Ⓢ︎Ⓞ︎Ⓡ︎Ⓤ︎/Ⓒ︎Ⓔ︎Ⓥ︎Ⓐ︎Ⓟ︎

İkincisi :Serum için eline ancoka takılıysa, abdest almaya ve namaz kılmaya engelmidir? 

🇨 🇪 🇻 🇦 🇵  : Şafi mezhebinde ittifakla eğer diken tamamıyla vucuda batıp başı dışarda değilse o zaman tamamıyla batın hükmende olup dikeni çıkartmadan da abdest ve guslünü alabilir. 

Fakat eğer dikenin başı dışardaysa,☑️ ibni Hacer elheytemiye göre :Eğer diken cildi delip altındaki ete yetişip ete' de batmışsa her nekadar dikenin başı dışardaysa 'da dikeni çıkartmadan abdest ve gusül alabilir. Zahir yıkansa yeterlidir. Fakat eğer diken cilde girip, cildin altında ki ete batmamışsa, eğer farezen diken çıkartılsa dikenin battığı mekan açık kalmasa, hiyar ve benzeri ürünleri üzerinde ki küçük dikenler gibi o zaman yine dikeni çıkartmaya gerek yoktur. Fakat eğer farezen çıkartılsa dikenin yeri açık kalsa o zaman dikeni çıkartması gerek. 

✅ İmam Ramli ise :Bu tafsilata girmeyip ister diken cildi geçip ete batmış olsun ister ete batmış olmasın eğer farezen diken çıkartılsa dikenin yeri açık kalacak yani küçük bir delik oluşacaksa o zaman dikeni çıkartması lazım diyor. Suleyman elkurdi bu tafsilatı verdikten sonra diyor ki :Ramlinin fetva kitabında gördüm ki :Eğer şekke girse acaba dikeni çıkardığımda dikenin mekanında açık bir delik oluşur mu oluşmaz mı? Asıl odurki deliğin oluşmamasıdır. Zahir kısımdan başkasını da yıkaması vacip değildir.

🟢İkinci sorunun cevabı ise :Eğer diken, iğne ancoka ve benzeri vucuda batarsa, yada batırılsa başı'da dışardaysa ve vucuttaki kana saplanmışsa ve bu kan kesir ise yani bu kan çoksa o zaman bunu çıkartmadan, necasetten dolayı namaz kılamaz. Her ne kadar yukarıda belirttiğimiz gibi ibni Hacer elheytemiye göre vucudun görülen kısmı yıkansa abdesti sahih isede.

Buna binaen elinde serum için ancoka bulunan kişi namazlarını daha sonra kaza etmesi gerek. Yada bu konuda maliki mezhebini taklit edecek. Çünkü maliki mezhebinde iki meşhur görüş vardır.

 📍Birincisi : Namazda necasetten muhafaza etmek vaciptir. Aynı diğer üç mezheb gibi. 📍İkincisi ise : Namazda kendini necasetten muhafaza etmek mustahabtır. Maliki mezhebinde bu iki görüşte kuvvetli olup her ikisylede amel edilebilir. والله أعلم بالصواب

(Musab Sezgin 20.01 2021 miladi) 

Havaşiyi medeniye cilt 1 sayf 46. Tuhfetul muhtaç cilt 1 sayf 207, 208.İanetu talibin cilt 1 sayf 41. Ali şebramelsi cilt 1 sayf 173.Nihayetu zeyn cilt 1 sayf 19. Elfıkhu alel mezahibul erba cilt 1 sayf 18) 

 [ ﻓﺮﻉ] 

