آلودگی هوا تکرار تنفس سرب و ذرات معلق
ندا جواهرفرمشهد - ایرنا - پدیده آلودگی هوا به عنوان چهارمین عامل مرگ و میر در جهان معضلی عجین با زندگی در شهرهای بزرگ و صنعتی و تنفس هوای آلوده با سرب و انواع ذرات معلق به تجربه ای ناگزیر و هرروزه برای ساکنان این مناطق مبدل شده است.
به گزارش ایرنا 'وضعیت هوای در حالت هشدار، هوای ناسالم برای گروههای حساس' و عناوین مشابه تقریبا تیتر هر روز رسانه ها در کلانشهرها است. طبق آمار اعلامی سازمان محیط زیست شهرهای تهران، قم، تبریز، اصفهان، ارومیه، اهواز و مشهد همواره در ردیف آلوده ترین شهرهای ایران هستند.
میزان سرب و بارش اسیدی ناشی از فعالیت کارخانه ها، خودروها و وسایل دودزا در این کلانشهرها در حال افزایش است و بر اساس مطالعات صورت گرفته در دانشگاه علوم پزشکی تهران 10 درصد از مرگ و میرهای موجود در ایران بر اثر آلودگی هوا اتفاق می افتد.
در این میان شمار روزهای با هوای ناسالم و آلوده در کلانشهر مشهد ظرف سالهای اخیر رو به افزایش بوده بطوری که شهرندان مشهدی امسال تنها 14 روز هوای پاک تنفس کردند. این تعداد در مدت مشابه پارسال 21 روز بود .
عوامل متعدد دیگری نیز در بروز آلودگی هوای مشهد موثر است که از جمله مهمترین آن می توان به رفت و آمد بی رویه وسایل نقلیه اشاره کرد که سهم عمده ای در ایجا این معضل دارند.
* 14 روز هوای پاک در 320 روز
رئیس مرکز پایش آلاینده های زیست محیطی شهرداری مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: ظرف 320 روز امسال شهروندان مشهدی تنها 14 روز هوای پاک تنفس کردند. در این مدت 226 روز هوا سالم، 75 روز ناسالم برای گروههای حساس و پنج روز نیز ناسالم برای تمام افراد بود.
رضا اسماعیلی افزود: طبق مطالعات صورت گرفته میزان مرگ و میر ناشی از عارضه قلبی در افرادی که در شهرهای آلوده زندگی می کنند نسبت به آنهایی که در هوای سالمتر و در نواحی خارج از شهر ساکن هستند تا 30 درصد بالاتر است.
وی ادامه داد: از لحاظ رتبه بندی آلاینده های اصلی هوا ذرات معلق کوچکتر از 2.5 میکرون، ذرات معلق کوچکتر از 10 میکرون، اکسیدهای نیتروژن، منواکسیدکربن، ازن و دی اکسیدگوگرد به ترتیب اهمیت قرار دارند.
رئیس مرکز پایش آلاینده های زیست محیطی شهرداری مشهد گفت: آلاینده اصلی هوا در شهر مشهد ذرات معلق کوچکتر از 2.5 میکرون می باشد که مقادیر حداکثر آن ساعت 22 و بعد از آن ساعت 8 صبح ثبت شده است. حداقل بار آلودگی هوای این آلاینده مهم در ساعت 14 الی 15 می باشد.
وی افزود: شاخص کلی کیفیت هوا در محدوده 101 تا 150 پی.اس.آی بیانگر وضعیت هشدار برای افراد حساس و کودکان، بین 151 تا 200 پی.اس.آی هشدار برای همه سنین، بین 200 تا 300 پی.اس.آی حالت اضطرار است و آلودگی بیشتر از 300 پی.اس.آی نیز وضعیت بحرانی را نشان می دهد.
او استفاده شهروندان از ناوگان حمل و نقل عمومی و پرهیز از بکارگرفتن خودروهای شخصی را موجب بهبود وضعیت هوا اعلام کرد.
* 200 هزار تن آلودگی ناشی از خودروها
رئیس کمیسیون محیط زیست شورای اسلامی شهر مشهد نیز به خبرنگار گفت: 70 درصد از آلایندگیهای زیست محیطی شهر مشهد مربوط به خودروهای دودزاست. روزانه افزون بر یک میلیون خودرو در شهر مشهد رفت و آمد دارند که سالانه 200 هزار تن آلودگی تولید می کنند.
محمد حاجیان افزود: روزانه افزون بر شش میلیون سفر درون شهری در مشهد انجام می شود که سهم ناوگان حمل و نقل عمومی در این بخش تنها 44 درصد است. این در حالی است که یکی از سیاستهای راهبردی برای کاهش آلودگی هوای کلانشهرها کاهش استفاده از خودروهای شخصی است.
وی ادامه داد: شهروندان مشهدی پارسال در مجموع 25 روز هوای پاک داشتند و امسال نیز با گذشت 320روز تنها 14روز هوای پاک تجربه کردیم لذا باید با گسترش حمل و نقل ریلی، گسترش خطوط تندرو اتوبوسرانی و ایجاد مسیرهای ایمن دوچرخه سواری از آلودگی هوا کاست.
