8.2

2)Н.Ә.Назарбаевтың қанатты нұсқамасы – "ең әуелі экономика – сонан соң – саясат"

Елбасының егемендіктің елең-алаңындағы «алдымен - экономика, сонан соң саясат» атты өміршең тарихи қағидаты мен сындарлы саясаты республикамыздың экономикалық кемелденуіне даңғыл жол салып, Қазақстанның терезесі тең, керегесі кең мемлекетке айналуына жол ашты. Соның арқасында тәуелсіздіктің тамыры тереңдеп, халықтың әлеуметтік әлеуеті артты, ынтымағымыз бекіп, ырысымыз еселенді, тарихымыз түгенделіп, тіліміз, дініміз, мәдениетіміз бен ата дәстүріміз қайта жаңғырды.

Егемендік алған елдің реформалары тек экономика саласымен шектелмейді. Олардың тағы бір өзекті саласы – саяси реформалар, елімізде басталған демократиялық үрдістер. Біз ашық қоғам құрып, демократия жолын таңда­ған елміз. Осыған сәйкес конституциялық ре­форма, демократия шеңберін үлкейтетін әртүр­лі басқа да саяси реформалар жүріп жатыр. Қоғамымыздағы кейбір саяси топтар демокра­тиялық реформаларды бұдан да жедел жүргізуді талап етті, әлі де талап етуде. Оларға жауап ретінде Президент, “алдымен – экономика, сосын – саясат” деген өзінің тиянақты тұ­жырымын айтты. Міне, осының негізінде біз эко­номиканы жеделдете дамытып келе жатырмыз. Алдымен – экономика, сосын – саясат – бұл Қазақстанның Президент ұсынған даму жолы. Басқалармен салыстырғанда, әрине, бұл жолдың өзімізге тән ерекшелігі бар және ол негізсіз емес. Батыс елдерінің, тіпті осы жолға түскен Шығыс Еуропа елдерінің тәжірибесіне қарасақ, саяси демократия үрдісін тек осыған мүмкіндік жасайтын экономика саласында керек жағдай болғанда ғана жақсы дамытуға болады. Демократиялық елдердің тұрақтылығы неде, демократиялық қоғамның тұрақты да­муы­ның негізі неде? Басқаша айтқанда нарық заманында өз қоғамының тұрақты болуына кім мүдделі? Оған мүдделі – орта тап. Яғни, өз кәсібі бар, өзін-өзі экономикалық тұр­ғы­дан қам­тамасыз ете алатын, сондықтан да осы жағ­дайынан айырылып қалу қаупі бар қоғамдағы әртүрлі қозғалыстарды, сілкіністерді қолдамай­тын топтар. Негізінен олар шағын және орта кәсіпкерлікпен шұғылданатындар. Егер жала­қылары жоғары болса, бұл топқа ірі компаия­лардың менеджерлерін, дәрігерлерді, инженер­лерді, зиялы қауымның кейбір айтар­лықтай табысы бар өкілдерін жатқызуға болады. Егемендік жылдары осы саясатты берік ұстап, экономикада ауқымды реформалар жүргізіп, оның тиімділігін өсіріп, соның негізінде баянды әлеуметтік саясат жүргізуге, ел тұрмысын сатылап жақсарту мүмкіндігіне қол жеткізіп келеміз.

Елбасының қай бастамасын алмасақ та, олардың терең білім мен біліктің, тәжірибе мен ізденістің жемісі екеніне көз жеткіземіз. Егемендіктің бастапқы жылдарында Елбасы экономикалық басымдықтарға айырықша мән беріп, “алдымен экономика, тек содан кейін ғана саясат” деген ұстанымға табан тіреген болатын. Бұл ұстанымның өміршеңдігіне бұл күнде өзіміздің де өзгелердің де көздері анық жетіп отыр. Елбасының батыл жүргізген экономикалық саясатының арқасында Елімізге әлемдік бизнестің флагмандары әрі ең ірі инвесторлар болып табылатын Шеврон, Бритиш Петролеум, АрселорМиттал Стил, Самсунг, Дженерал электрикс, Дженерал Моторс және басқа да ірі халықаралық компаниялар келіп, мұнай-газ, металлургия және экономиканың салаларын да тез дамытуға мүмкіндік ашылды.

Тікелей тартылған шетелдік инвестицияның арқасында 1999-2007 жылдар арасында Еліміздің Жалпы Ішкі Өнімі орта есеппен жылына 10 пайызға өсіп, мемлекетіміздің 2030 жылға дейінгі даму стратегиясы алғашқы нәтижелерін бере бастаған болатын. Ұсақ және орта бизнеске де жан біткен. Тарихи қысқа мерзім ішінде жан басына шаққанда Ішкі Жалпы Өнім 700-ден 12000 долларға дейін немесе 16 есе өсті. 20 жыл ішінде Оңтүстік Азия жолбарыстарының бірде-бірінде мұндай өсім болған емес. Бұл тұрғыдан, 1998 жылы Елбасының бастамасымен құрылған Шетелдік инвесторлар кеңесінің Ел экономикасын қарқынды дамытуда атқарған ролін ерекше атаған лазым. Бүгінгі таңда егемен жылдар ішінде Елге тартылған шетелдік инвестицияның жалпы көлемі 150 миллиард АҚШ долларын құрайды. Тек өткен бір жыл ішінде ғана Елге 20 миллиард доллар тартылғаны мемлекетіміздегі инвестициялық климаттың жоғары деңгейде екенін білдіред