бел
Не думай пра секунду пагардліва
Як вядома, час ураўнаважана і няўмольна рухаецца наперад, не паддаючыся ніякаму ўплыву, а тым больш уплыву з боку чалавецтва.
Гістарычна асноўнай адзінкай для вымярэння кароткіх інтэрвалаў часу былі суткі , роўныя перыяду звароту Зямлі вакол сваёй восі.
У выніку дзялення сутак на меншыя інтэрвалы паўсталі гадзіны, хвіліны і секунды. Паходжанне дзялення, напэўна, злучана з дванаццатковай сістэмай злічэння, якой пільнаваліся старажытныя.
Суткі дзялілі на два роўныя паслядоўныя інтэрвалы (умоўна “дзень” і “ноч”). Кожны з іх дзялілі на 12 гадзін. Далейшае дзяленне гадзіны ўзыходзіць да шасцідзесятковай сістэмы злічэння.
Кожную гадзіну дзялілі на 60 хвілін. Кожную хвіліну – на 60 секундаў.
Для вымярэння больш працяглых інтэрвалаў часу выкарыстоўваюцца адзінкі вымярэння “год”, “месяц” і “тыдзень”, якія складаюцца з цэлага ліку сутак.
Год прыблізна роўны перыяду звароту Зямлі вакол Сонца (прыкладна 365 сутак), месяц – перыяду поўнай змены фаз Месяца . Тыдзень, што складаецца з 7дзён, не мае простага астранамічнага грунту , аднак шырока выкарыстоўваецца як адзінка часу.
Дзесятковую сістэму вымярэння часу актыўна скарысталі толькі ў старажытным Кітаі. Дзень у старажытных кітайцаў складаўся са ста частак пад назвай “кэ”, а месяц – з 10 дзён, што завуцца “сюнь”. Еўропа таксама вырашыла не адставаць: падчас французскай рэвалюцыі, пад уплывам “метрычнай гарачкі” была зроблена спроба перавесці ўжо ўсё чалавецтва на дзесятковы час. Суткі ад поўначы да поўначы падзяляліся на 10 дзесятковых гадзін, гадзіну на 100 дзесятковых хвілін, а хвіліна на 100 дзесятковых секундаў. Не ўлічылі ж французскія рэфарматары толькі аднаго – вельмі складана змяніць тое, што трывала ўвайшло ва ўжытак ва ўсім свеце. Так што ў адрозненне ад рэспубліканскага календара гэта сістэма вымярэння часу не атрымала дастатковага шырання і была афіцыйна скасавана ў 1795 г. Сёння ж 6 мільярдаў секундаў, ці 200 гадоў праз ізноў распачынаецца спроба падзяліць час на 10.
Некалькі гадоў таму кампанію Swatch збянтэжыла праблема наяўнасці часавых паясоў, якія замінаюць людзям мець зносіны праз Інтэрнэт. Што ж рабіць? Спецыялісты фірмы бедаваць не сталі і проста вырашылі ўвесці сваю сістэму вымярэння часу. Гадзіны і хвіліны ў інтэрнэт-часе замяняюць “біты” (не блытайце з “bit” – тут слова “beat“, ці “удар”). Кожны біт роўны адной хвіліне і 26,4 секунды, а дзень утрымвае ў сабе тысячу такіх адзінак. За кропку адліку ўзялі мерыдыян, што праходзіць праз горад Биль (Швейцарыя), у якім знаходзіцца штаб-кватэра Swatch. Ці атрымае гэта сістэма вымярэння часу шырокае шыранне? Пажывём - пабачым.