АМАЛ
Савол:
- Амал нима?
Жавоб:
- Банданинг ҳаётда қилган ишлари.
Савол:
- Исломда банданинг амали неча қисмга бўлинади?
Жавоб:
- Ҳаммаси саккиз қисмга бўлинади: Биринчиси – фарз. Иккинчиси – вожиб. Учинчиси – суннат. Тўртинчиси – мустаҳаб. Бешинчиси – мубоҳ. Олтинчиси – ҳаром. Еттинчиси – макруҳ. Саккизинчиси – мустакраҳ. Ушбу саккиз қисм амалнинг баъзиларини бажариш шарт, баъзиларини бажармаслик шарт. Яна айримларини қилиш-қилмаслик ихтиёрий.
Савол:
- Фарз қандай амал?
Жавоб:
- Фарз АЛЛОҲ ТАОЛО буюрган амалдир. Уни қилган киши савоб топади. Узрсиз бажармаган киши гуноҳкор бўлади. Унинг зарурлигига ишонмаган киши эса кофир ва имонсиз саналади.
Савол:
- Фарз амали қайси ҳолатларда кўринади?
Жавоб:
- АЛЛОҲ ТАОЛОга имон келтириш, Ислом динидаги беш вақт намозни ўқиш, рамазон ойида ҳар куни рўза тутиш, закот бериш ва ҳаж қилиш.
Савол:
- Вожиб қандай амал?
Жавоб:
- Вожиб – Ислом динида бажарилиши шарт бўлган амал. Уни бажарган киши савоб олади, бажармаганлар гуноҳкор бўлади. Вожиб амалга ишонмаган киши кофир ва имонсиз бўлмаса ҳам, катта гуноҳга ботади.
Савол:
- Қандай амаллар вожиб амалга киради?
Жавоб:
- Витр намозини ўқиш, ҳайит намозларини ўқиш, садақа ва фитр бериш, қурбонлик сўйиш, Қуръондан сажда оятлари ўқилган пайтда сажда қилиш кабилар.
Савол:
- Суннат қандай амал?
Жавоб:
- Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссаломнинг қилган амаллари. Суннат амалини қилган киши савоб топади. Қилмаган киши гуноҳкор бўлмаса-да, қиёмат куни маломатга қолади, Пайғамбаримиз шафоатларига лойиқ бўлмайди.
Савол:
- Суннат амали нималарда кўринади?
Жавоб:
- Яхши ишларни «Бисмиллаҳир роҳманир роҳим», дея бошлаш, мўмин кишиларга салом бериш, Қуръон ўқишни «Аъузу биллаҳи минаш шайтонир рожим» сўзлари билан бошлаш сингари амаллардир.
Савол:
- Мустаҳаб қандай амал?
Жавоб:
- Мустаҳаб Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом баъзан бажарган ва баъзан бажаришни лозим кўрмаган амалдир. Уни қилган киши савоб топади. Аммо қилмаса, гуноҳкор бўлмайди. Қиёмат куни азоб ва маломатга ҳам қолмайди.
Савол:
- Мустаҳаб амалига қандай юмушлар киради?
Жавоб:
- Нафл намоз ўқиш ва нафл рўза тутиш, нафл садақа бериш ва доим таҳоратли юриш кабилар.
Савол:
- Мубоҳ қандай амал?
Жавоб:
- Мубоҳ шундай амалки, қилинса ҳам, қилинмаса ҳам дуруст бўлаверади. Ундан киши савоб ҳам, гуноҳ ҳам топмайди. Қилиш-қилмаслик банданинг ихтиёридадир.
Савол:
- Қанақа амаллар мубоҳга мисол бўлади?
Жавоб:
- Ҳалол таомларни ейиш, ҳалол ичимликларни ичиш, ўтириш, туриш, юриш ва зарарсиз сўзларни сўзлаш.
Савол:
- Ҳаром қандай амалдир?
Жавоб:
- Ҳаром Ислом динида қатъий таъқиқланган амалдир. Уни қилган киши қаттиқ гуноҳга ботади, уни ҳалол, дегувчилар кофир ва имонсиз ҳисобланади.
Савол:
- Қандай ишлар ҳаром қилинган?
Жавоб:
- Ноҳақ одам ўлдириш, одамзотга ва ҳайвонотга зулм қилиш, ғийбат қилиш, ўғирлик, ёлғончилик, ароқхўрлик ва зинокорлик каби ишлар.
Савол:
- Макруҳ қандай амал?
Жавоб:
- Макруҳ Ислом дини таъқиқлаган амал. Макруҳни қилмаган киши савобга қолади, қилган киши эса азобланиши мумкин. Уни қилган киши кофир бўлмаса-да, гуноҳга ботади.
Савол:
- Макруҳ амали нималарда кўринади?
Жавоб:
- Масжидга туфлаш, (фаҳш) нағмаларга қулоқ солиш, одобсиз шеърларни куйлаб ҳофизлик қилиш, одамлар ичида масхарабозлик қилиш, уятсиз шеърларни битиш кабилар макруҳ амаллардир.
Савол:
- Мустакраҳ қандай амал?
Жавоб:
- Мустакраҳ шундай амалки, уни қилгандан кўра қилмаган яхшироқдир. Қилган киши гуноҳкор саналмаса-да, одобсиз бўлади. Қиёматда азобга қолиши мумкин.
Савол:
- Мустакраҳга қандай амаллар киради?
Жавоб:
- Таомни катта-катта ейиш, бозорда, кўчада овқатланиш, баланд овоз билан кекириш ва ҳайқириб эснаш кабилар.
Аҳмад Ҳодий Мақсудийнинг "Ибодати исломия" китобида
Ижтимоий тармоқларда бизни кузатишда давом этинг азизларим⤵️
Яқинларингизга ҳам улашинг
👇👇👇👇👇👇👇👇
https://t.me/joinchat/AAAAAEzvpoaydGNsV3cFzA
