...

Очиқ ва катта майдонларда қаламчалардан ток кўчатларини етиштириш ҳар доим ҳам кутилган натижани беравермайди. Айниқса кўчатзор учун қулай жой танлаш, алмашлаб экиш тизимини жорий қилиш, қаламчаларнинг тез илдиз олиши ва яхши ўсиб ривожланиши учун қулай шароит яратиш анча қийинчиликлар билан боғлиқ.

Кейинги йилларда Россия, Украина, Молдова, Ўзбекистон, Қозоғистон каби мамлакатларда ток кўчатларини жадал усулда иссиқхоналарда етиштиришга алоҳида эътибор берилмоқда. Мазкур мамлакатларнинг бир қатор илмий ҳамда ўқув муассасаларида ток кўчатларини жадал усулларда етиштиришнинг илмий ва амалий усуллари ишлаб чиқилган ва улар ишлаб чиқаришга жорий қилинган.

Иссиқхоналар бир йиллик пишган новдалардан тайёрланган ҳамда яшил қаламчаларидан яхши ривожланган ток кўчатларини етиштириш имконини беради. Бу йўл билан, айниқса қиш ойларида ишчи кучидан, ер ва сувдан унумли ва тежамли фойдаланишга, майдон бирлиги ҳисобига, шунингдек, қаламчаларни қисқа оралиқда экиш билан майдон бирлиги ҳисобига 3-4 марта кўп кўчат етиштиришга имкон яратилади.

Иссиқхоналар доимий ҳамда кўчма бўлиб, улар ойна билан қопланган ва полиэтилен плёнкалари билан ёпилган бўлиши мумкин. Ток кўчатларини етиштиришда махсус қурилмалар билан жиҳозланган, шунингдек, сабзавот экинлари етиштириладиган иссиқхоналардан ҳам фойдаланиш мумкин. Иссиқхоналарда ток кўчатларини етиштиришда иссиқхона тупроғининг физик хусусиятлари, унумдорлиги катта аҳамиятга эга. Бунда 2:1:1 нисбатда тайёрланган чириган гўнг кукуни, донадор тупроқ ҳамда қумдан иборат сунъий субстрат яхши натижа беради. Субстрат 35-40 см қалинликда (бироз кўп ёки кам бўлиши ҳам мумкин) тайёрлангани маъқул.

Қаламчалар 15-18 см чуқурликда тасмасимон усулда экилади. Тасмалар оралиғи 80 см тасмалардаги қаторлар оралиғи 20-25 см қаламчалар қатор бўйлаб 5 см оралиқда экилади. Бунда 1 га иссиқхонага 350 минг тагача қаламча экиш мумкин. Экишдан олдин субстрат намга тўйдирилади.Бунда энг сифатли қаламчалар очиқ майдондагига нисбатан деярли 1 ой олдин экилади. Қаламчалар экилгач, 18-20 кун давомида субстрат намлиги 85-90% даражада сақлаб турилиши лозим.

Ҳаво намлиги сув заррачаларидан иборат туман ҳосил қилиш мосламалари орқали 85-90% даражада ушлаб турилиши керак. Экишдан бир ой ўтгач, қаламчалар ҳар 10 кунда, август-сентябрда ҳар 15-20 кунда суғорилади. Ўсув даври (июн, июл, август)да соф ҳолда азот, фосфор, калий билан озиқлантирилади (25-30 кг/га ҳисобидан). Учинчи озиқлантиришда азот солинмайди. Қаламчалар экилиб 1,5-2 ой ўтгач иссиқхона устидаги полиэтилен плёнка олиб қўйилади. Ривожланаётган кўчатлар тупроғи бегона ўтлардан ҳоли, юмшоқ ҳолда сақланади, бачки новдалар олинади, замбуруғ касалликларга қарши курашилади. Кўчатлар октябрь охири ноябрь ўрталарида қазиб олинади, сараланади, экиш учун сақланади. 1 гектар иссиқхонадан 220-300 минг сифатли кўчат олиш мумкин. Бу очиқ майдондаги кўчатзорлардан олинадиган кўчатлардан 4-5 марта кўп. Иссиқхона қурилиши учун кетган харажатлар 1-2 йилда тўлиқ қопланиши мумкин.

@AGROBLOGER канали

dehqon.uz