ﻭﻟﻮ ﺩﺧﻠﺖ ﺷﻮﻛﺔ ﺃﺻﺒﻌﻪ ﻣﺜﻼ ﻭﺻﺎﺭ ﺭﺃﺳﻬﺎ ﻇﺎﻫﺮا ﻏﻴﺮ ﻣﺴﺘﻮﺭ، ﻓﺈﻥ ﻛﺎﻧﺖ ﺑﺤﻴﺚ ﻟﻮ ﻗﻠﻌﺖ ﺑﻘﻲ ﻣﻮﺿﻌﻬﺎ ﻣﺠﻮﻓﺎ ﻭﺟﺐ ﻗﻠﻌﻬﺎ، ﻭﻻ ﻳﺼﺢ ﻏﺴﻞ اﻟﻴﺪ ﻣﻊ ﺑﻘﺎﺋﻬﺎ، ﻭﺇﻥ ﻛﺎﻧﺖ ﺑﺤﻴﺚ ﻟﻮ ﻗﻠﻌﺖ ﻻ ﻳﺒﻘﻰ ﻣﻮﺿﻌﻬﺎ ﻣﺠﻮﻓﺎ ﺑﻞ ﻳﻠﺘﺤﻢ ﻭﻳﻨﻄﺒﻖ ﻟﻢ ﻳﺠﺐ ﻗﻠﻌﻬﺎ، ﻭﺻﺢ ﻏﺴﻞ اﻟﻴﺪ ﻣﻊ ﻭﺟﻮﺩﻫﺎ ﻟﻌﺪﻡ ﻇﻬﻮﺭﻫﺎ اﻧﺘﻬﻰ ﻗﺐ.

ﻭﻣﺜﻠﻪ ﻋﻠﻰ ﻣﻨﻬﺞ ﻧﻘﻼ ﻋﻦ ﻣ ﺭ، ﻭﻋﺒﺎﺭﺓ ﺣﺞ: ﻋﻄﻒ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﻳﺠﺐ ﻏﺴﻠﻪ ﻭﻣﺤﻞ ﺷﻮﻛﺔ ﻟﻢ ﺗﻐﺺ ﻓﻲ اﻟﺒﺎﻃﻦ ﺣﺘﻰ اﺳﺘﺘﺮﺕ ﻭاﻷﺻﺢ اﻟﻮﺿﻮء، ﻭﻛﺬا اﻟﺼﻼﺓ ﻋﻠﻰ اﻷﻭﺟﻪ ﺇﺫ ﻻ ﺣﻜﻢ ﻟﻤﺎ ﻓﻲ اﻟﺒﺎﻃﻦ اﻧﺘﻬﻰ.

