جشنواره اقوام، جاذبه خاموش گردشگری گلستان
keyvan farahmandگلستان به لحاظ سابقه تاریخی و استقرار نمادهای باستانی، تاريخی و فرهنگی ،که از ملی هر كشوری به شمار می آید و با دارا بودن مناظر طبيعی بکر و منحصر بفرد از مقاصد جذاب برای گردشگران داخلی و خارجی محسوب ميشود .
«گردشگری شهری» كه با دو انگيزه و هدف اصلی شناخته شده است: 1 -تجارت یا اقتصاد و 2 -فرهنگ
عبارت است از مسافرت به شهر با انگيزه های مختلف بر پايه ی جاذبه های گوناگون، امكاناتوتسهيلات شهری كه در شخص ايجاد جذابيت و انگيزه مي نمايد.
ارتقا وگسترش گردشگری در فضاهای شهری مستلزم ايجاد شرايط و زيرساخت های سياسی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی است و لازم به ذكر است كه در بخش سوم اقتصاد (خدمات)،شهرها را به سمت تغيير عملكردی رهنمون ميكند، به گونه ای که بالا رفتن نسبت سطح درآمدو نيز ترويج استفاده از اوقات فراغت، حوزه ی تفريحات (سينما، رستوران، نمايشگاهها و غيره)،حوزه گردشگری (هتلداری و منضمات آن، آژانسهای مسافرتی و راهنماین تور و حمل و نقل) به سرعت رشد ميكنند.
گردشگری شهری به عنوان يكی از زير بخشهای مهم فعاليت
گردشگری به ميزان زيادی مورد توجه قرار گرفته و در فرآيند جهانی شدن اهميت روزافزونیيافته است و همچنين پويايی اقتصاد شهری را به ارمغانمي آورد.
يكي از انگيزه هايیكه گردشگران را به شهر جذب ميكند «شاخصهای فرهنگی» آنشهر است.
به اين ترتيب شهری كه برای برنامه های فرهنگی از جمله «فستيوالها» و«نمايشگاهها» آمادگی پيدا مي كند، زمينه ی پويايی خود را فراهم مي سازد و البته سبب تسهيل جريانهای مولد اقتصادی نيز مي شود.
جشنواره بین المللی اقوام ایران زمین به عنوان يكی از
فرصتهای گردشگری شهری، به دليل ايجاد مكانی برای تجمع بازديدكنندگان با فضای بومی فرهنگی، نقش مهمی در جذب گردشگر دارد.
امسال نیز پس از یازده سال متوالی شاهد برگزاری دوازدهمین دوره این جشنواره در مرکز استان و دومین دوره آن در مرکز تاریخی- فرهنگی شرق گلستان یعنی گنبدکاووس بودیم.
جشنواره اقوام با توجه به حضور گروه های بومی اقوام ایرانی از اکثر استان های کشور و هنرمندان و تولیدکنندگان صنایع دستی ایرانی، مجموعه ای کامل از فرهنگ و هنر این سرزمین است که طی دوازده سال در استان گلستان برگزار شده است.
اما آنچه که در این سالها برگزار گردیده بر خلاف عنوان بین المللی تنها جشنواره ای استانی بوده که پس از ده سال، بالاخره در سال ۱۳۹۶ به شرق گلستان رسید تا مردم گنبدکاووس که پایتخت تاریخ و فرهنگ و قطب اقتصادی این استان شناخته می شود نیز پس از سالیان سال همراه ساکنان شرق گلستان شاهد برگزاری جشنواره های بزرگ در این شهرستان باشند.
جشنواره ای که از ابتدای برگزاری با حضور گروه های هنری و آئینی و هنرمندان صنایع دستی از سراسر ایران به مدت هشت روز در دو مرکز سیاسی و فرهنگی این استان برگزار می گردد اما شاید کمترین حضور گردشگران را در زمان برگزاری این جشنواره شاهد باشیم.
در طی سال جشنواره های متعددی در سرتاسر ایران برگزار می گردد که با شور و استقبال مردم بومی و حضور فراوان گردشگران داخلی و خارجی تنها به نیت حضور در این جشنواره ها و فستیوال ها عازم سفر می شوند.
جشنواره و نمایشگاه کتاب بعنوان بزرگترین جشنواره فرهنگی ایران، جشنواره فیلم فجر، کارناوال های آئینی و مذهبی فراوان که یزد، کاشان، زنجان و تبریز برگزار می گردد تا جشنواره انار و توت فرنگی و ... .
