Fibonachi darajalari

Fibonachchi instrumenti - yaxshi ko'rinishi tufayli, moliyaviy bozordagi narxlarning o'zgarishini topish uchun texnik tahlil sifatida foydalangan holda, treyderlar orasida keng talabga ega.

Texnik tahlilning ushbu usuli asosini o'rta asrlardagi matematik Leonardo Piza kashf etgan.

Agar Fibonachchi ketma-ketligining har qanday sonini avvalgisiga bo'linsa (masalan, 34:21), natija irratsional qiymatga yaqin bo’ladi, misol uchun 1,618 qiymati  89 raqamini oling va uni oldingisiga bo'ling, ya’ni 54 soniga, natijada, biz taxminiy qiymatni olamiz, masalan 1.6182, natija kutilganidan biroz farq qiladi , lekin qiymatlar har safar 1,618 ga yaqinlashadi va shu tariqa namoyish etiladi.

Hatto, o'rta asr olimlari Fibonachchi seriyasidan olingan nisbat har qanday tabiiy shaklda, ilmiy va ijtimoiy hodisalarga mos kelishini va shuning uchun bu qiymat "Oltin bo'lim" nomini olganligi aytiladi.

"Oltin bo'lim" ning namoyon bo'lishini turli xil moliyaviy bozorlarning o'z-o'zidan paydo bo'lishida topish mumkin.

Fibonachchi seriali usullarda keng qo'llaniladi va narxlar harakatini yo’nalishi topishda texnik tahlil asosida ishlaydigan eng mashhur vosita hisoblanadi.

Quyidagi suratda Fibonachchi darajasi misol tarzida ko’rsatilgan. Fibonachchi darajalarini yanada yaxshiroq tushuntirish maqsadida, sizlar uchun misollar bilan videodarslik tayyorlangan va shu videodarslikni ko’rishni maslahat beramiz.

YAPON SVECHALARI ORQALI TAHLIL QILISH

Sizlarga ushbu qo’llanmaning oldingi bo’limlarida grafiklar turlari haqida ma’lumot berganimizda, “Japanese Candlesticks”, ya’ni yapon svechalari eng qulay va bozordagi ishtirokchilarning kuchi haqida ko’p ma’lumot beradigan grafik turi ekanligini ta’kidlab o’tgan edik. Kelinglar endi, bu turdagi svechalar bilan yaqinroq tanishib, bizning tahlil qilishimizga qanday yordam berishi mumkin ekanligini va nima uchun ushbu turdagi grafiklar bizning tanlovimiz ekanligini namunalar orqali ko’rsatib o’tsak.

Quyidagi rasmda yapon svechalari bozorda qanday chizilishi, svechalarning baland va past nuqtalari (har qanday tanlangan taymfreymga nisbatan bo’lishi mumkin albatta) va ochilish bilan yopilish nuqtalari ko’rsatilgan. Rasmdagi svechalar D1 ya’ni bir kunlik taymfreymdan olingan va bitta svecha bir kunlik savdoni aks ettiradi. Demak, ushbu holatda, svecha ochilish nuqtasi o’sha kun ochilish narxi va yopilish nuqtasi bu o’sha kun yopilish narxidir. Eng baland va past nuqtalar esa narx o’sha kunda chiqqan eng baland va past narx nuqtalaridir.

Yapon svechalari kombinatsiyalari orqali savdo ochiladigan signal turlari judayam ko’p hisoblanadi va biz ularning deyarli barcha turdagilarini o’rganib chiqqanmiz. Yillar davomidagi savdo tajribamizga asoslangan holda, biz faqat ikki turdagi svechalar asosiy tahlilga (narx darajalari va trend chiziqlari) qo’shilgan holda ishlatilsa yaxshi ijobiy natija berishiga amin bo’lganmiz va sizlarga faqat shu turdagi eng kerakli yapon svechalarini o’rgatamiz.

FOREX VA AKSIYA BOZORIDAGI KO’P QO’LLANILADIGAN VA KERAKLI TERMINLAR

Currency (valyuta) - valyuta so'zi lotincha "Currens" so'zidan kelib chiqqan bo'lib, "yugurish" yoki "muomalada" degan ma'noni anglatadi. Pul bu - muomalada ishlatiladigan pullar, masalan, banknot va tangalardir. Ba'zi manbalarda valyutalar bir millatdagi odamlar orasida ishlatiladigan pul tizimi deb nomlanadi.

