مکتب مدیریت نئوکلاسیک
یگانه اعلا| انجمن علمی مدیریت صنعتی دانشگاه علامه طباطبائی▫️شاخص اصلی مکتب مدیریت نئوکلاسیک توجه به ابعاد انسانی است. این مکتب معتقد است که انسان، موجودی اجتماعی و خودشکوفا است.
🔻در ادامه به بررسی نظریات مختلف پیرامون این مکتب از مدیریت خواهیم پرداخت.
🔻نظریه روابط انسانی:
▫️نظریه روابط انسانی توسط التون مایو و همکارانش ارائه شد و به مطالعات هاثورن معروف است؛ این تئوری ابتدا با هدف بررسی اثر نور بر عملکرد آغاز شد، اما مهمترین دستاورد این مطالعه تأکید بر انسان در ابعادی فراتر از انگیزه اقتصادی است. همچنین از دیگر ویژگیهای این نظریه توجه به احساسات و عواطف فرد در سازمان، توجه به نقش هنجارهای گروهی و جمعی، تحلیل روابط غیررسمی، توجه به تعامل میان شیوه سرپرستی و روحیه و توجه به عوامل اجتماعی و نقش گروههای غیررسمی در کارآیی است.
🔻نظریه نیازهای انسانی آبراهام مزلو:
▫️مزلو بر این عقیده بود که رشد و پرورش انسان به تدریج و مرحلهای صورت میگیرد. او پنج اصل در مورد ویژگیهای نیازهای انسان مطرح نموده که عبارت است از:
- اصل منسجم بودن انسان
- اصل موقتی بودن ارضاء نیاز
- اصل تنوع نیازهای آگاهانه
- اصل کاهش شدت نیاز ارضاءشده
- اصل توالی(مرحلهای)
▫️مزلو نیازها را به پنج دسته اصلی تقسیم میکند:
- نیازهای زیستی(فیزیولوژیک)
- نیازهای ایمنی(امنیت)
- نیازهای اجتماعی(تعلق)
- نیاز به احترام
- نیاز به خودشکوفایی
▫️او همچنین نیازها را به دو دستهی نیازهای رده بالا یعنی نیاز به تعلق، احترام و خودشکوفایی که به وسیله عوامل درونی ارضاء میشوند و نیازهای رده پایین یعنی نیازهای فیزیولوژیک و ایمنی که به وسیله عوامل بیرونی ارضاء میشوند، تقسیمبندی کرده است. به اعتقاد مزلو تا نیازهای سطح پایین ارضا نشوند، نوبت به ارضای نیازهای سطح بالا نمیرسد.
🔻نظریه XوY مک گرگور:
▫️مطابق این نظریه نگرش مدیر نسبت به کارکنان بر مبنای دو دسته از مفروضات X و Y است:
الف) فرضیه X: بر اساس این تئوری، مدیر دید منفی نسبت به کارکنان دارد و معتقد است که آنها تنبل، مسئولیتناپذیر و متنفر از کار هستند.
ب) فرضیه Y: بر اساس این تئوری، مدیر دید مثبت نسبت به کارکنان دارد و معتقد است که آنها مسئولیتپذیر، متعهد به کار و توفیقطلب هستند.
🔻نظریه شخصیت و سازمان:
کریس آرجریس معتقد است که نیاز عمده انسان، احساس شایستگی و شخصیت است و اگر نگرش مدیر به کارکنان مثبت باشد و آنها را مسئولیتپذیر و قابل اعتماد بداند، در چنین حالتی بهرهوری افزایش و همچنین غیبت و ترک خدمت کاهش پیدا میکند.