Русский по-грузински — часть 5

        მოაბაд ი ბრატья ეგო пროдოლჟალი пუტь. ვოйსкო ეგო ი ევნუхი სოпროვოჟдალი пალანкინ ვის. ვдრუგ пო ბოჟьემუ ველენიю пოдნяლსя სილьნый ვეტერ ი სორვალ ს пალანкინა ზანავეს. ტы ბы სкაზალ, чტო იზ ტუч ბლესნულა მოლნიя ილი ჟე ვნეზაпნო ვыგლяნულო სოლნцე, – ეტო пოкაზალოსь ლიцო ვის, пლენივшეე სერдцე რამინა. Кაზალოსь, чაროдეй ოчაროვალ რამინა ი ოдნიმ ვზგლядომ пოхიტილ ეგო дუшუ.

        Кოგдა რამინ უვიдელ ლიцო ვის, სერдцე ეგო სლოვნო пორაზილა სტრელა дლინოю ვ цელუю სტაдიю ი ონ უпალ ს кონя, кაк ლისტ. ოგონь ლюბვი ვოსпლამენილ სერдцე რამინა, სჟეგ მოზგ ი ოტნяლ რაზუმ. ვო მგნოვენьე ოкა სტრასტь ზაхვატილა ეგო, ლюბოვь ლიшილა სერдцა ი дუшი. ონა უпოдობილასь дერევუ, пლოдომ кოტოროგო ბыლო ბლუჟдანიე пო пოლяმ ი ბეზუმიე.

        უпავ ს кონя, ონ ლიшილსя чუვსტვ ი дოლგოე ვრემя ლეჟალ ბეზ სოზნანიя. როზოпოдობნოე ლიцო ეგო пრევრატილოსь ვ шაфრან, ა უსტა, пოхოჟიე ნა ალый яхონტ, пოსინელი. ნე ბыლო ნაдეჟды ნა ეგო ვოზვრაщენიე к ჟიზნი. ველьმოჟი ი ვიტяზი, пეшიე ი кონნыე, ოкრუჟილი ეგო, ი ნიкტო ნე მოგ пონяტь, ოტчეგო ონ ლიшილსя чუვსტვ. ვსე пლაкალი ნაд пობეჟдენნыმ რამინომ ი ბыლი ოგორчენы ეგო ბეдოй.

        ტაк ონ ლეჟალ дოლგო ბეზ чუვსტვ, ნე სლышა ოкლიкოვ, ნე ოщუщაя кურენიя ბლაგოვონიй; ნე пომოგლა ემუ ოчნუტьსя ი როზოვაя ვოдა. ნო ბოგ სმილოსტივილსя ნაд ნიმ, ი რამინ пრიшელ ვ სებя. ონ ვსე ნე მოგ ვლაдეტь რეчью, ი სლეზы სტრუილისь იზ ეგო გლაზ. რამინ ვыტერ იх რუкოй ი ნაчალ სტონატь ოტ სტыдა пერეд ლюдьმი. ვსე пრიბლიჟენნыე, სმოტრევшიე ნა ნეგო, дუმალი, чტო რამინ ოдერჟიმ ბესომ.

        Кოგдა юნოшა სნოვა სელ ნა кონя, ოტ რაზдუმიй პოტემნელ дლя ნეგო სვეტლый дენь. ეхალ ონ პო дოროგე, სამ სებя ნე პომნя, სერдцემ ეგო ვლაдელ ბეს, ა გლაზა ეგო ბыლი პრიкოვანы к პალანкინუ ვის, кაк უ ვორა, кოტორый ზასმატრივაეტსя ნა რეдкოე სოкროვიщე.

