International
پیشگام“سرود انترناسیونال”
از: زهره مهرجو
۰۱ ماه مه ۲۰۱۵
“جنبش افتخار آفرین ۱۸ مارس، طلوع انقلاب عظیم اجتماعی بود که بشر را برای همیشه از رژیم طبقاتی رها می سازد.”
(کارل مارکس)
مقدمه:
سرود “انترناسیونال” به فرانسوی “L’Internationale” در ماه ژوئن سال ۱۸۷۱ میلادی، توسط شاعر و سوسیالیست انقلابی “اوژن پوتیِر” “Eugène Edine Pottier” سروده شد.
این شعر که مدت زمان کوتاهی پس از شکست کمون پاریس سروده شده بود، به سرود رسمی “انجمن بین المللی کارگران” “International Workingmen’s Association” که همچنین با نام “انترناسیونال اول” شناخته می شود انتخاب شد.
عنوان این سرود از نام این انجمن برگرفته شده است. “انترناسیونال اول” بعنوان ائتلافی از احزاب سوسیالیست، در سال ۱۸۶۴ میلادی در جلسه ای در شهر لندن توسط کارل مارکس و فردریش انگلس بنیانگزاری شد.
اوژن پوتیر در این جلسه حضور داشت.
پس از منحل شدن انترناسیونال اول در سال ۱۸۷۶، و تاسیس “انترناسیونال دوم” در اواخر سده نوزدهم میلادی (۱۸۸۹)، این سرود دوباره بعنوان سرود رسمی انترناسیونال برگزیده شد. در واقع “انترناسیونال” از زمان اولین اجرایش با موسیقی در سال ۱۸۸۸ میلادی تا کنون؛ یکی از شناخته ترین و محبوب ترین سرودهای جنبش چپ بوده است.
ترجمه ای را که می خوانید، برای نخستین بار در ماه دسامبر سال ۲۰۱۱ میلادی در مقاله ام با نام “شاعر سرودی همیشه زنده” منتشر شد. این بار آن را به مناسبت اول ماه مه روز جهانی کارگران، با کمی تغییر تقدیم حضور علاقمندان می کنم.
“انترناسیونال”
برخیزید ای کارگران
از خواب های غفلت خویش!
برخیزید ای زندانیانِ محرومیت
که اینک انقلاب، آسمان را با غرشی به طنین افکنده
و سرانجام،
دوره ریاکاری را به پایان خواهد رساند.
خرافات را از خود برهانید
ای بردگان، برخیزید، برخیزید ..!
زین پس ما رسم کهنه را دگرگون خواهیم ساخت
و برای دستیابی به پاداش خویش،
غبارها را
به دور خواهیم افکند.
پس رفقا بیایید متحد شویم
و این نبرد را قطعی سازیم ..!
انترناسیونال نژاد انسانی را یکی می کند.
* * *
فریب ارتجاع را خوردن بیش از این ،دیگر نه!
حاکمان ستمگر را به چالش خواهیم کشید.
سربازان نیز اعتصاب خواهند کرد،
رتبه ها را به دور خواهند ریخت …
و از جنگیدن امتناع خواهند ورزید،
و اگر آن آدم خواران باز بخواهند
ما را قربانی غرورشان سازند؛
به زودی طنین گلوله های ما را خواهند شنید
که به سوی ژنرالهاشان
شلیک خواهیم کرد.
پس رفقا بیایید متحد شویم
و این نبرد را قطعی سازیم ..!
انترناسیونال نژاد انسانی را یکی می کند.
* * *
ما را در آن بالاها نجات بخشی نیست،
ما را به شاهزاده ها یا هم طرازان شان
ایمانی نیست!
می بایست با دستان خویش زنجیرها را پاره کنیم
زنجیرهای نفرت، آز و وحشت را! …
و آنگاه ،همه چیز بین مردم تقسیم خواهد شد،
شادی فزون خواهد گشت.
اکنون می بایست هر کدام
وظیفه خویش را انجام دهیم …
و مادامی که آهن در کوره داغ است؛
از ضربه زدن باز نایستیم!
پس رفقا بیایید متحد شویم
و این نبرد را قطعی سازیم ..!
انترناسیونال نژاد انسانی را یکی می کند!