ﻭﻇﺎﻫﺮﻩ ﺃﻧﻪ ﻣﺘﻰ ﻛﺎﻥ ﺑﻌﺾ اﻝﺷﻮﻛﺔ ﻇﺎﻫﺮا اﺷﺘﺮﻁ ﻗﻠﻌﻬﺎ ﻣﻄﻠﻘﺎ

علي الشبراملسي علي النهاية جلد ١ ص ١٧٣

 (ﻭ) ﺧﺎﻣﺴﻬﺎ (ﻏﺴﻞ ﺭﺟﻠﻴﻪ ﺑ) ﻛﻞ (ﻛﻌﺐ) ﺃﻱ ﻣﻌﻪ ﻭﻳﺠﺐ ﻏﺴﻞ ﺑﺎﻃﻦ ﺷﻘﻮﻕ ﻓﻴﻬﻤﺎ ﻭﺇﺫا ﻛﺎﻥ ﻓﻲ ﺗﻠﻚ اﻟﺸﻘﻮﻕ ﺷﻤﻊ ﺃﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﻭﺟﺒﺖ ﺇﺯاﻟﺘﻪ ﺇﻻ ﺇﺫا ﻛﺎﻥ ﻟﻪ ﻏﻮﺭ ﻓﻲ اﻟﻠﺤﻢ ﻭﺇﺫا ﻛﺎﻥ ﻓﻲ ﻋﻀﻮ ﻳﺠﺐ ﺗﻌﻤﻴﻤﻪ ﺷﻮﻛﺔ ﻓﻔﻴﻬﺎ ﺗﻔﺼﻴﻞ ﺣﺎﺻﻠﻪ ﺃﻧﻬﺎ ﺇﺫا ﻛﺎﻧﺖ ﺑﺤﻴﺚ ﻟﻮ ﻗﻠﻌﺖ ﻟﻢ ﻳﺒﻖ ﻣﺤﻠﻬﺎ ﻣﻔﺘﻮﺣﺎ ﻛﺷﻮﻛﺔ اﻟﻘﺜﺎء ﻓﻼ ﺗﻀﺮ ﻭﺇﺫا ﻛﺎﻧﺖ ﺑﺤﻴﺚ ﻟﻮ ﻗﻠﻌﺖ ﺑﻘﻲ ﻣﺤﻠﻬﺎ ﻣﻔﺘﻮﺣﺎ ﻛﺎﻧﺖ ﺣﺎﺋﻼ ﻓﺘﺤﺐ ﺇﺯاﻟﺘﻬﺎ ﻣﺎ ﻟﻢ ﻳﻜﻦ ﻟﻬﺎ ﻏﻮﺭ ﻓﻲ اﻟﻠﺤﻢ ﻓﺈﻥ ﻛﺎﻥ ﻟﻬﺎ ﻏﻮﺭ ﻓﻲ اﻟﻠﺤﻢ ﻓﻼ ﺗﻀﺮ ﻓﻲ اﻟﻮﺿﻮء ﻭﺃﻣﺎ ﻓﻲ اﻟﺼﻼﺓ ﻓﺘﻀﺮ ﺇﺫا ﻛﺎﻧﺖ ﻣﺘﺼﻠﺔ ﺑﺪﻡ ﻛﺜﻴﺮ ﻭﺇﻻ ﻓﻼ ﻫﺬا ﻛﻠﻪ ﻣﺎ ﻟﻢ ﻳﻠﺘﺤﻢ اﻟﺠﻠﺪ ﻓﻮﻗﻬﺎ ﻭﺇﻻ ﺻﺎﺭﺕ ﻣﻦ ﺣﻜﻢ اﻟﺒﺎﻃﻦ ﻓﻼ ﺗﻀﺮ ﻓﻲ ﻭﺿﻮء ﻭﻻ ﺻﻼﺓ ﻭﺗﺠﺐ ﺇﺯاﻟﺔ ﻣﺎ ﻋﻠﻰ اﻟﺮﺟﻠﻴﻦ ﻣﻦ ﻗﺸﻒ ﻭﻧﺤﻮﻩ

ﻭﺑﺎﻟﺠﻤﻠﺔ ﻓﻼ ﺑﺪ ﻣﻦ ﺗﺨﺼﻴﺺ اﻟﺮﺟﻠﻴﻦ ﺑﻤﺰﻳﺪ اﻻﺣﺘﻴﺎﻁ ﻷﻥ اﻟﺮﺟﻞ ﻣﻈﻨﺔ اﻷﻭﺳﺎﺥ ﺧﺼﻮﺻﺎ اﻟﻌﻘﺐ ﻓﺈﻧﻪ ﻣﺤﻞ ﺗﺮاﻛﻢ اﻷﻭﺳﺎﺥ

ﻭﻗﺪ ﻭﺭﺩ ﻓﻲ اﻟﺤﺪﻳﺚ ﻭﻳﻞ ﻟﻷﻋﻘﺎﺏ ﻣﻦ اﻟﻨﺎﺭ ﻭﻟﻮ ﺃﺯاﻝ ﺷﻌﺮا ﺃﻭ ﻗﻠﻢ ﻇﻔﺮا ﺃﻭ ﻗﻄﻊ ﻋﻀﻮا ﻣﻦ ﺃﻋﻀﺎء اﻟﻮﺿﻮء ﺃﻭ ﻛﺸﻂ ﻣﻨﻪ ﺟﺰءا ﺑﻌﺪ ﺗﻄﻬﻴﺮ ﺫﻟﻚ ﻟﻢ ﻳﺠﺐ ﺗﻄﻬﻴﺮ ﻣﻮﺿﻌﻬﺎ ﻷﻥ اﻟﻮﺿﻮء ﻳﺮﻓﻊ اﻟﺤﺪﺙ ﻋﻦ اﻟﻈﺎﻫﺮ ﻭاﻟﺒﺎﻃﻦ