«ო, ესლი ბы дოველოსь მნე ეщე რაზ უზრეტьეёლიк ილი სუჟдენო ბыლო ბы მნე ნესტი პალანкინ პო ეტომუ პუტი! აх, ესლი ბы ონა хოტь რაზ უსლышალა მოй ვზдოх ი ობრატილა ბы хოტь ნა მიგ ვზორ ნა მენя! აх, ესლი ბы ნაшელსя პომოщნიк, кოტორый იზ მილოსტი რასსкაზალ ბы ვის ობო მნე ი პერეдალ ბы ეй მოй პრივეტ! აх, ესლი ბы я პრისნილსя ეй ი ონა უვიдელა ბы პოლы მოეй ოдეჟды, ობაგრენნыე მოეй кროვью! ნეუჟტოეёჟესტოкოე სერдцე ნე სმяგчილოსь ბы ი ნე ოტოგრელოსь ბы ნა ოგნე მოეй ლюბვი? აх, ესლი ბы ონა პოლюბილა მენя, кაк я ლюბლю ეё, ი хოტя ბы ნაპოლოვინუ სტალა ტაкოй, кაкიმ я სტალ ოტ ლюბვი к ნეй! ბыტь მოჟეტ, ისპыტავ ლюბოვь, ონა პერესტანეტ ბыტь სო მნოй სტოლь ბეზჟალოსტნო ნაдმენნოй».

        რამინ ტო პრეдავალსя პოдობნыმ მეчტამ, ტო, უტომივшისь, სიдელ მრაчნый, პონურივ გოლოვუ, ი სოვეტოვალ სებე ბыტь ტერპელივыმ, გოვორя ტაк:

        «უვы, მოე სერдцე, чტო სტალოსь ს ტობოй, ო чემ ტы дუმაეшь ი ზაчემ უველიчივაეшь სტრაдანიя ნაპრასნыმი ჟელანიяმი? Чეგო ჟдეшь ი ზაчემ ტაк სტრაдაეшь იზ-ზა ლюბვი к ტოй ლუნე, кოტორაя ი ნე дუმაეტ ო ტებე? Кაк ტы მოჟეшь ნაдეяტьსя ნა ბლიზოსტь ვის? ს ნაчალა ვეкოვ ი дონыნე кაкოй სმერტნый სოეдინილსя ს სოლნцემ? პოчემუ ტы ბეზრასსუдნო ვერიшь ტოй, кოტორაя ნე სულიტ ტებე ნიкაкოй ნაдეჟды ნა რაдოსტь?!»

        პრიტчა. ტы ჟაჟдეшь ი იщეшь ვოды, ნო чტო მოჟეტ ტებე პომოчь, ესლი ტы ნაхოдიшьსя ნა სუхოй რავნინე? Дა სმილუეტსя ნაд ტობოй სოზдატელь, იბო дოლя ტვოя ოчენь გორькა!

        ოპუტანნый სეტью ლюბვი, რამინ, ს სოкრუшენნыმ ი რანენыმ სერдцემ, ნე მოგ უдოვლეტვორიტь სვოე ჟელანიე ი ნე ზნალ дრუგოგო სრეдსტვა, кრომე ტერპენიя: ვოლეй-ნევოლეй ონ უსპოкოილ სერдцე ი პროдოლჟალ პუტь.

        ეტო ეგო მალო უტეшალო; პოროй დო ნეგო დონოსილსя არომატ ოტ პალანкინა ვის. Хოტя ლიцო ვის ბыლო ეგო დუшოй ი სერდцემ, ნო ონ დოვოლьსტვოვალსя ტემ, чტო გლяდელ ნაეёპალანкინ. ნეტ ნიчეგო хუჟე ლюბვი, ი ნეტ ნიкოგო ნესчასტნეე ვლюბლენნოგო!

პოუчენიე. ესლი чელოვეк ზაბოლევაეტ გორячкოй, к ნემუ პრიхოდяტ ნავესტიტь ეგო ი ოპასაюტსя, кაк ბы ონ ნე უმერ. ა ვედь სერდцე ვლюბლენნოგო იზ გოდა ვ გოდ გორიტ ვ ოგნე, ი ნიкტო ეგო ნე ნავეщაეტ ი ნე უდივლяეტსя ეგო სოსტოяნიю.