اما آنچه که در دوازده سال گذشته با توجه به تبلیغات فراوان در رسانه های مجازی در سالهای اخیر از جانب میراث فرهنگی استان گلستان شاهدش بودیم، در رسانه های ملی و بین المللی کمترین حضور و نمود را داشته تا جایی که حتی فعالان گردشگری داخلی کشور هم کمترین اطلاعی از برگزاری اینچنین فستیوال فرهنگی را در گلستان ندارند.
جشنواره ای که امسال برای اولین بار در استان های دیگر در حال برگزاری است و با تبلیغات گسترده همراه بوده، درحالی برای دوازدهمین دوره در استان گلستان برگزار شد که یک هفته قبل از افتتاح آن مدیرکل گردشگری استان گلستان، با حضور در جمع رسانه های ملی در تهران سعی در تبلیغ و نمود بیش از پیش این جشنواره در سطح کشور داشت و با دعوت از سفرای کشورهای خارجی در ایران به این جشنواره و اجرای توری فرهنگی و طبیعت گردی برایشان زمینه آشنایی آنها و به تبع آنها گردشگران کشورهای متبوعشان را با جاذبه ها و پتانسیل های فراوان گردشگری و سرمایه گذاری در این استان را فراهم نمود.
فرصتی که می تواند به بهترین شکل و با تبلیغات بهینه، به جذب گردشگران فراوانی برای استان بیانجامد، پس از یازده دوره برگزاری هنوز نمود خود را نیافته و هنوز بین در جامعه گردشگری ایران شناخته نشده است چه برسد به گردشگران آنسوی مرزها.
در این سال ها، عدم هماهنگی صحیح با شرکت های خدمات گردشگری استان و کشور از جانب سازمان متولی و عدم درک فرصت اقتصادی جشواره اقوام از جانب شرکت های خدمات مسافرتی و گردشگری که عمدتا درپی سود از فروش خدمات تورهای خارج از کشور بوده و با زمینه اصلی فعالیت خود بعنوان مجری تورهای داخلی بیگانه هستند، شاید مهمترین عامل ضعف جذب گردشگران در بازه زمانی برگزاری این جشنواره باشد.
در سه سال گذشته میراث فرهنگی گلستان، با تغییر رویکرد و رویه فعالیت خود، قدم های مثبت فراوانی را جهت بازاریابی و تبلیغ فرصت های گردشگری این استان برداشته است که بعنوان نمونه میتوان به برگزاری تورهای معرفی استان و حضور اعضای جامعه تورگردانان ایرانی و سفرای کشورهای خارجی در این استان را نام برد.
در این میان نباید از فرصت حضور راهنمایان تور ایران که هر سال در روز جهانی راهنمایان گردشگری در یکی از استان های کشور گردهم می آیند غافل شد، جمعیت رسمی راهنمایان گردشگری ایران چیزی بیش از هزار نفر است که رقمی در همین حدود امسال در استان همجوار یعنی سمنان، در روز فوق الذکر گردهم می آیند تا هم با جاذبه های گردشگری و پتانسیل های استان های میزبان آشنا شوند و هم زمینه آشنایی و ارتباط راهنمایان گردشگری و شرکت های بزرگ گردشگری سراسر کشور و نمایندگان سازمان های خارجی فعال در زمینه توریسم را فراهم آورند. فرصتی که زمینه ساز معرفی استان و ایجاد اشتغالی پایدار برای تمام فعالان گردشگری و اقتصادهای وابسته به گردشگری در استان است.
البته نباید فراموش کرد که گردشگری شهری، تعامل و همراهی تمامی ارگان های مسئول در مدیریت شهری را می طلبد و تنها میراث فرهنگی متولی بهبود شرایط گردشگری شهری نمی باشد، زیرساخت ها و روساخت های مورد نیاز توسعه گردشگری شهری باید و باید با همراهی و همکاری شهرداری، فرمانداری، بهداشت و درمان، نیروهای انتظامی و سایر ارگانها با میراث فرهنگی شکل بگیرد.
تا زمانی که عزم جدی در زمینه توسعه پایدار با محوریت گردشگری در میان مسئولین و نهادهای مرتبط شکل نگیرد که حاصلش تغییر محسوس و ملموس در وضعیت خدمات شهری و رفاهی باشد، نمی توان به تنهایی از میراث فرهنگی هم انتظار معجزه در آمار گردشگران ورودی به استان با ضریب اسکان و درآمد بالا داشت.
کیوان فرهمند
دبیر سرویس فرهنگی