نهاية الزين جلد ١ص ١٩

اﻟﻤﺎﻟﻜﻴﺔ ﺫﻛﺮﻭا ﻗﻮﻟﻴﻦ ﻣﺸﻬﻮﺭﻳﻦ ﻓﻲ ﺇﺯاﻟﺔ اﻟﻨﺠﺎﺳﺔ: ﺃﺣﺪﻫﻤﺎ ﺃﻧﻬﺎ ﺗﺠﺐ ﺷﺮﻃﺎ ﻓﻲ ﺻﺤﺔ اﻟﺼﻼﺓ. ﺛﺎﻧﻴﻬﻤﺎ: ﺃﻧﻬﺎ ﺳﻨﺔ، ﻭﺷﺮﻁ ﻭﺟﻮﺑﻬﺎ ﺃﻭ ﺳﻨﻴﺘﻬﺎ ﺃﻥ ﻳﻜﻮﻥ ﺫاﻛﺮا ﻟﻠﻨﺠﺎﺳﺔ ﻗﺎﺩﺭا ﻋﻠﻰ ﺇﺯاﻟﺘﻬﺎ، ﻓﺈﻥ ﺻﻠﻰ ﺃﺣﺪ ﺑﺎﻟﻨﺠﺎﺳﺔ ﻭﻛﺎﻥ ﻧﺎﺳﻴﺎ ﺃﻭ ﻋﺎﺟﺰا ﻋﻦ ﺇﺯاﻟﺘﻬﺎ ﻓﺼﻼﺗﻪ ﺻﺤﻴﺤﺔ ﻋﻠﻰ اﻝﻗﻮﻟﻴﻦ، ﻭﻳﻨﺪﺏ ﻟﻪ ﺇﻋﺎﺩﺓ اﻟﻈﻬﺮ ﺃﻭ اﻟﻌﺼﺮ ﺇﻟﻰ اﺻﻔﺮاﺭ اﻟﺸﻤﺲ، ﻭاﻟﻤﻐﺮﺏ ﺃﻭ اﻟﻌﺸﺎء ﺇﻟﻰ ﻃﻠﻮﻉ اﻟﻔﺠﺮ، ﻭاﻟﺼﺒﺢ ﺇﻟﻰ ﻃﻠﻮﻉ اﻟﺸﻤﺲ، ﺃﻣﺎ ﺇﻥ ﺻﻠﻰ ﺑﻬﺎ ﻋﺎﻣﺪا ﺃﻭ ﺟﺎﻫﻼ ﻓﺼﻼﺗﻪ ﺑﺎﻃﻠﺔ ﻋﻠﻰ اﻟﻘﻮﻝ اﻷﻭﻝ، ﻭﺻﺤﻴﺤﺔ ﻋﻠﻰ اﻟﻘﻮﻝ اﻟﺜﺎﻧﻲ، ﻓﺘﺠﺐ ﻋﻠﻴﻪ ﺇﻋﺎﺩﺓ اﻟﺼﻼﺓ ﺃﺑﺪا ﻓﻲ اﻟﻮﻗﺖ ﺃﻭ ﺑﻌﺪﻩ ﻋﻠﻰ اﻟﻘﻮﻝ اﻷﻭﻝ ﻟﺒﻄﻼﻧﻬﺎ، ﻭﻳﻨﺪﺏ ﻟﻪ ﺇﻋﺎﺩﺗﻬﺎ ﺃﺑﺪا ﻋﻠﻰ اﻟﻘﻮﻝ اﻟﺜﺎﻧﻲ.