        ეй, რაზუმნый чელოვეк! Чტო მოჟეტ ბыტь ნესპრავედლივეე ტოგო, чტო პოსტიგაეტ ვლюბლენნოგო ოტ ლюბვი? ლუчшე, чტობы кაჟდый პოჟალელ ვლюბლენნოგო, იბო ნეუგასიმый ოგონь გორიტ ვ სერდцე ეგო.

        პრიტчა. ვლюბლენნый პრეისპოლნენ გორя; ონ ვსეგდა პრებыვაეტ ვ ტოსкე ი ტომლენიი პო ვოზლюბლენნოй, ონ ვსეგდა დოლჟენ სкრыვატь ტაйნუ სერდцა ი ნიкომუ, ნესчასტნый, ნე მოჟეტ დოვერიტь სლოვ სვოეგო სერდцა.

        პო მერე ტოგო, кაк ლюბოვь რამინა ვოზრასტალა, ონ უპოდობილსя кუროპატкე, რანენოй ვ სპინუ кოგტяმი яსტრება; ონ ბыლ ნი ჟივ, ნი მერტვ. ოტ ნეგო ოსტალსя ლიшь ობლიк, დვიგავшიйსя ბეზ დუшი; ოტ ტელა, кრეპкოგო, кაк სкალა, უцელელა ტოლькო ტენь, ა ეგო кიპარისოვый სტან სოგნულსя, кაк ლუк. ტაк, ლიшენნый რადოსტი ი პრეისპოლნენნый გორя, ეхალ ონ, ი ვესь პუტь кაზალსя ემუ ტემნიцეй.

Кოგდა кორმილიцა უვიდელა იზმოჟდენნუю ვის, სერდцე ეё ზაგორელოსь ოგნემ სкორბი, ი ონა ეй სкაზალა ტაк:

        – ო ტы, ჟელანნაя დლя ვსეх მუჟчინ! ზაчემ ტы უბივაეшь სებя, პოчემუ სტალა к სებე ბეზჟალოსტნოй ი ნე ოტვრაщაეшь ოტ სებя სкორბნოй დოლი?

        Кტო უვიდიტ ტებя, ტოტ ბუდეტ ვპოსლედსტვიი ლიшь პონოსიტь ტებя, ნეкოტორыე ჟე სкაჟუტ: ონა ნე ოкაზალა ნამ პოчესტი, ი მы ნე პონრავილისь ეй. Дრუგიე სкაჟუტ: кტო ონა, чტო მы დოლჟნы უდივლяტьსя ეй? ესლი ტы რაზუმნიцა, ტო ტы დოლჟნა რასპოლოჟიტь იх к სებე. ლюდი ვსეგდა ბუდუტ ვრაჟდებნы к ტომუ, кტო ოტნოსიტსя к ნიმ ნეპოчტიტელьნო. ი ვ პრისუტსტვიი ტეх, чьე პოვედენიე ვыსოкომერნო, кაк ბы кრასივы ონი ნი ბыლი, იх ბლიზкიე ნე მოგუტ хოროшო სებя чუვსტვოვატь.

        Я სოვეტუю ტებე: იზმენი სვოй ტяჟელый хარაкტერ რადი ეტიх ლюდეй, ა ნე რადი მოაბადა, იბო шაхუ მოაბადუ დაჟე ტვოე უროდსტვო პოкაზალოსь ბы кრასოტოй, პოტომუ чტო ონ ბეზუმნო ვლюბლენ ვ ტებя!

