...
AGROBLOGER
Ўтмишдош экинлардан кейин ернинг зарарсизлантирилмаслиги туфайли кейинги мавсумдаги экинларга турли хил ҳашарот ва касалликлар тушиши мумкин. Чунки ўтмишдош экинлар билан ерга келиб қолган ёки пайдо бўлган касаллик қўзғатувчилар, ҳашарот уруғлари (личинкалари) ва зарарли бактериялар узоқ вақт сақланиши мумкин. Шунинг учун кейинги мавсумда экилган экинларга ерда тўпланиб қолган касаллик ва зарарли ҳашаротлар катта зиён етказиши мумкин. Бундай муаммоларни олдини олиш учун ерни ҳар йили зарарсизлантириб (тозалаб) туриш лозим. Айниқса иссиқхона ерларида бир йилда 2-3 экин етиштирилгани туфайли, у ерларни зарарланиш эҳтимоли очиқ майдондагига нисбатан янада юқорироқ ва тезроқ бўлади. Шу туфайли экин экишдан олдин ёки экинни йиғиштириб олгандан сўнг ерни зарарсизлантириб туриш тавсия этилади.
Ерни турли хил усулда зарарсизлантириш мумкин. Қуйида сизга мутахасислар ва деҳқонлар томонидан тавсия этилган бир неча усулни келтириб ўтамиз:
1. Водород пероксидини (перекись водорода) томорқа ерларига ишлов беришда қўллаш. Аксарият зарарли ҳашаротлар ерда қишлашни маъқул кўради. Шунинг учун кўчатларни ерга ўтқазишдан олдин ерни зарарсизлантириш тавсия этилади. Водород пероксидини сувли аралашмаси билан ерга ишлов бериш нафақат кўчатларни экишдан олдин, балки ҳосилни йиғиб олгандан сўнг ҳам амалга оширилиши лозим.
Ерни зарарсизлантириш учун 20 мл 3%ли водород пероксидини 1 л сув миқдорида аралашма қилинади. Аралашма тахта чўп ёрдамида яхшилаб аралаштирилиб, гулчелак (лейка) билан ағдарилган ерга ёки агатга сепилади. Водород пероксидини сувли аралашмаси кузда ағдарилган (чопилган, ҳайдалган) ер устидан, баҳорда эса, кўчатларни экишдан бир неча кун олдин агатга сепилади.
Водород пероксиди ерни кислород билан жуда яхши бойитади, бу эса ўсимликларга жуда фойдалидир. Ундан ташқари, ерни янада юмшоқ ва енгил қилиб, шу орқали илдизларда ҳаво алмашинишини яхшилайди.
Ҳаддан ташқари заҳлаб кетган ерларда водород пероксидини қўллаш фойдаладир. Ортиқча нам кислородни сиқиб чиқаради, пероксид ёрдамида ердаги кислород етишмаслиги муаммосини ҳал қилишимиз мумкин.
2. Оҳак ёрдамида зарарсизлантириш. Иссиқхонани тозалаганингиздан кейин ерга сўндирилмаган иложи борича майда оҳак сепиб, ерни оғдариб чиқасиз. Агар устидаги пленкасини очмайдиган бўлсангиз, ерни оғдаргандан кейин бир суғориб юборинг. Таҳминан 2 сотих жойга 50 кг ҳисобида оҳак сочиб чиқсангиз бўлади.
3. Марганцовка (перманганата калий) қўллаш. Экин экишдан олдин илиқ сувга марганцовкани аралаштириб, ер устидан пуркагичда сепилади. Аралашма оч-пушти рангда бўлиши лозим. Сепиш меъёри - 1 метр квадрат ерга 0,5 литр аралашма.
Шуни унутмаслик лозимки, марганцовка кучли нордонлаштирувчи (окислитель) бўлиб, уни қоратопроқ ва чимли ерларда қўллаш мумкин. Марганцовкани зинҳор ориқ тупроқларни (кулранг тупроқ) зарарсизлантиришда (дезинфекция қилишда) қўллаш мумкин эмас.
Ҳар бир зарарсизлантириш усулининг ўзига яраша хусусияти бўлиб, ўз устунликлари ва камчиликларига эга. Шунинг учун ҳар қандай усулни қўллашдан олдин уни атрофлича ўрганиб чиқиш керак. Шундан келиб чиқиб, ҳар бир хусусий ҳолатда энг мақбул усулни қўллаш лозим.
@AGROBLOGER канали
dehqon.uz