2020

Պատերազմի մասին իմացա օդանավակայանում, առավոտ 07:10: Միանգամից անհեթեթության աստիճան փոքր թվացին այդ օրվա խնդիրներս։ Չգիտակցելով հնարավոր մասշտաբները` միացրի Բիթլզի "Imagine"-ը ու գնացի տուն։

Անվերջ մտքումս "Հայր մեր" էի ասում, անկապ անդաակարգ, մեկ մեջտեղից, մեկ սկզբից, մեկ վերջից, բայց վստահ՝ Աստված գիտի ինչ նկատի ունեմ։

Հաջորդ աշխատանքային օրը իմանում ենք, որ շտապ արյուն է անհրաժեշտ։ Աշխատատեղում եմ, միջանցքով անցնելիս լսում եմ 

"-Մամ իմը ինչ արյունա, 

-Մամ կհիշես իմ արյան կարգը"։ "Ես էլ պետք ա զանգեմ մամային", - մտածում եմ։ Իսկ տղերքը դիրքերից ասես ե՞րբ կկարողանան զանգել իրանց մամաներին։

Հիմա, երբ 2 ամիս անց հետ եմ նայում, էս ամենը թվում ա էն վատ երազներից, որ ընկնում ես ու չես կարողանում վեր թռնել, երազ որը տեւում ա ամիսներ, բայց դեռ մտածում եմ, միգուցե մի օր դեռ կարթնանանք։

Իրերի հավաքներին անհրաժեշտ էր լինում ամենաանհավանականը, հիշում եմ, տանը ճաշում էի, երբ զանգ եկավ ու իմացա, որ Արցախում հաց է անհրաժեշտ։

Դրանից հետո առհասարակ հաճախ ա հացը կոկորդիս կանգնում։

Պատերազմի "ավարտից" երկու օր անց, աշխատանքի գնալիս Արաբկիր փողոցներից մեկում տեսա "Սերգեյ 19", "Ռուսլան 42", "Արման 20" գրվածքներոբ լենտերը ։ Հիշում եմ Պաչյանի շեդեվրյալ տողերը "Քո մեռնելուց հետո քաղաքում բան չի փոխվել, ախպերս: Քո հայրն ու մայրը քեզ չեն հորինել:

Հավատա, դու եղել ես, մենք ապրել ենք:

Քեզ տարան փողոցով, որտեղ խաղացել ես:

Հիմա դու փոսի մեջ ես: Ես՝ ճանապարհին"

Իմ շաատ սիրելի Սերգեյ, Ռուսլան, Արման ու բոլոր-բոլոր զինվորներ, ես երբեք չեմ մոռանա այն անձնազոհությունը, որին դուք գնացիք։ Կներեք, որ շատերը դա մոռացան նույն օրը։ Բոլորիս անունից կներեք։

Հիմա շատ բան էլ մերը չի, ու ոչինչ առաջվանը չի լինի։ 2020-ը միշտ կհիշեմ վատագույն էմոցիաներով թրեյլերի նման՝ վախը սրտին փոքրիկին փաղցնող ու իր տան ավերակներում նստած պապիկների, սեփական տունը այրող մարդկանց պատկերներով, ու էն իտալացի Քովիդով հիվանդի, ով բժշկին խնդրեց տանել իրեն վերջին անգամ արշալույսը տեսնելու։ Մեր տղաներից շատերը դիմավորեցին իրանց կյանքի վերջին արշալույսը առանց իմանալու, որ դա վերջինն է։ Ոի առաջին անգամ կյանքում "ինչը մեզ չի սպանում դարձնում ա ավելի ուժեղ"-ը չի աշխատում, ես չեմ սպանվել, բայց այսքան թույլ չեմ եղել երբևէ։

29 տարի ապրել եմ մտածելով, որ իմ միջի հայրենասերը հրաժարվում է ատել ուրիշի հայրենիքը, Նոյեմբերի 9-ից իմ միջի գրողը, հումանիստն ու պացիֆիստը դուրս է եկել ու այլևս չի վերադարձել։ Երևանս այսօր անձայն ա, ես դեռ սպասում եմ Ձեզ։