Kun

KUN HABEEN IYO HABEEN Dhameestirka QEYBTII 20-aad: Caawo Xiiso Gaar Ah Ayay Leedahay

Abdirihman anteeno

Raali Ahaada Qoraaga Sheekada Abdirahman Wuu Naga Mashquulay Habeenadan:

QEYBTII 20aad:

waxay inoo joogtay sheekada qeybtii hore markuu boqorkii kudhahay dadkiisa yaanan dhag jalaq loo siinin waxaad maqasheen ee diintiina ku dhaganaada.

mudo markey kasoo wareegatay dadkii magaalada ku noolaana fasahaadkooda batay ayaa maalintii dambe cadaabkii alle ku yimid waxayna dhamaantooda isku badaleen sidaad argtid,

aniga oo kaliya ayaana ka bad-baaday.

wixii maalintaas ka dambeeyay waxaan soon iyo salaad iyo quraan akhris aheyn ma wadin,

waxaana halkaan ku dareemay cidlo daran qof aan weheshado xitaa mijirin sidaas darrteeda quraanka iyo salaada ayaa wehel ii ahaa.

markaas ayaan waxaan ku dhahay “ma ii raaceysaa magaalada baqdaad si fuqahada halkaas jooogto aan arintaan ugu bandhigno,

anigana aan kuu noqdo jaariyadaada, inkastoo an ahay sayidada qowmkeyga isla markaasna i hoos imaadaan shaqaale badan iyo adoomo,  waxaana xeebta jazirada iigu diyarsan markab ganacsi wado, halkaan qadarta ayaa nagu soo tuurtay”

sidaan ugu qancinaayay inuu nasoo raaco ayuu markii dambe ogolaaday inuu nasoo raaco.

HABEENKII 18aad.

markuu wiilkii iga ogolaaday hadalkyga ayaan aad ufarxay waana isi soo raacnay ilaa aan uga imaano kooxdeydii oo sidy ii radinayeen daaleen.

markey iwareysteen ayan uga sheekeyay qisada dhacday iyo xaalka magaaladaan aad ayayna ula yaabeen.

lkn dhibka dhacay wuxuu yahay gabdhihii walaalaheyga ahaa markey arkeen wiilka ila socdo quruxdiisa iyo inuu yahay wiil aad ufiican ayay ixasdeen iyagoo aad uga xumaa,

aniga dhankeyga wiilkii ayaan aad ujeclaaday,

waxaan sugnay inta dabeylaha iska badalayaan kadib markii dabeylihii isbadaleen oo la bixi rabay waxaa ii imaaday gabdhihii walaalaheyga ahaa waxayna igu dhaheen wiilkaan maxaad rabtaa inaad ku sameyso??

waxaan ugu jawaabay waxaan rabaa inuu ninkeyga noqdo oo guursado noloshana asigaa igu filan idinkana waxaan idinku wareejinayaaa wixii hanti aan leeyahay.

markaas ayay iga ogolaadeen balse waxay wali ka xumaayeen in aan wiilkaas quruxda badan helay.

kadibna sheydaan ayaa uqurxiyay naftooda waxyaabo xun waxeyna ku tashteen inay iga takhalusaan aniga iyo wiilkaba.

kadib habeenkii dambe ayaa waxaa dhacday anagoo bada dhexdeeda kujrino baqdaadna kabiga ku heyno ayay anigoo hurda iyo wiilkii inta noo imaadeen bada nagu tuureen, nasiib xumo wiilka dabaal ma uusan aqoonin oo isla meeshii ayuu ku geeriyooday lkn aniga nasiib ayaan waxaan uhelay inaan qabsado jab alwaax ah oo sidey hirarka hadba meel ugu wadeen markii dambe meel xeeb ah igu soo tuureen.

anigoo naxsan aadna uyaaban kana xun falkey walalaheyga ku kaceen ayaa waxaa dhacday waxaan arkay abeeso dhaawac daran ku yaalo soona ordeyso oo uu daal badan ka muuqdo waxaana bursanayay mas aad uweyn.

aniga abeesadee ayaan unaxay waxaana go,aansaday inaan caawiyo kadibna dhagax weyn inta qaatay ayaa maskii madaxa uga dhuftay halkii ayuuna ku dhintay.

kadib markaan abeesadii bad-baadiyay ayaan meel isku tuuray oo iska seexday maadaama aan aad udaalanaa,

cabaar markaan hurday ayaan soo kacay balse waxaan arkay gabar aad uqurux badan oo agteyda fadhiso.

markaan arkay ayaan xishood yar dareemay waana weydiiyay qofkey tahay,  balse waxay igu tiri ilowsho dhawidaa aniga waxaan ahay abeesadii aad bad-baadisay waxaana ahay jini,   maskii ibursanayayna wuxuu ahaa jini cadowgeyga ah hadaadan adiga ibad-baadiseena wuu idili lahaa,

lkn waxaad ogaataa in aan soo ogaaday waxay walaalahaaga kugu sameeyeen sidaas darteeda waxaan go,aansaday inaan ciqaabo anigoo ka dhigay labo eey waxaana kuusoo celiyay markabkaagii iyo hantidaadii allaah ayaana waxaan ugu dhaaranayaa in hadaadan maalinkasta garaacin aan inta adigana kuu imaado sidooda oo kale kaa dhigi doono waayo falkey ku kaceen ma ahan mid loo dulqaadan karo.