        Кოგდა ვის ვыსლუшალა ეტუ რეчь кორმილიцы, ონა ვოზრადოვალასь ვ სერდцე სვოემ ი პერესტალა ოგორчატь ეё ნეპოსლუшანიემ. ვის ვსტალა ს ზოლы ი ნაპრავილასь ვ ბანю. Кორმილიцა ვыმыლა ეй გოლოვუ, უვენчალა ეё ვოლოსы ბესцენნыმი უкრაшენიяმი, ნადელა ნა ნეე პლატьე, რასшიტოე დრაგოцენნыმი кამენьяმი. ნადუшილა ეё არომატამი, პროიზნესლა ნად ნეю ზაкლინანიя პროტივ დურნოგო გლაზა ი დუნულა ნა ნეე. Пოкა кორმილიцა ოდევალა ეё, ვის ვსე ჟე პლაкალა, სოкრუшალასь ი გოვორილა ტაк:

        – ო პრევრატნაя ი პერემენчივაя სუდьბა მოя! Пოчემუ ტы იზმენილა მნე, პოчემუ პრეზირაეшь მენя? Пტიцы ნებესნыე, ვოზდუх ი ვეტერ მოგუტ სვიდეტელьსტვოვატь ო ტომ, кაк я ნესчასტნა!

        Кოგდა ვის უსტალა ოტ პლაчა, უსპოкოილასь ი უმოლкლა, ონა სტალა სტოლь პრეкრასნოй, чტო ნიкტო, кაк ბы მუდრ ი უმენ ნი ბыლ, ნე სუმელ ბы ვოზდატь ეй ი სოტოй დოლი დოსტოйნых ეё პოхვალ.

        ვოტ ო чემ ტაйნო უმოლяლა ვის кორმილიцუ, უტომლენნაя პრევრატნოსტяმი სუდьბы:

        – მოя სუდьბა ვედეტ ბორьბუ სო მნოй ი დნემ ი ნოчью; სერდцე მოე პრესыტილოსь ჟიზნью, ი кორენь დრევა რადოსტი ისსოх ვო მნე. Я ნე ზნაю დრუგოგო ისхოდა, кრომე სამოუბიйსტვა: ბыტь მოჟეტ, სმერტь იზბავიტ მენя ოტ ვსეх გორესტეй! ნыნე, ესლი ტы ნე ნაйდეშь დლя მენя ვыхოდა ი ნე სპასეშь მენя ოტ ბედы, я, кაк სкაზალა ტებე, სкორო უბью სებя, იბო кოგდა я ვიჟუ მოაბადა, მნე кაჟეტსя, чტო я იდუ ვ ოგონь. ვზირატь ნა სმერტь ი ნა ნეგო – დლя მენя ოდნო ი ტო ჟე. Пუსტь ჟიზნь მოაბადა სტანეტ ტაкოй ჟე გორькოй, кაк მოя. სჟალьსя ნადო მნოй, უსტროй ეტო დელო кაк პოდობაეტ, სვяჟი ეგო მუჟსкუю სილუ. Кოგდა პროйდეტ გოდ, მოჟეტ ბыტь, იზმენიტსя მოე ნასტროენიე ი я პერესილю სერდцე, ი кოგდა ტы იზბავიშь ეგო ოტ ბესსილიя, ონ სტანეტ ტვოიმ რაბომ. ესლი ტы ნე სდელაეშь ტოგო, ო чემ я პროშუ, ტы ნე სმოჟეშь რადოვატьსя მოემუ სчასტью, იბო я ნე ჟელაю ნი ჟიზნი ვ ნევოლე, ნი რადოსტი, ომრაчენნოй პოზორომ.

Кოგდა სტარუхა кორმილიцა უსლыхალა ეტი სლოვა, ტы ბы სкაზალ, чტო სტრელა პრონზილა ეё სერდцე. შიროкო რასкრыვ გლაზა, ონა მრაчნო ვზგლяნულა ნა ვის ი სкაზალა ტაк:

        – ო სვეტ ი ოкო ტვოეй მატერი! ვ ტებე ნე ოსტალოსь ნი დოლი რაზუმა, ნი სპრავედლივოსტი. ნენავისტნый დьяვოლ ვოშელ ვ ტებя ი ზაкრыლ პუტь სპრავედლივოსტი ი ლюბვი. ოტ чრეზმერნოგო გორя ტვოე სერდцე პოчერნელო ი უპოდობილოსь აგატუ. ი ტაк кაк ტы სტალა ნეტერპელივოй, ტო სოვერშენნო პოტერяლა რასსუდოк. Я ნე ვიჟუ დრუგოგო პუტი დლя ისპოლნენიя ტვოეგო ჟელანიя, кაк ლიშიტь მოაბადა მუჟსкოй სილы, იბო ტოტ დივ, кოტორый ვოშელ ვ ტებя, ზაкრыვაეტ ვსე პუტი к რადოსტი ტვოემუ სერდцუ.

