...

Ҳурматли ўқувчи, сизни эътиборингизга ҳавола этилаётган қуйидаги тавсиялар бир деҳқоннинг ўз тажрибаларидан келиб берилган. Тухум пўстлоғи томорқадаги барча экинларга фойдаси бор. Чунки у энг аввало кальцийга бойдир. Тўғри, кальцийга бўлган талаб турли экинларда турлича бўлиши мумкин, аммо барча ўсимликларнинг унга эҳтиёжи борлиги аниқ. Кальций, ўсимликларда модда алмашинувини таминлаб, илдиз тизимини янада яхшироқ ривожланишига (шаклланишига) ёрдам беради, экинларни иммунитетини оширади, ўсимликлар томонидан фойдали моддаларни ўзлаштиришига таъсир этади.

Умуман олганда, тухум пўстлоғи - томорқада турли мақсадларда қўлланилиши мумкин бўлган жуда фойдали, бепул ва табиий воситадир. Хусусан, карам етиштиришда тухум пўстлоғининг қўлланилиши ҳақида тўхталадиган бўлсам, ўз тажрибамдан келиб чиқиб учта усулни тавсия қилишим мумкин.

1.     Тухум пўстлоғини ўғит сифатида қўллаш

Тухум пўстлоғи асосидаги озиқалар карам учун жуда фойдали бўлади. Пўстлоқ таркибидаги кальций, ўсимликнинг ўсиши ва ривожланиши учун керак бўлган азотни яхшироқ ўзлаштиришида ёрдам беради, экинларни иммунитетини оширади, илдиз тизимини мустаҳкамлайди. Кальций етишмовчилигида карам барглари тезда ўлиб бошлайди. Қолаверса, пўстлоқ фосфор беради. Гарчи карам фосфор элементига талабчан бўлмаса ҳам, унинг етишмаслиги нормал ривожланишга салбий таъсир қилади, айниқса карамнинг бошларини шаклланишига.

Тухум пўстлоғи асосида ўғит тайёрлашнинг турли хил йўллари мавжуд. Уларнинг ичида энг оддийси – дамлама. Бир банкани олиб, унга 5 та тухум пўстлоғини майдалаб соламиз. Кейин устидан 1 литр сувни қуйиб, 5 кунга дамлаб қўямиз. Ундан сўнг мавжуд дамламага 1:1 нисбатда сув аралаштирамиз ва карамни тагидан қуйиб чиқамиз. Мен одатда дамлама тайёрлашда 1 литр сувга 5 та тухум пўстлоғи меъёридан келиб чиқаман.

Аввал тухум пўстлоғи билан сувни қайнатиб, кейин дамлаб, ундан кейин сув билан аралаштириб қўлланса ҳам бўлади. Баъзилар бу усулда дамламада кўпроқ фойдали моддалар қолишини ва улар карам тарафидан яхшироқ ўзлаштирилишини таъкидлашади.

Ушбу озиқадаги энг қийматли модда – бу кальций. Экин қуруқ ҳолдаги пўстлоқдан кальцийни ўзлаштира олмайди, суюқ озиқадан ўзлаштириш анча қулайдир.

1-расм. Тухум пўстлоғидан тайёрланган дамлама

2.     Шиллиқ қуртларга қарши курашишда қўллаш

Карамдаги шиллиқ қуртларга қарши курашишда ҳам пўстлоқни қўллаш мумкин. Бу зараркунандалар карам агатидаги энг асосий душманлардир. Улар баргларни еб ва карам бошларини сақлашга яроқсиз ҳолга келтириб, бутун ҳосилни йўқ қилишлари мумкин. Тухум пўстлоғи ёрдамида зараркунандалардан карамни ҳимоя қилиш жуда қулайдир.

Пўстлоқни 1 см ўлчамдаги бўлакларга майдалаб, агатларга сепиб чиқамиз. Пўстлоқнинг қирралари жуда ўткир бўлгани учун шиллиқ қуртларни жароҳатлайди. Бу ҳолда шиллиқ қуртлар ўз жароҳатлари туфайли карам бошигача чиқа олмасдан, ерда қолади.

2-расм. Карамдаги шиллиқ қуртлар ва пўстлоқ ёрдамида уларга қарши курашиш

3.     Карам оқ капалагига қарши қўллаш

Карамнинг яна бир зараркунандаси карам оқ капалагидир. Тўғрироғи, капалакларнинг ўзлари карамга зарар бермайди, аммо уларнинг личинкалари карам баргларини ейиш орқали катта зарар етказади. Шунинг учун бу шароитда қарши курашиш чораларини капалак қуртларига эмас, балки капалакларга қаратиш тўғрироқ бўлади. Чунки капалаклар бўлмаса, уларнинг қуртлари ҳам бўлмайди.

Бунинг учун бутун пўстлоқлар керак бўлади. Бутун пўстлоқларга эга бўлиш учун тухумни тешиб, ичини бўшатамиз. Ундан кейин пўстлоқни қуритиб, уларни узунроқ чўпларга кийдирамиз ва карамга яқин жойдаги ерга санчиб қўямиз. Тухум карамдан 40-50 см баландда бўлиши керак.

Тўғриси, капалаклар нима учун бундай конструкциядан қўрқишганини билолмадим. Балки тухумларнинг оқ рангги уларни қўрқитар, балки тухумларнинг шакли. Нима бўлганида ҳам ўз тажрибамда бу усулнинг иш беришини синаб кўрдим. Бундай усул қўлланилганда капалак қуртлари анча камайишини яққол кузатдим.

3-расм. Тухум пўстлоғини оқ капалакка қарши қўллаш

@AGROBLOGER канали

 sadoezh.ru

dehqon.uz