الفقه علي المذاهب الأربعة جلد ١ ص ١٨

ﻓﺮﻉ ﻟﻮ ﺩﺧﻠﺖ ﺷﻮﻛﺔ ﻓﻲ ﺭﺟﻠﻪ ﻭﻇﻬﺮ ﺑﻌﻀﻬﺎ ﻭﺟﺐ ﻗﻠﻌﻬﺎ ﻭﻏﺴﻞ ﻣﺤﻠﻬﺎ ﻷﻧﻪ ﺻﺎﺭ ﻓﻲ ﺣﻜﻢ اﻟﻄﺎﻫﺮ ﻓﺈﻥ اﺳﺘﺘﺮﺕ ﻛﻠﻬﺎ ﺻﺎﺭﺕ ﻓﻲ ﺣﻜﻢ اﻟﺒﺎﻃﻦ ﻓﻴﺼﺢ ﻭﺿﻮﺅﻩ ﻭﻟﻮ ﺗﻨﻔﻂ ﻓﻲ ﺭﺟﻞ ﺃﻭ ﻏﻴﺮﻩ ﻟﻢ ﻳﺠﺐ ﻏﺴﻞ ﺑﺎﻃﻨﻪ ﻣﺎ ﻟﻢ ﻳﺘﺸﻘﻖ ﻓﺈﻥ ﺗﺸﻘﻖ ﻭﺟﺐ ﻏﺴﻞ ﺑﺎﻃﻨﻪ ﻣﺎ ﻟﻢ ﻳﺮﺗﺘﻖ.

فتح المعين

 ﻗﻮﻟﻪ: ﻟﻮ ﺩﺧﻠﺖ ﺷﻮﻛﺔ) ﺃﻭ ﻧﺤﻮﻫﺎ ﻛﺈﺑﺮﺓ.

(ﻗﻮﻟﻪ: ﻓﻲ ﺭﺟﻠﻪ) ﺃﻱ ﺃﻭ ﻧﺤﻮﻫﺎ، ﻛﻴﺪﻩ ﺃﻭ ﻭﺟﻬﻪ.

(ﻗﻮﻟﻪ: ﻭﻇﻬﺮ ﺑﻌﻀﻬﺎ) ﺃﻱ ﺑﻌﺾ اﻝﺷﻮﻛﺔ.

(ﻗﻮﻟﻪ: ﻭﺟﺐ ﻗﻠﻌﻬﺎ ﻭﻏﺴﻞ ﻣﺤﻠﻬﺎ) ﻇﺎﻫﺮﻩ ﺃﻧﻪ ﻣﺘﻰ ﻛﺎﻥ ﺑﻌﺾ اﻝﺷﻮﻛﺔ ﻇﺎﻫﺮا اﺷﺘﺮﻁ ﻗﻠﻌﻬﺎ ﻣﻄﻠﻘﺎ ﻭﻏﺴﻞ ﻣﻮﺿﻌﻬﺎ.

ﻭﻓﺼﻞ ﺑﻌﻀﻬﻢ ﻓﻘﺎﻝ: ﻳﺠﺐ ﻗﻠﻌﻬﺎ ﺇﻥ ﻛﺎﻥ ﻣﻮﺿﻌﻬﺎ ﻳﺒﻘﻰ ﻣﺠﻮﻓﺎ ﺑﻌﺪ اﻟﻘﻠﻊ، ﻭﺇﻥ ﻛﺎﻥ ﻻ ﻳﺒﻘﻰ ﻣﺠﻮﻓﺎ ﺑﻞ ﻳﻠﺘﺤﻢ ﻭﻳﻨﻄﺒﻖ ﺑﻌﺪﻩ ﻟﻢ ﻳﺠﺐ ﻗﻠﻌﻬﺎ، ﻭﻳﺼﺢ ﻭﺿﻮءﻩ ﻣﻊ ﻭﺟﻮﺩﻫﺎ.

ﻟﻜﻦ ﺇﻥ ﻏﺎﺭﺕ ﻓﻲ اﻟﻠﺤﻢ ﻭاﺧﺘﻠﻄﺖ ﺑﺎﻟﺪﻡ اﻟﻜﺜﻴﺮ، ﻣﻊ ﺑﻘﺎء ﺭﺃﺳﻬﺎ ﻇﺎﻫﺮا، ﻟﻢ ﺗﺼﺢ اﻟﺼﻼﺓ ﻣﻌﻬﺎ ﻭﺇﻥ ﺻﺢ اﻟﻮﺿﻮء.