Slippage (sirpanish) - odatda kuchli iqtisodiy yangiliklar yoki prezidentlik saylovlari bo’lganda, moliya bozoridagi instrumentlar narxlari keskin harakatlanadi va bu “slippage” sodir bo’lishiga olib keladi. Bu holatda brokerlar treyderlar tomonidan belgilangan narxlardan farq qiladigan narxda sotishga yoki sotib olishga majbur bo’lishadi. Bu holat treyderlarga ham foydali yoki zararli bo’lishi mumkin, ochilgan bitimlariga  va qaysi yo’nalishda “slippage” sodir bo’lganinga qaragan holda.

Leverage - berilgan bitim hajmiga kerak bo'lgan omonatdagi pul miqdorining nisbati. Masalan, ko’p brokerlarda 1:50 kabi nisbat sifatida baholanadi, bu sizga $ 5000 savdo pozitsiyasini boshqarish uchun depozit uchun $ 100 kerak bo'ladi.

Lot size (Lot hajmi) - forex broker hisob qaydnomasi uchun minimal savdo birligi. Lotlarning hajmi odatda standart hisoblar uchun 100000 asosiy valyuta birligi, Mini hisoblar uchun 10,000 asosiy valyuta birligi va Micro hisoblar uchun 1000 ta asosiy valyuta birliklari.

Swap– bir kundan ziyod ochiq turgan savdolar, tun bo'ylab keyingi kunga o’tkani uchun brokerga to'lanadigan to'lov. Swap valyutalar stavkalariga qaragan holda ijobiy yoki salbiy bo'lishi mumkin.

Margin - ma'lum bir miqdordagi valyuta savdosini amalga oshirish uchun forex brokeri bilan omonatga kirishingiz kerak bo'lgan pul miqdori. Agar sizning kreditlash koeffitsientingiz 1:50 bo'lsa, siz forex pozitsiyasini 5000 AQSh dollari miqdorida sotish uchun 100 AQSh dollar miqdoridagi omonatga ega bo'lishingiz kerak.

Going Long - bu atama asosiy valyutani sotib olish va ikkinchi darajali valyutani sotishni o'z ichiga oladigan valyuta juftligini sotib olishni anglatadi.

Offer (Taklif) - Bozor ishlab chiqaruvchisi asosiy valyutani valyuta juftligida sotishga tayyor bo'lgan kurs.

Annual Report (Yillik hisobot)- bu aksiyadorlarni hayratda qoldirmoqchi bo'lgan kompaniya tomonidan tayyorlangan hisobot. U pul oqimidan tortib boshqaruv strategiyasigacha kompaniya haqida ko’plab ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Yillik hisobotni o'qiyotganda, siz kompaniyaning to'lov qobiliyati va moliyaviy holatiga baho berasiz.

Bear Market (“ayiqlar bozori”)– bu atama moliya bozorida pasayish tendensiyasi yoki aksiyalar bahosining pasayish davri bo'lgan savdo munozarasiga qo’llaniladi.

Bull Market (“buqalar bozori”)- umuman bozorda narxlar ko'tarilishining uzoq davom etgan davriga nisbatan qo’llaniladi. Bu “ayiqlar” bozorining aksi.

Beta - birja narxi va butun bozor harakati o'rtasidagi munosabatni o'lchash. Agar XYZ aksiyasida 1,5 beta  bo'lsa, demak bozorda har 1 ochko uchun XYZ aktsiyalari 1,5 ballni tashkil qiladi va aksincha.

Dividend - har chorakda yoki yillik asosda aksiyadorlarga yoki ushbu kompaniyaning aksiyalariga ega bo'lgan shaxslarga to'lanadigan kompaniya daromadlarining bir qismi. Hamma kompaniyalar dividend to'lamaydilar.

Execution (Bajarish) - sotib olish yoki sotish bo'yicha buyurtma tugagach, treyder bitimni amalga oshirdi. Agar siz 100 ta aksiyani sotishga brokerga buyurtma bergan bo'lsangiz, va “executed” (bajarildi) degan xabarni olsangiz bu 100 ta aksiya sotilganligini anglatadi.