رئیس شورای اسلامی شهر مشهد نیز گفت: کارگروه ویژه در شورای پنجم برای کنترل آلودگی هوا تشکیل می شود.
محمدرضا حیدری بر لزوم گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی تاکید و بیان کرد: دولت و مجلس در بودجه سال 1397 باید با وضع عوارض سوخت آن را به توسعه زیرساختهای حمل و نقل عمومی و ریلی کلانشهرها اختصاص دهند تا از آلودگی هوا کاسته شود.
* شناسایی 200 واحد صنعتی آلاینده
واحدهای صنعتی از دیگر عوامل مهم آلودساز هوای کلانشهرها هستند از اینرو پایشهای مستمری باید انجام و از فعالیت واحدهای آلاینده جلوگیری شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی در این خصوص به خبرنگار ایرنا گفت: شمار واحدهای آلاینده زیست محیطی در این استان متغیر است و هر سه ماه یکبار واحدهای صنعتی پایش می شوند.
حمید صالحی افزود: نیمه نخست امسال 420 مورد پایش در حوزه شناسایی و برخورد با واحدهای صنعتی آلاینده انجام و 200 واحد صنعتی و تولیدی مستعد ایجاد آلودگی شناخته شدند که بیش از 80 درصد این واحدها در مشهد و حومه آن فعالیت دارند.
وی ادامه داد: از مجموع این واحدها 90 واحد به عنوان آلاینده هوا شناسایی و برای آنان اخطاریه صادر شد که تاکنون از این تعداد 60 واحد نسبت به رفع نقص و عامل آلاینده هوا در واحد خود اقدام کردند .
مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: 30 واحد از این تعداد به فعالیت خارج از عرف و ضوابط خود ادامه دادند که هم اکنون دارای پرونده و پیگیری قضایی در رابطه با تخلف زیست محیطی هستند.
وی افزود: 18 درصد پایشهای نظارتی انجام شده در خراسان رضوی در حوزه واحدها و صنایع مربوط به آلودگی هوا است. تلاشهای صورت گرفته و همراهی صاحبان صنایع باعث شده تعداد صنایع آلاینده طی سالهای گذشته کاهش یابد.
او ادامه داد: همچنین هم اکنون 16 کانون بحران گرد و غبار در خراسان رضوی وجود دارد که نیازمند مدیریت است. بحران ریزگرد داخلی و نیز در کشورهای همسایه شمالی و شرقی خراسان رضوی از جمله عوامل موثر در بروز آلودگی در هوای کلانشهر مشهد است.
صالحی گفت: سازمانهای متولی باید نسبت به مدیریت کانونهای گرد و غبار داخلی در خراسان اقدام کرده و از گسترش روزافزون این کانونها جلوگیری کنند. علاوه بر این منطقه کویری قره قوم در ترکمنستان و نیز بخشهایی از افغانستان به عنوان 2 کانون گرد و غبار در همسایگی خراسان رضوی هستند که شهرهای مشهد و سرخس را تحت تاثیر جدی قرار می دهند.
* تاثیر کوتاه مدت و بند ملدت آلودگی هوا بر سلامتی
مدیر گروه بهداشت محیط حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد به خبرنگار ایرنا گفت: عوامل آلودگی هوا متنوع هستند و بسته به نوع سوخت مورد استفاده در خودروها و کارخانه ها، نوع ریزگردها و ذرات معلق در هوا و گازهای متصاعد در هوا نوع آلاینده ها متنوع است.
علی حسنی افزود: بسته به نوع سوخت خودروها میزان سرب و بنزن موجود در هوا متغیر است. آلودگی هوا جدا از نوع آلاینده روی سلامتی انسان تاثیر کوتاه مدت نظیر سردرد، سوزش چشم و مشکلات تنفسی دارد. در درازمدت نیز این پدیده مشکلانی همچون سرطان، نارسایی قلبی و تغییرات ژنتیکی را سبب می شود.
وی ادامه داد: تاثیر آلودگی هوا بر سلامت کودکان، سالمندان و بیماران قلب و عروقی بیشتر از سایر افراد است.
مدیر گروه بهداشت محیط حرفه ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد مهمترین عنصر آلوده ساز را در مشهد ذرات معلق ذکر و بیان کرد: در کارگروه آلودگی هوای خراسان رضوی مقرر شده جنس آلاینده ها مشخص شوند تا اقدامات پیشگیرانه به صورت سازمان یافته تری انجام شود.
وی گفت: باید با نزدیک کردن سوختهای مورد استفاده در خودروها و صنایع به استاندارد سوخت پاک، هوای سالم را برای تنفس شهروندان در سطح کشور به خصوص کلانشهر سه و نیم میلیون نفری مشهد که سالانه پذیرای 27 میلیون زائر و مسافر نیز است به ارمغان آورد.
گزارشگر:ندا جواهرفر**انتشار:حسین کریم زاده
