی تمام به شما خواهد فهماند که در اشتباه بودید. البته اگر نخواهیم زودتر بفهمیم ممکن است هزینه آن خیلی گزاف باشد.
حتما افرادی را دیده اید که باور دارند همه خوب یا همه بد هستند. هر دو گروه نشانه های زیادی را پیدا خواهند کرد که حرف آنها را تایید می کند. ولی مشکل اینجاست که هیچ کدام دنبال نشانه های نقض حرف خود نمی گردند. در واقع مردم هرگز دوست ندارند که حرفشان یا خودشان زیر سوال بروند. باورهای فلسفی و دینی هم خیلی راحت افراد را دچار خطای تایید می کنند.
متاسفانه هرچند اینترنت بستر خوبی برای یافتن نظرات متفاوت و کشف حقیقت است اما متاسفانه بخاطر خصلت ما انسان ها و البته بعضی ویژگی های تکنولوژی زمینه خوبی برای افتادن در خطای تایید هم هست. در نظر بگیرد وقتی وبسایت ها سعی می کنند علائق شما را شناسایی کنند و نمایی مطلوب تر و مناسب شما بسازند، نا خودآگاه شما در حصاری از افکار خود و افرادی با افکار مشابه خود خواهید بود و کمتر فرصت پیدا می کنید دنیای خارج از این محدوده را ببینید مگر آنکه خودتان به دنبال شواهدی علیه باورهایتان بگردید.
خلاص شدن از دست عقایدی که مانند دوستان قدیمی هستند، خیلی سخت ولی ضروری است.
یادتان باشد فردای شما را حرکت های امروزتان می سازد
