بخشی از کلام ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی در مقدّمۀ کتاب شریف کافی و تأکید ایشان بر لزوم دینداری از روی یقین و بصیرت و دوری از تقلید و استحسان و اشاره به صحیح بودن و مورد عمل بودنِ روایاتِ این کتاب
Telegra.ph... فَمَنْ أَرَادَ اللهُ تَوْفِيقَهُ وَأَنْ يَكُونَ إِيمَانُهُ ثَابِتاً مُسْتَقِرّاً، سَبَّبَ لَهُ الْأَسْبَابَ الَّتِي تُؤَدِّيهِ إِلى أَنْ يَأَخُذَ دِينَهُ مِنْ كِتَابِ اللهِ وَسُنَّةِ نَبِيِّهِ ـ صَلَوَاتُ اللهِ عَلَيهِ وَآلِهِ ـ بِعِلْمٍ وَيَقِينٍ وَبَصِيرَةٍ، فَذَاكَ أَثْبَتُ فِي دِينِهِ مِنَ الْجِبَالِ الرَّوَاسِي. وَمَنْ أَرَادَ اللهُ خِذْلَانَهُ وَأَنْ يَكُونَ دِينُهُ مُعَاراً مُسْتَوْدَعاً ـ نَعُوذُ بِاللهِ مِنْهُ ـ سَبَّبَ لَهُ أَسْبَابَ الاسْتِحْسَانِ وَالتَّقْلِيدِ وَالتَّأْوِيلِ مِنْ غَيْرِ عِلْمٍ وَبَصِيرَةٍ، فَذَاكَ فِي الْمَشِيئَةِ، إِنْ شَاءَ اللهُ ـ تَبَارَكَ وَتَعَالى ـ أَتَمَّ إِيمَانَهُ، وَإِنْ شَاءَ، سَلَبَهُ إِيَّاهُ، وَلَا يُؤْمَنُ عَلَيْهِ أَنْ يُصْبِحَ مُؤْمِناً وَيُمْسِيَ كَافِراً، أَو يُمْسِيَ مُؤْمِناً وَيُصْبِحَ كَافِراً؛ لِأَنَّهُ كُلَّمَا رَأى كَبِيراً مِن الْكُبَرَاءِ، مَالَ مَعَهُ، وَكُلَّمَا رَأى شَيْئاً اسْتَحْسَنَ ظَاهِرَهُ، قَبِلَهُ ... وَقُلْتَ: إِنَّكَ تُحِبُّ أَنْ يَكُونَ عِندَكَ كِتَابٌ كَافٍ يُجْمَعُ فِيهِ مِنْ جَمِيعِ فُنُونِ عِلْمِ الدِّينِ، مَايَكْتَفِي بِهِ الْمُتَعَلِّمُ، وَيَرْجِعُ إِلَيْهِ الْمُسْتَرْشِدُ، وَيَأْخُذُ مِنْهُ مَنْ يُرِيدُ عِلْمَ الدِّينِ وَالْعَمَلَ بِهِ بِالْآثارِ الصَّحِيحَةِ عَنِ الصَّادِقِينَ عليهم‌السلام وَالسُّنَنِ الْقَائِمَةِ الَّتِي عَلَيْهَا الْعَمَلُ، وَبِهَا يُؤَدَّى فَرْضُ اللهِ ـ عَزَّ وَجَلَّ ـ وَسُنَّةُ نَبيِّهِ صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم. وَقُلْتَ: لَوْ كَانَ ذلِكَ، رَجَوْتُ أَنْ يَكُونَ ذلِكَ سَبَباً يَتَدَارَكُ اللهُ تَعَالى بِمَعُونَتِهِ وَتَوْفِيقِهِ إِخْوَانَنَا وَأَهْلَ مِلَّتِنَا، وَيُقْبِلُ بِهِمْ إِلى مَرَاشِدِهِمْ ... وَقَدْ يَسَّرَ اللهُ ـ وَلَه الْحَمْدُ ـ تَأْلِيفَ مَا سَأَلْتَ، وَأَرْجُو أَنْ يَكُونَ بِحَيْثُ تَوَخَّيْتَ، فَمَهْمَا كَانَ فِيهِ مِنْ تَقْصِيرٍ فَلَمْ تُقَصِّرْ نِيَّتُنَا فِي إِهْدَاءِ النَّصِيحَةِ؛ إِذْ كَانَتْ وَاجِبَةً لِإِخْوَانِنَا وَأَهْلِ مِلَّتِنَا، مَعَ مَا رَجَوْنَا أَنْ نَكُونَ مُشَارِكِينَ لِكُلِّ مَنِ اقْتَبَسَ مِنْهُ، وَعَمِلَ بِمَا فِيهِ فِي دَهْرِنَا هذَا، وَفِي غَابِرِهِ إِلَى انْقِضَاءِ الدُّنْيَا؛ إِذِ الرَّبُّ ـ عَزَّوَجَلَّ ـ وَاحِدٌ، وَالرَّسُولُ مُحَمَّدٌ خَاتَمُ النَّبِيِّينَ ـ صَلَوَاتُ اللهِ وَسَلَامُهُ عَلَيْهِ وَآلِهِ ـ وَاحِدٌ، وَالشَّرِيعَةُ وَاحِدةٌ، وَحَلَالُ مُحَمَّدٍ حَلَالٌ، وَحَرَامُهُ حَرَامٌ إِلى يَوْمِ الْقِيَامَةِ ...