Index (Indeks) - Savdogarlar va portfel menejerlari uchun mos yozuvlar markasi sifatida foydalaniladigan ko'rsatkich. 10 foizli daromad yaxshi ko'rinishi mumkin, ammo agar bozor indeksi 12 foizni qaytargan bo'lsa, demak siz yaxshi natijalarga erishmadingiz, chunki, indeks fondiga mablag’ kiritib, tez-tez savdo qilmasdan vaqtni tejashingiz mumkin edi. Bunga Dow Jonesning o'rtacha ko'rsatkichi va SPY 500 ni misol qilib keltirish mumkin.

IPO - Initial Public Offering (dastlabki ommaviy taklif) bu kompaniyaning aksiyalarini jamoatchilikka birinchi bo'lib sotishi yoki taklif qilishidir. Bu shunchaki kompaniya faqat xususiy yoki ichki investorlarning mulki bo'lib qolishdan ko'ra, ommaviy ravishda chiqishga qaror qilganida yuz beradi. Qimmatli qog'ozlar birjasi bo'yicha komissiya (SEC) qat'iy qoidalarga ega, ular IPOni chiqarishdan oldin belgilangan qoidalarga amal qilishlari kerak.

Portfolio (Portfel) - investorga tegishli bo'lgan investitsiyalar to'plami uning portfelini tashkil etadi. Portfelda bitta aksiyaga ega bo'lishingiz mumkin, ammo siz cheksiz miqdordagi aksiyalarga yoki boshqa qimmatli qog'ozlarga egalik qilishingiz ham mumkin.

Yield (hosildorlik) - Ko'pincha dividendni to'lashdan olingan investitsiyalarning daromadliligi o'lchovi. Bu yillik dividend miqdorini aksiya uchun to'langan narxga bo'lish yo'li bilan aniqlanadi. Agar siz XYZ aksiyalarini har bir aksiyasini 40 dollarga sotib olgan bo'lsangiz va yiliga 1,00 dollar dividend to'laydigan bo'lsangiz, unda sizda 2,5 foiz daromad bor.

Quote (Kotirovka) - birjaning so'nggi savdo narxi haqidagi ma'lumot uning narxini bildiradi. Agar haqiqiy broker savdo maydonchasidan foydalanmasangiz, ba'zan bu 20 daqiqaga kechiktiriladi.

Rally - bozorning umumiy narxlari yoki aksiyalar narxining tez o'sishi “rally” deb nomlanadi.

Volatility (O'zgaruvchanlik) - birja yoki umuman fond bozorida narxlarning o'zgarishi. Kuchli uchuvchan aksiyalar - bu kunlik yuqoriga va pastga harakat qiladigan va kun bo'yi keng savdo maydonchalariga ega bo'lgan aksiyalar. Bu odatda ozgina sotiladigan yoki past savdo hajmiga ega bo'lgan aksiyalar bilan tez-tez uchraydi.

Exotic pairs - ekzotik juftliklarga Meksika pesosi, turk lirasi yoki Chexiya korunasi kabi eng ko'p sotiladigan valyutalar o'ntaligiga kirmaydigan ekzotik valyutalar kiradi. Ushbu valyutalar juda o'zgaruvchan bo'lishi mumkinligi sababli, ular ijobiy tomonga sotilishi kerak.

Gep– ingliz tilidan olingan bo’lib, o’zbek tiliga tarjima qilinganda, bu moliyaviy terminning ma’nosi - bozordagi qoida asosida yuzaga keladigan, shanba va yakshanba kunlari savdoning yo’qligi yoki muhim yangiliklarning chiqarilishi bilan bog’liq bo’lgan narxlardagi tafovut hisoblanadi.

Kvant – bu terminning ma’nosi, investision kompaniyalarda savdo robotlari, algoritmlarni ishlab chiquvchi matematiklar, dasturchilar yoki fiziklar hisoblanadilar.

Svop – ingilizcha “swap” so’zidan olingan bo’lib, ma’nosi keyingi kunga o’tkazish uchun broker tomonidan ushlab turiladigan bitim hajmining foizini olinishi hisoblanadi, bu foiz bitimda ishtirok etayotgan valyuta tegishli bo’lgan mamlakatning stavka foiziga bog’liq bo’ladi.

QANDAY QILIB O'Z SAVDO STRATEGIYANGIZNI YARATISHINGIZ MUMKIN?

