تسخیر | نائومی کلاین، آوی لوئیس
گزارش جلسه‌ی اکران چهل
در آخرین اکران تابستان به تماشای مستند تسخیر نشستیم. فیلمی که مسیر تعاونی‌های نوظهور آرژانتین را دنبال می‌کند. در دهه‌ی ۹۰، در پی سیاست های اقتصادی دیکته شده از سوی صندوق بین‌المللی پول، کشور ثروتمند آرژانتین با مشکلات معیشتی فراوان مواجه شد. در ۱۹ و ۲۰ دسامبر مردم به خیابان‌ها ریختند و شروع کردن به کوبیدن بر قابلمه‌هایی که با خود آورده بودند. دو سال بعد این درگیری ها در بازپس گیری تعاونی‌ها حیاتی دوباره یافت.
مسأله‌ی تعاونی برای اکثر ما موضوع مهمی بود و برخی از ما که تجربه‌هایی از تعاونی داشتند نکات مثبت و منفی تجربیات‌شان را با ما در میان گذاشتند. اما برخی بر این باور بودند که فیلم الگو و فعالیت تعاونی را در الگویی صنفی و وابسته به تولید محصور کرده و این نقطه ی ضعفی است که از پیوند تعاونی با سایر بخش‌های جامعه جلوگیری می کند. از طرف دیگر پیوندهای اجتماعیِ قوی که در فیلم به تصویر کشیده شد به شرایط خاص آرژانتین و سابقه ی طولانی مبارزات کارگری در آنجا بر می گردد که تاریخ دو قرن مبارزه را همراه خود دارد. اما چنین پیوندهای در زمینه ی ما چطور شکل می‌گیرند؟ آیا با قصد و نیت و برنامه پیش می‌رود یا باید زمان طبیعی خود را طی کند؟
نکته ی دیگری که برای ما سوال بود، جزئیات اداره‌ی کارخانه ها به شکل افقی و بدون مدیران بود. آیا حقوق برابر برای همه کارگران به بهره وری کارگاه لطمه می‌زند؟ طبیعی است که بسیاری از کارخانه‌ها به خاطر منافع طبقاتی خود از همکاری با کارخانه‌های تسخیر شده امتناع کنند، پس یک تعاونی چطور می‌تواند در رقابت به اصطلاح آزاد دوام بیاورد؟ آیا صرف حذف مدیران قبلی می تواند به شیوه‌ای بدیل برای اداره ی کارخانه منجر شود یا اینکه دیر یا زود شکلی از سلسله مراتب بازتولید خواهد شد؟
برای هر کدام از این پرسش‌ها فیلم پاسخ‌هایی ارائه می داد. برای نمونه کارخانه‌های تسخیر شده، به شکل متقابل از یکدیگر حمایت می‌کردند و با این شیوه توانسته بودند قیمت تمام شده‌ی محصولات خود را پایین‌تر هم بیاورند. اما سوالی که خارج از چارچوب فیلم ما را درگیر کرد، الگوی تعاونی برای کارگرانی بود که در کارگاه‌های تولید صنعتی مشغول به کار نیستند. در سیزده سالی که از تولید فیلم می‌گذرد، بخش زیادی از نیروی کار، بدون قرارداد، بدون محل کار ثابت و بدون ارتباط مستقیم با همکاران‌شان مشغول به کار هستند. و این بخش‌ها و کارهای موردی و پروژه‌ای و برون‌سپاری هر روز بخش بزرگتری از فرایندهای ارزش افزایی جامعه را در بر می‌گیرد. اینکه تعاونی این بخش از نیروی کار به چه شکل خواهد بود مسأله‌ای است که باید در عمل پاسخ.هایش به آزمون و خطا گذاشته شود.
@filmcollective