        ზატემ кორმილიцა ვზяლა ჟელტუю ი кრასნუю მედь ი кოლდოვსкიმი სრედსტვამი იზგოტოვილა დვა ტალისმანა: ოდინ – პოდობიე მოაბადა, დრუგოй – პოდობიე ვის; ონა პროიზნესლა ნად ნიმი ზაкლინანიя ი кრეპкო სкოვალა იх ჟელეზომ. Кორმილიцა ბыლა ოპыტნაя кოლდუნья, ი პოкა ეტი დვა ტალისმანა ოსტავალისь სкოვანნыმი, მოაბად ბыლ ბესსილენ ვ ოტნოშენიი ვის. ნო ესლი ბы кტო-ნიბუდь რასტორგ ტალისმან, მოაბად ბыლ ბы რასкოლდოვან.

        Кოგდა кორმილიცა ვსე ეტო ვыპოლნილა, ონა რანო უტრომ ზაкოპალა ტალისმან ნა ბერეგუ რეкი. Пოტომ ონა პოкაზალა ვის ტო მესტო, გდე ბыლ ზარыტ ტალისმან, ი სкაზალა ტაк:

        – Хოტя ტვოე პოველენьე მნე ნე პონრავილოსь, ვსე ჟე я სდელალა ტო, ო чემ ტы პროსილა, чტობы უგოდიტь ტვოემუ სერდცუ. Я ნაშლა სპოსობ ისპოლნიტь ტვოე ჟელანიე ი ოкოლდოვალა ტვოეგო პოველიტელя. Кოგდა პროйდეტ მესяც, ტы, მოჟეტ ბыტь, იზმენიშь სვოй ნრავ ი სოგლასიშьსя, чტობы я ოსვობოდილა მოაბადა ოტ чარ. ესლი ჟე ბუდეშь უპორსტვოვატь, პუსტь ვსე ოსტანეტსя ბეზ პერემენы. Кოგდა ტვოე სერდცე უსპოкოიტსя ი ტы ბუდეშь პრივეტლივოй ი ლюბეზნოй ს მოაბადომ, я იზვლეкუ იზ ზემლი ტალისმან, რაზლომაю ეგო ი რასპლავლю, ი ტოგდა ვы ობა ვოზრადუეტესь. Пოкა ჟე ტალისმან ვო ვლაჟნოй ზემლე, მოაბად ბუდეტ ბესსილენ. ვოდა პროхლადნა, პროхლადა სкოვыვაეტ მუჟчინუ. Кოგდა ჟე я რასპლავლю ტალისმან, მოაბად სდელაეტსя პыლкიმ ი к ნემუ ვერნეტსя მუჟსкაя სილა.

Кორმილიცა უბედილა ვის ვ ტომ, чტო ეё ოტვრაщენიე პროდლიტსя მესяც, ა ზატემ ეё სერდცე ობრატიტსя к ნემუ, ი ვის სოგლასილასь ნა ეტოტ სროк ისპыტანიя.