Bugungi kunda Forex bozori ishtirokchilari savdo strategiyasining turini tanlash bo'yicha katta hajmdagi ma'lumotlarni tahlil qilishadi. Ba'zi treyderlar valyuta bozorida ishlashga o'zlarining yondashuvlarini darhol rivojlantirishga harakat qiladilar, boshqalari tayyor strategiyani qo'llaydilar, boshqalari esa muvaffaqiyatli strategiyalarni birlashtirib, ularni o’zlariga "moslashtirib" bir necha turlarni afzal ko'radilar. Internetda uzatilayotgan ma'lumotlar oqimini to'g'ri baholash va havaskorlarning fikrini haqiqatan ham arziydigan professional ma'lumotlardan ajratish juda muhimdir.

Darhaqiqat, savdogarga uning savdo uslubi to'g'risida qaror qabul qilish juda qiyin. Keling, siz uchun eng mos savdo strategiyasini qanday tanlashni yaxshiroq aniqlashga harakat qilaylik. Dastlabki bosqichda bir qator oddiy qoidalardan foydalanishni tavsiya etamiz:

Birinchi qoida: Savdo strategiyalari mavzusida mavjud bo'lgan barcha materiallarni o'rganayotganda nafaqat o'zingiz yoqtirgan strategiya turini tanlash, uni demo hisob qaydnomasida sinab ko'rish, balki o'zingiz uchun mos bo'lgan narsani yaratishga harakat qilish ham muhimdir. Shunday qilib, "muvaffaqiyat formulasini" qo'lga kirita olsangiz, o'zingizning kasbiy darajangiz va bilimingizni oshirasiz.

Ikkinchi qoida: "G'ildirakni ixtiro qilmang." Ko'pgina treyderlar va tahlilchilarning ishlaridan foydalaning, mavjud bo'lgan barcha strategiyalarni o'rganib chiqing va siz uchun eng mos bo'lgan narsalarni asoslang.

Uchinchi qoida: asos sifatida eng uzoq muddatlarni belgilang. Bozor shovqinini qisqa vaqt ichida soxta signal sifatida xizmat qilishi mumkin.

To'rtinchi qoida: savdolarni o'tkazishda faqat bir martalik o'qish vaqtidan to'xtamang.

Beshinchi qoida: Press-relizlardagi ma'lumotlar asosida tahlil o'tkazish. Yangiliklar bozorning holatiga qanday ta'sir qilishi mumkinligini tushunish va taxmin qilish kerak.

Oltinchi qoida: Stop va Profit funksiyalaridan foydalaning. Stop funksiyasi nafaqat xorijiy savdogar uchun, balki tajribali savdo mutaxassisi uchun ham zarur. Agar siz kuniga 24 soat bozorni kuzatsangiz ham, o'z vaqtida to'xtatish orqali qutqarilishi mumkin bo'lgan psixologik omil va boshqa nojo'ya ta'sirlar mavjud.

Yettinchi qoida: juftlikning o'zgaruvchanligini ishlating. Ayrim valyutalar ishtirokidagi ba'zi kotirovkalar juda o'zgaruvchan. Bu ularga keskin sakrashga imkon beradi. Shuning uchun ular minimal hajm bilan kiritilishi kerak. To'xtatish imkon qadar qo'llab-quvvatlash (qarshilik) chizig'idan amalga oshirilishi kerak.

Sakkizinchi qoida: Oyning oxirida, shuningdek savdo haftasining oxirida,  juda ehtiyotkorlik bilan kiring. Haftaning oxirida sizning strategiyangiz muvaffaqiyatsiz bo'lishi mumkinligini unutmang. Sababini tushuntirib beraylik. Juma kuni Amerika sessiyasi juda o'zgaruvchan, buning sababi yangiliklarning nashr etilishi va ko'plab bitimlarning yopilishi. Xuddi shu sabablar oyning oxirida takrorlanadi.

Vaqt o'tishi bilan, siz o'zingizning shaxsiy qoidalaringizni shakllantirasiz va siz ulardan ba'zilariga beparvo bo'lishingiz mumkin, ammo dastlabki bosqichda siz ushbu oddiy qonunlarga rioya qilishingiz kerak va sizning savdo ancha barqaror va samarali bo'ladi.

AZCAPITAL INVESTMENT COMPANY

Telegram: @azizhalikov

Instagram: @a.halikov

AZ Capital: @azcapital.uz

Administrator: @azcapital_info