markaan fiiriyay xeebtii mise waa markabkeygii halkii ayaana kasoo baxay wixii maalinkaas ka dambeeyay maalinkasta waan garaacaa waa taas sheekadeyda.

khaliifkii muslimiinta markuu maqlay hadalkii gabadhii koowaad ayuu la tacajubay,

markaas ayuu gabadhii labaad ku yiri adigana muxuu yahay xaalkaaga iyo ushaan korkaaga ku taalo??

waxay tiri gabadhii labaad ” khaliifkii mu,miniintow aniga waxaan aabaheyga ka dhaxlay lacaag aad ubadan kadibna waan guursaday mudo markaan qabay ayuu ninkeygii iga geeriyooday balse asna waxaan ka dhaxlay lacag aad iyo aad ubadan.

maalintii dambe ayaan anigoo gurigeyga iska dhex joogo waxa iitimid islaan waayeel ah duruuf iyo diifna ka muuqato,  hadaad xaaladeeda aragtidna aad ubeer jilceysid waxayna igu tiri ” gabadheydiiyey waxaa iijoogto gabar aan agoonimo kusoo koriyay maantana waa arooskeeda halkaana qof iqiimeyso oo arooskeeda igala soo qeybgasho kama helin ee waan kuu duceynaa gabadheydiiyey arooska imoow”

markey haddalkaas idhahday xaalkeedana aan arkay ayaan ubeer jilcay waana ka ogolaaday waxaana dhahay caawo fiidkii ayaan kuu imaan.

habeenkii markii lagaaray ayaan dhowr jaariyadood sii watay inta labisanay ayan halkii ka baxnay,

markaan gurigii tagnay ayaan la yaabnay qaabka uu udhisan yahay

Cabdiraxmaan Xasan Anteeno

habeenkii markii lagaaray ayaan dhowr jaariyadood sii watay inta labisanay ayan halkii ka baxnay,

markaan gurigii tagnay ayaan la yaabnay qaabka uu udhisan yahay waa guri asiga dhan lagu sharaxay xariir iyo wax kastoo qurux badan,  runtaa gurigaan filaayay iyo kaan utagay isma lahan.

anigoo yaaban ayaan gurigii galay kadibna gudaha naloo sii gudbiyay, mudo yar kadib waxaa iisoo gashay gabar aad uqurux badan waxayna igu dhahday kusoo dhawoow gurigeena.

markaas ayaan gabadhii wareystay waxayna igu dhahday hadaan runta kuu sheego islaantii halkaan kaa wacday walaalkeyga ayaa kuu soo diray,  runtii markii ugu horeysay ee uu ku arkay ayuu kujeclaaday wuxuuna doonayaa inuu ku guursado sidaas darteed ayuuna islaantii duqda aheyd kuugu soo dirsaday,  marka maadaama aad isguursan kartaan maka aqbaleysaa codsigiisa ah inuu ku guursado???

WEY SOCOTAA…

KUN HABEEN IYO HABEEN Dhameestirka QEYBTII 21-aad: Caawo Xiiso Gaar Ah Ayay Leedahay

QEYBTII 21aad.

waxay inoo mareysay qeybtii hore markii gabadhii labaad ay tiri markaan gurigii galay waxaa iitimid gabar aad uqurux badan waxayna iisheegtay in naagtii duqda aheyd uu walalkeeda soo dirsaday aadna ijecelyahay uuna doonayo inuu iguursado.

aniga markey hadalkaas igu tiri oona aan dareemay inaan qasrigaan ku dhex xanibanahay ayaan kudhahay waayahay ee aaway wiilka?

markaas ayaa waxaa albaabka kasoo galay wiil quruxdiisa aad yaabeyso wuuna isalamay kadibna wuxuu igu dhahay aniga ma rabo inaan ku qasbo jaceyl ayaana kuu qabaa waxaana rabaa adoo raali ah inaan ku guursado ee raali maka tahay??

markaas ayaan ku dhahay raali ayaan ka ahay.

kadibna wuxuu idhahay intaan is mehersan waxaan rabaa inaad balan iga qaado hal shey wuxuuna yahay inaadan qofkale iga door bidin ee ma iga ballan qaadeysaa??

waxaan dhahay haa,

kadibna waxaa noosoo galay wadaad iyo afar marqaati isla meeshii ayuuna arooskii ka dhacay.

