آربيتراژ (Arbitrage)

۱۳۹۶/۰۵/۰۱ 

در بازارهاي مالي گروهي از معامله گران وجود دارند، که از گرفتن ریسک خشنود نمي شوند و تنها به دنبال فرصتهايي مناسب در بازارهاي مختلف هستند که به سرعت با خريد و فروش به سود دست يابند. به اين دسته از معامله گران که با اتخاذ موقعيتهاي خاص در دو يا چند بازار بدون پذيرش ريسک به کسب سود مشغول مي شوند، آربيتراژگر مي گويند. از نگاه ديگر فرايندي که در آن يک شخص کالا يا مالي را در بازاري به قيمت پايين بخرد و به منظور کسب سود دوباره در بازاري که قيمت آن بالاتر است، بفروشد، آربيتراژ گويند. به گفته ديگر هرگاه کسي مالي را از بازاري بخرد و فوراً آن را در بازار ديگري به منظور استفاده از تفاوت قيمت بفروشد اين کار را آربيتراژ يا سوداگري ارزي به سود مي نامند. آربيتراژ فرايندي است که در آن معامله‌‌گر از طريق ورود همزمان در دو يا چند بازار، فرصت دستيابي به سود بدون ريسک را شناسايي و به مرحله اجرا مي گذارد. فرصت آربيتراژ همواره و به طور پيوسته ايجاد نمي‌‌شود، زيرا عرضه و تقاضا به همسان شدن نرخها کمک مي‌‌کنند. يکي از ويژگي بازار ارز آن است که در تمام بازارهاي معاملاتي نرخ ارز يکسان اعلام مي شود. در واقع موقعيت جغرافيایی نمي‌‌تواند اختلاف نرخهاي مبادله را بوجود آورد. همسان بودن نرخهاي مبادله ارز به دليل آربيتراژ صورت مي‌‌پذيرد. بر اساس عملیات آربيتراژ اختلاف نرخها به سرعت از بين مي‌‌رود. هرگاه آربيتراژ صورت گيرد، بر اساس نيروهاي عرضه و تقاضا قيمتها در بازاري که پايين است، بالا رفته و در بازاي که نرخها افزايش يافته، کاهش مي يابد. معمولا عمليات آربيتراژ زماني که نرخها يکسان شوند و فرصت سودآوري وجود نداشته باشد، به پايان مي‌‌رسند. عمليات آربيتراژ خالي از ريسک است، زيرا معامله گر عمليات خرید و فروش را به طور همزمان انجام مي‌‌دهد. از آنجايي که شمار زيادي از آربيتراژگران در بازار وجود دارند، فرصت معامله بدين گونه بسيار اندک است.

آربيتراژ ... و نرخ سود بانكي ! 

عدم توازن نرخ سود تسهيلات و نرخ سپرده گذاري

در حال حاضرنرخ سود پرداختي به سپرده هاي كوتاه مدت 9 % و بلند مدت از 15 % تا 19 % در مقابل نرخ تسهيلات اعطائي در عقود مبادله اي 12 % و كمتر و عقود مشاركتي بستگي به سود آوري طرح متغيير است. اين عدم توازن در نرخ خريد و فروش پول در بانكها تصاوير بسيار نگران كننده اي از آربيتراژ ( كسب سود از طريق سرمايه گذاري با حاصل جمع صفر ! ) به ما نشان ميدهد 

توضيح : 

1)عملا در بانكهاي دولتي و خصوصي سپرده هاي ديداري وجود ندارد بدليل اينكه به مانده حسابهاي جاري بصورت روز شمار سود سپرده كوتاه مدت تعلق مي گيرد.به همين خاطر شركتها از رسوب ( سرمايه در گردش ) موجود خود در حسابهاي جاري سود سپرده كوتاه مدت كسب مي كنند .

2)شركتها اغلب بخشي از منابع خود را بلند مدت سپرده نموده و در مقابل از همان بانك و يا ساير بانكها تسهيلات دريافت مي كنند با نرخ %12 !! 

3)سپرده هاي قرض الحسنه پس انداز به سمت شعب بانك تخصصي قرض الحسنه در حركت است 

4) هر چه ميزان نفوذ و قدرت مشتري در اخذ تسهيلات بيشتر باشد شدت آربيتراژ نيز بيشتر است 

اينكه از طريق اين فرآيند در كشور چه ميزان ثروت از بانكها خارج و به جيب اشخاص حقيقي و حقوقي مي رود نامشخص است اما با مطالعه صورتهاي مالي شركتهاي بورسي تا حدودي قابل بررسي و ارزيابي است و پر واضح است كه نتيجه اين بررسي مصداق مشت نمونه خروار است ! در بررسي صورتهاي مالي شركتهاي بورسي بصورت انتخاب تصادفي مشخص شد كه حداقل 35% از شر كتهاي بورسي از اربيتراژ نرخ سود بخوبي بهره مي برند ! اما صد ها هزار شخص حقيقي و حقوقي خارج بورس را چه مرجعي مي تواند بررسي كند ؟ 

منبع: مؤسسه آموزش و پژوهشهای اقتصادی رهنمون سرمایه

ارسال کننده : رضا حسنی کارشناس بازاریابی منطقه ۱