        ა ნыნე პოლюბუйსя, чტო სდელალო პროვიდენიე ბოჟьე ი кაк ონო ობსыპალო საхარ яდომ. ზა დენь რანьშე დო ისტეчენიя სროкა პოდნяლასь იზ-ზა მორя чერნაя ტუчა ი хლыნულ ტაкოй ლივენь, чტო ვსე პოლя ბыლი ნავოდნენы, ა რეкა ვ მორავე, რაზლივშისь, უპოდობილასь Дჟეონუ. ნე ოსტალოსь ნი ოდნოგო სადა ი ვინოგრადნიкა, ნი ოდნოй პოსტროйкი, кოტორაя ნე ბыლა ბы უნესენა ვოდოй; პოლგოროდა ბыლო სნესენო ი ოპუსტოშენო; ზემლя უ ბერეგა, გდე кორმილიცა ზარыლა ტალისმან, ბыლა რაზმыტა, ი ტალისმან ისчეზ. უვы, მოაბად ოსტალსя სкოვანნыმ ნავეкი!

     Пრიტчა. ი სტალა ვის დლя მოაბადა დრაхმოй ბოგაчა, სოზერცაემოй ბედნякომ; ტაк სმოტრიტ გოლოდნый ლევ, სვяზანნый ვერევкამი, ნა სპოкოйნო იდუщეგო მიმო ონაგრა.

        მოაბად ბыლ ეщე ჟივ, ნო ონ ზავიდოვალ მერტვыმ, ონ პოტერяლ პუტь к რადოსტი ი ვкუსილ გორეчь. ეგო ვრაგი რადოვალისь, ა დრუზья ოპეчალილისь. ტო ლოჟე, ო кოტორომ ონ მეчტალ, სტალო ტяგოსტნოй ტემნიცეй: ნოчью ვის ლეჟალა რяდომ ს ნიმ, ნო ბыლა ტაк ჟე დალეкა, кაк кონეც მესячნოგო პუტი. უ ვის ბыლო დვა მუჟა, ნო ნი ტომუ, ნი დრუგომუ ნე დოსტალასь ეё დევსტვენნოსტь. ნი ვირო ნე სმოგ უდოვლეტვორიტь სვოეგო ჟელანიя, ნი მოაბად.

        Пოლюბუйსя, кაк სუდьბა პოსტუპილა ს ვის: ონა ვыროსლა ვ ნეგე, იმя ეё უბერეგალი ოტ პოზორა. ეё სტან ბыლ პოდობენ кიპარისუ. Пოლნაя ლუნა ბыლა ეё პრისლუჟნიცეй, როზы ცველი ნა ეё ლანიტაх, ტელო ეё ბыლო ბეზ იზъяნა. ვლюბლენნый, кოტორый უზნაეტ ისტორიю ტოგო, чტო სლუчილოსь ვპოსლედსტვიი ს ნეй, ს შაхომ მოაბადომ, ს кორმილიცეй ი რამინომ, ბუდეტ ლიტь იზ გლაზ кროვავыე.

სლეზы! ნიкტო იზ ვლюბლენნых ნე პრეტერპელ ტაкიх ისპыტანიй, кაкიე ვыპალი ნა იх დოლю.

        Пრიტчა. ი სტალა ვის დლя მოაბადა დრაхმოй ბოგაчა, სოზერცაემოй ბედნякომ; ტაк სმოტრიტ გოლოდნый ლევ, სვяზანნый ვერევкამი, ნა სпოкოйნო იდუщეგო მიმო ონაგრა.

        მოაბად ბыლ ეщე ჟივ, ნო ონ ზავიდოვალ მერტვыმ, ონ пოტერяლ пუტь к რადოსტი ი ვкუსილ გორეчь. ეგო ვრაგი რადოვალისь, ა დრუზья ოпეчალილისь. ტო ლოჟე, ო кოტორომ ონ მეчტალ, სტალო ტяგოსტნოй ტემნიცეй: ნოчью ვის ლეჟალა რяდომ ს ნიმ, ნო ბыლა ტაк ჟე დალეкა, кაк кონეც მესячნოგო пუტი. უ ვის ბыლო დვა მუჟა, ნო ნი ტომუ, ნი დრუგომუ ნე დოსტალასь ეё დევსტვენნოსტь. ნი ვირო ნე სმოგ უდოვლეტვორიტь სვოეგო ჟელანიя, ნი მოაბად.