مروری بر زمینه تاریخی سرود انترناسیونال:
در روز هجدهم ماه مارس ۱۸۷۱ میلادی، پرولتاریا و مردم پاریس قیام مسلحانه ای را برپا داشتند و کمون پاریس را پایه گذاری نمودند. این نخستین رژیم پرولتری در تاریخ بشر، نخستین تلاش عظیم پرولتاریا جهت سرنگونی بورژوازی و استقرار دیکتاتوری پرولتاریا بود. کمون پاریس بواسطه تهاجم سخت و سرکوب خونین “تی یر” جلاد و همکاریِ بیسمارک شکست خورد. اما همانگونه که مارکس خاطر نشان ساخت:
“جنبش افتخار آفرین ۱۸ مارس، طلوع انقلاب عظیم اجتماعی بود که بشر را برای همیشه از رژیم طبقاتی رها می سازد.”
اعضای کمون پاریس مقاومت قهرمانانه ای را در مقابل دشمنان طبقاتی داخلی و خارجی از خود نشان دادند. در آن روزهای کشتار و پیگرد که تا اوائل ماه ژوئن ادامه داشت، خیابانها از جسد پوشیده بودند و خون در هر کجای پاریس موج میزد.
در ۳۰ ماه مه یک روزنامه رسمی اعلام کرد که اوژن پوتیه دستگیر شده و بقتل رسیده است. اما او در واقع در اختفا بسر میبرد. باری، شاعر بزرگ پرولتر ما در آن روزهای آتش و خون، و در زیر بار تهدید مرگ؛ در حومه پاریس زندگی می کرد. او بی هیچ تزلزلی در حقانیت راهی که در پیش گرفته بود، تجربه شکست را جمع بندی می کرد، و احساسات جوشانش را در شعری فوق العاده زیبا و الهام بخش به تصویر می کشید.
بدین گونه، شعر “انترناسیونال” از ارادۀ استوار ستم دیدگانی که تاریخ را آفریدند؛ و ایمان به پیروزی حتمی امر کمونیسم آکنده شد! “انترناسیونال” پیش بینی میکرد که:
“بگذار هر چیز مکان خود را بیابد، انترناسیونال انسان ها را یکی خواهد ساخت.”
“انترناسیونال” فراخوان قهرمانان کمون پاریس به آیندگان بود که انقلاب را تا به آخر به پیش برند، پیامی که به یادبودی فناناپذیر برای این اعضا مبدل گشت.
در ماه ژوئن ۱۸۸۸، شش ماه بعد از مرگ پوتیه، “پی یر دوژیته” “Pierre Chretien De Geyter” برای نخستین بار شعر انترناسیونال را خواند. بازبینی تجربه تاریخی جنبش کارگری، این کارگر و آهنگساز فرانسوی را از روح انترناسیونال به شوق آورد. شب هنگام، اندیشیدن به صحنه های نبرد کمون پاریس، خواسته های مردم: آزادی، برابری .. زندگی پوتیه و وفاداری اش به کمونیسم… گوئی پی یر را به سال شکوهمند ۱۸۷۱ بازگردانده بود. پس او شبانه کار ساختن آهنگ برای شعر “انترناسیونال” را با ارگ ساده خود شروع کرد، و هنگامی از کار کردن دست کشید که وظیفه خویش را به انجام رسانده بود.
او در آن هنگام به بیرون نگاه کرد؛ خورشید از مشرق طلوع کرده بود..
یک ماه پس از آن، در ژوئیه سال ۱۸۸۸ میلادی، برای نخستین بار سرود “انترناسیونال” بهمراه آهنگ در یک گردهم آئی از سوی روزنامه فروشان شهر لیل اجرا شد، “پی یر دوژیته” رهبری آن را به عهده داشت.
این سرود پس از آن تاریخ، در فرانسه و سایر کشورها اشاعه یافت؛ و الهام بخش نبرد کارگران سراسر جهان گشت.
* ترجمۀ شعر از نسخه انگلیسی کلاسیک آن انجام گرفته است.
سایر منابع:
زندگی اوژن پوتیه – سایت افق روشن:
http://www.ofros.com/honar_adab/potie_zendegi.htm
سرود انترناسیونال – ویکیپدیا:
http://en.wikipedia.org/wiki/The_Internationale