هر کس را خداوند توفیق و استواری و برقراریِ ایمانش را بخواهد، برای او اسبابی فراهم می‌آورد تا دینش را از کتاب خدا و سنت پیامبرش - صلی الله علیه و آله - با علم و یقین و بصیرت فرا گیرد، پس چنین کسی در دین خود از کوه‌های مستحکم استوار‌تر است. و هر که را بخواهد رها کند و دینش عاریه و امانت باشد - پناه بر خدا از این امر - اسباب استحسان و تقلید و تأویلِ بدون علم و بصیرت را برایش فراهم می‌سازد. چنین کسی کارش بسته به خواست خداست، اگر خدا بخواهد ایمانش را کامل می‌کند و اگر بخواهد آن [ایمانِ ناقص] را هم از او می‌گیرد، و دیگر اطمینانی بر او نیست که صبح مؤمن باشد و شب کافر، یا شب مؤمن باشد و صبح کافر؛ زیرا چنین کسی هر گاه بزرگی از بزرگان را ببیند به او می‌گراید، و هر چیزی را ببیند که ظاهرش را بپسندد می‌پذیرد ... [سپس خطاب به شخصی که خواستار تألیفِ این کتاب شده است می‌گوید:] و گفته‌ای که دوست داری کتابی جامع و کافی در اختیارت باشد شامل همۀ فنون و شاخه‌های علم دین، که آموزنده به آن اکتفا کند و جویندۀ هدایت به آن مراجعه نماید و کسی که خواهان علم دین و عمل به آن به وسیلۀ آثار و روایات صحیح از امامان - علیهم السلام - و سنّت‌های ثابتی که مدار عمل هستند و واجب الهی و سنّت پیامبر (ص) بدان سبب انجام می‌پذیرد، از آن بهره‌مند گردد. و گفته‌ای که اگر چنین کتابی باشد، امید دارم وسیله‌ای شود که خداوند به یاری و توفیق خود دست برادران و هم‌کیشان ما را بگیرد و آنان را به راه‌های رشد و صلاح‌شان روانه سازد ... خدا را شکر که تألیف آنچه خواسته بودی را میّسر ساخت، و امیدوارم همانگونه باشد که در نظر داشته‌ای. حال اگر قصوری در آن بود از تقصیر و کوتاهیِ نیّت ما در خیرخواهی نبوده، زیرا خیرخواهیِ برادران و هم‌کیشان واجب است، به علاوه اینکه امید داریم در ثواب کسانی که از این کتاب بهره‌مند می‌شوند و در این روزگار و در آینده تا پایان دنیا به آن عمل می‌کنند سهیم باشیم، چرا که پروردگار بزرگ و عزیزمان یکی و پیامبرمان محمّد خاتم - صلی الله علیه و آله - یکی و شریعت هم یکی است، و حلال محمد (ص) تا روز قیامت حلال، و حرام او حرام خواهد بود ...
الکافی: جلد ۱، صفحه ۱۵