wiilkii mudo bil ah ayaan isqabnay waxaana ku nooleen nolol aad umacaan aadna ufarxad badan,

maalintii dambe ayaa waxaa dhacday in aan ka codsaday in suuqa adeeg ka doonto wuuna ii fasaxay,

kadib waxaan isi soo raacnay islaantii duqda aheyd waxayna iigeysay tukaan uu leeyahay wiil dhalinyaro ah kaasoo haayo alaabta ugu fiican ee suuqa taalo.

adeegii aan ubaahneen ayaan dalbaday intii uuu ii adeegayay islaantii duqda aheyd waxay ii amaaneysay wiilka waxaan ku dhahay maxaad iigu amaaneysaa wiilkaan waadba ogtahay inaan xaas ahaye??

aniga halkaan inaan ka adeegto ayan u imid adeegeena ayaan qaadaneynaa waana ka tageynaa.

kadibna markii uu adeegii noo dhameeyay ayaan lacagtii utaagay balse wuu diiday inuu qaato,

waxaan dhahay maxaa dhacay oo aad lacagta uqaadan la,dahay??

wuxuu dhahay wax lacag ah kaama rabo alaabtaan hadiyad ahaan uqaado hadaad halmar ishumiso.

waxaan kudhahay aniga waxaan ahay xaas laqabo mana iga suurtoobeyso inaan sidaas yeelo,

kadib wuxuu dhahay ama alaabtayda ayaan ceshanaa ama saan kudhahay iiyeel ikhtiyaarka adigaa leh.

markaas ayay naagtii duqda aheyd igu tiri alaabtaan oo dhan qaado waana alaab fiican suuqa qashin ayaa ka buuxo halmar oo aad dhunkatana waxba kaama dhibeyso,

sidey iigu qal-qaalineysay inaan dhunkado ayaan markii dambe ka ogolaaday,

markaas ayaan inta xijaabkii iska rogay dhabankeyga aadiyay si uu iidhunkado lkn meeshii aan dhunkasho ka sugaayay qaniinsho ayaan lakulmay waliba mid aad udaran ilaa aan ka suuxay.

cabaar kadib markaan soo naaxay ayaan waxaan arkay anoo tukaankii ku dhex jiro wali kaasoo kor ka xiran dhaawac darana dhabanka iiga yaalo,  waxaana ikor joogtay islaantii duqda aheyd.

aniga waxaan dareemay walbahaar iyo murug aad ubadan markas ayay duqdii igu dhahday soo bax aan baxnee meeshaana anigaa kaa daweynayee.

markaan gurigii imaaday ayuu ninkeygii arkay dhaawaca igu yaalay ayaa waxaa dhacday inuu aad uxanaaqay wuuna iweydiiyay dhaawacaan yaa kusoo gaarsiiyay??

waxaan kudhahay maadaama suuqa ciriiri ahaa awr xaabo wado ayaa midkamid ah xaabadiisa daanka iga gashay siddas ayuu dhaawaca iisoo gaaray.

markaas ayuu wuxuu dhahay waxaan udacwoonayaa qaadiga magaalada si uu suuqaan ciriiriga ah ooo maalinkasta shilalka sababayo wax uga qabto.

waxaan kudhahay khaladka anigaa lahaa ee iska daa lkn wuu iga diiday markaan arkay inay ka go,antahay inuu utago qaadiga magaalada ayaan runta usheegay,

markaas ayuu aad uxanaaqay wuxuuna amar kusiiyay qaar kamid ah adoomadiisa inay ixiraan halkii ayana la igu xiray,  kadibna wuxuu soo qaatay seef aad udheer asigoo rabay inuu kurka iga gooyo ayaa waxaa soo gashay islaantii cajuusada aheyd waxayna ku dhahday “gabadhaan wax dambi ah ma aysan sameynin intii aysan isheeda kaasoo bixin iska cafi korimadii aan kusoo koriyay darteed”

sidey utuugeysay ayuu markii dambe ka ogolaaday lkn wuxuu kuyiri waan cafinayaa balse ciqaab daran ayay mari doontaa,

markaas ayuu wuxuu amar kusiiyay mid adoomadiisa kamid ahaa inuu igaraaco garaacis daran,

sidii la iigaraacayay ayaan miir daboolmay kadibna inta isoo qaadeen ayaan waxaa la iiga tagay meel cidlo ah.

aniga anoo aad uxanuunsan ayaan magaaladeydii kusoo laabtay kadibna waxaan lakulmay gabadhaan labada eey wadato waxayna iiga sheekeysay qisadeeda waxaana isla kireysanay gurigaan iyadoo gabadhaan sadaxaadna nagu soo biirtay waxkasta oo aan ubaahanana wey noo soo iibisaa ilaa ay markii dambe lakulantay ninkii xamaaliga ahaa kadibna wixii dhacay ayaa dhacay oo inta ka dambeyso waad ogtihiin.

markii uu khaliifkii mu,miniinta haaruun al-rashiid hadalkaas maqlay ayuu aad uyaabay,

markaas ayay shaharzaad ogaatay in lagaaray subaxii waxayna ka aamustay hadalkii ubanaanaa.

HABEENKII 19aad

WAA SOCOTAA…