حمایت ویژه؛ انتظار ایران از شریک استراتژیک

روابط تهران مسکو وارد دوره جدیدی شد

تهران- ایرنا- افکارعمومی ایران منتظر اقدام و مشارکت عملی روس‌ها در روزگار جدید برجام بدون آمریکاست. همسایه‌ای که تعهد شراکت خود با ایران را قبل از روی کار آمدن ترامپ داده بود و این بار امید است که برای تحقق شراکت، وارد عمل شود.

حمایت ویژه؛ انتظار ایران از شریک استراتژیک

گسترش روابط استراتژیک، پیام مشرکتی بود که تهران و مسکو پیش از شروع بحران تحریم‌های جدید، مخابره کردند. حالا که دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا قصد کرده یک تنه علم تحریم و فشار را علیه ایران بلند کند، بسیاری بر این باورند که حال فرصت به نمایش گذاشتن روابط استراتژیک ایران و روسیه است.

شعیب بهمن، کارشناس امور روسیه درباره انتظار ایران از روسیه در وضعیت فعلی می‌گوید: «واقعیت این است که روس‌ها، چه در حوزه اقتصادی و چه در حوزه فناوری و تکنولوژی از قابلیت‌ها و ظرفیت‌های قابل‌توجهی برخوردارند و سابقه همکاری‌های دو کشور هم نشان داده است که روس‌ها علاقه بسیاری برای حضور در پروژه‌های اقتصادی در داخل ایران دارند».

بهمن معتقد است: «اما اینکه چقدر بتوان روی روس‌ها حساب باز کرد در وهله اول بستگی به این دارد که در داخل ایران تا چه حد نگاه اطمینان‌آمیزی نسبت به همکاری با روسیه داشته باشیم و چقدر بخواهیم روی همکاری با روسیه حساب باز کنیم».

سفر علی اکبر ولایتی به‌عنوان حامل پیام و نماینده ویژه رهبر انقلاب اسلامی و رئیس جمهوری نشان می‌دهد که در ایران چشم امید به مسکو وجود دارد و در تهران با توجه به مناسبات مختلف، نه‌تنها مسئولین، بلکه افکار عمومی هم روی حمایت روس‌ها از ایران حساب کرده‌اند.

در همین حال، بهمن به‌عنوان کارشناس روسیه اعلام می‌کند که بانک‌ها و شرکت‌های کوچک روسی این آمادگی را دارند که ایران را در دور زدن تحریم‌ها کمک کنند و خودشان نیز در چنین پروسه‌ای منفعت زیادی ببرند.

اما این کارشناس معتقد است که در ایران، عده‌ای نیز نگاهی به غرب دارند. او می‌گوید یک نگاه این است که کشورهایی چون روسیه قادر به ایفای نقش مهمی در عرصه بین‌المللی نیستند و ایران برای اینکه بتواند به مقابله با تحریم‌ها بپردازد باید با کشورهای غربی وارد تعامل و گفت‌وگو شود.

با این حال، مهدی مطهرنیا، کارشناس امور بین الملل در گفت‌وگو با ایرنا معتقد است در شرایط فعلی که مسکو خود را شریک استراتژیک تهران می‌نامد افکار عمومی توقع دارد روسیه در مقابل تحریم‌های آمریکا حمایت کامل از ایران داشته باشد.

**دستاورد فرستاده ویژه

ولایتی بعد از دیدار با ولادیمر پوتین، رئیس جمهوری روسیه از سرمایه‌گذاری 50 میلیارد دلاری روس‌ها در زمینه نفتی ایران خبر داده است. سرمایه‌گذاری‌ای که به گفته ولایتی 4 میلیارد تومان آن به زودی با یکی از شرکت‌های مهم نفتی روسی عملیاتی می‌شود و در ادامه روابط نفتی ایران و روسیه تا سقف 50 میلیارد دلار ادامه پیدا می‌کند. با این وجود، وزیر انرژی روسیه اعلام کرده که کشورش قرارداد تهاتر نفت در برابر کالا با ایران را بررسی می‌کند. همین باعث شده امیدها به روابط با روسیه با تردید روبه‌رو شود.

پیش از این نیز روس‌ها برخی تعهدات خود را در روزهای تحریم انجام ندادند. از جلمه آنکه سال‌ها قبل از برجام حاضر نشدند سامانه موشک دفاعی اس 300 را با وجود اینکه ایران هزینه آن را پرداخت کرده بود، تحویل تهران دهند. مقامات روس می‌گفتند ایران تحریم است. حالا نیز این نگرانی شکل گرفته که مبادا روس‌ها به بهانه تحریم‌های آمریکا علیه ایران از تعهدات خود برای گسترش روابط استراتژیک عقب‌نشینی کنند.

**روابط استراتژیک ایران

او در گفت‌وگو با ایرنا با تاکید بر اینکه «مسکو نباید حمایتش از ایران را مشروط و در چارچوب قواعد بین‌المللی تعریف کند»، روابط تهران-مسکو در دوران پسابرجام و دیدارهای متعدد روسای جمهور دو کشور را یادآور می‌شود.

این در حالی است که طی سال‌های اخیر نه‌تنها روسای جمهوری دو کشور دیدارهای متعددی داشته‌اند بلکه روابط نظامی به حدی رسید که برای نخستین بار بعد از پیروزی انقلاب اسلامی یک کشور خارجی(روسیه) از پایگاه نظامی ایران برای یک حمله هوایی استفاده کرد.

مطهرنیا نیز در این باره می‌گوید: «افکار عمومی با توجه به حدود 4 دهه روابط تنگاتنگ تهران با مسکو و همچنین خطابه‌های گوناگون مسئولان سیاسی حاکم که تهران و مسکو را شرکای استراتژیک هم معرفی کرده‌اند، خواهان پشتبانی کامل مسکو از تهران در تنگناها هستند».

به اعتقاد او زمانی که علی اکبر ولایتی به‌عنوان مشاور ارشد بین‌الملل رهبری جمهوری اسلامی حامل پیام ایشان و همچنین رئیس جمهور کشور در مسکو حضور پیدا می‌کند، خواهان حمایت کامل روسیه در مسیر تحریم‌های جدیدی است که ایالات متحده آمریکا پس از خارج شدن از برجام متوجه تهران ساخته است.

مطهرنیا اما پیام‌هایی را که بعد از این سفر از مسکو مخابره شده است رضایت‌بخش نمی‌داند و می‌گوید:«آنچه از مسکو مخابره می‌شود نشان‌دهنده حمایت مشروط در چارچوب قواعد بین‌المللی و قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل متحد از تهران و ایجاد یک فضای تهاتری در ارتباط با فروش نفت با ایران است. در حالی که از روسیه انتظار می‌رود در برابر فشارهای ایالات متحده آمریکا، از تهران که شریک استراتژیک خود می‌خواند حمایت بیشتری کند».

حال باید منتظر ماند و دید که با اجرایی‌شدن تصمیمات رئیس جمهوری آمریکا، پوتین در عملی کردن روابط استراتژیک خود با تهران چقدر وارد عمل می‌شود.

**اداره کل اخبار چند رسانه‌ای**ایرناپلاس**