(ﻗﻮﻟﻪ: ﻷﻧﻪ) ﺃﻱ ﻷﻥ ﻣﺤﻠﻬﺎ ﺻﺎﺭ ﻓﻲ ﺣﻜﻢ اﻟﻈﺎﻫﺮ ﻭﻫﻮ ﻳﺠﺐ ﻏﺴﻠﻪ.

(ﻗﻮﻟﻪ: ﻓﺈﻥ اﺳﺘﺘﺮﺕ ﻛﻠﻬﺎ) ﻣﺤﺘﺮﺯ ﻗﻮﻟﻪ ﻭﻇﻬﺮ ﺑﻌﻀﻬﺎ.

ﻭﻗﻮﻟﻪ: ﺻﺎﺭﺕ ﻓﻲ ﺣﻜﻢ اﻟﺒﺎﻃﻦ ﺃﻱ ﻭﻫﻮ ﻻ ﻳﺠﺐ ﻏﺴﻠﻪ.

ﻭﻗﻮﻟﻪ: ﻓﻴﺼﺢ ﻭﺿﻮﺅﻩ ﺃﻱ ﻣﻊ ﻭﺟﻮﺩﻫﺎ، ﻭﻛﺬا ﺗﺼﺢ ﺻﻼﺗﻪ.

(ﻗﻮﻟﻪ: ﺗﻨﻔﻂ) ﺃﻱ ﺑﺪﻥ اﻟﻤﺘﻮﺿﺊ، ﺃﻱ ﻇﻬﺮ ﻓﻴﻪ اﻟﻨﻔﻂ - ﻭﻫﻮ اﻟﺠﺪﺭﻱ - ﻗﺎﻝ ﻓﻲ اﻟﻤﺼﺒﺎﺡ: ﻳﻘﺎﻝ ﻧﻔﻄﺖ ﻳﺪﻩ ﻧﻔﻄﺎ ﻣﻦ ﺑﺎﺏ ﺗﻌﺐ، ﻭﻧﻔﻴﻄﺎ ﺇﺫا ﺻﺎﺭ ﺑﻴﻦ اﻟﺠﻠﺪ ﻭاﻟﻠﺤﻢ ﻣﺎء.

اﻟﻮاﺣﺪﺓ ﻧﻔﻄﺔ ﻛﻜﻠﻤﺔ، ﻭاﻟﺠﻤﻊ ﻧﻔﻂ ﻛﻜﻠﻢ، ﻭﻫﻮ اﻟﺠﺪﺭﻱ.

إعانة الطالبين 

(اﻟﺜﺎﻟﺚ ﻏﺴﻞ ﻳﺪﻳﻪ) ﻣﻦ ﻛﻓﻲﻫ ﻭﺫﺭاﻋﻴﻪ ﻭاﻟﻴﺪ ﻣﺆﻧﺜﺔ (ﻣﻊ ﻣﺮﻓﻘﻴﻪ) ﺑﻜﺴﺮ ﺛﻢ ﻓﺘﺢ ﺃﻓﺼﺢ ﻣﻦ ﻋﻜﺴﻪ ﻭﺩﻝ ﻋﻠﻰ ﺩﺧﻮﻟﻪﻣﺎ اﻻﺗﺒﺎﻉ ﻭاﻹﺝﻣﺎﻋ ﺑﻞ ﻭاﻵﻳﺔ ﺃﻳﻀﺎ ﺑﺠﻌﻞ ﺇﻟﻰ ﻏﺎﻳﺔ ﻟﻠﺘﺮﻙ اﻟﻤﻘﺪﺭ ﺑﻨﺎء ﻋﻠﻰ ﺃﻥ اﻟﻴﺪ ﺣﻘﻴﻘﺔ ﺇﻟﻰ اﻟﻤﻨﻜﺐ ﻛﻣﺎ ﻫﻮ اﻷﺷﻬﺮ ﻟﻐﺔ، ﻭﻳﺠﺐ ﻏﺴﻞ ﺟﻤﻴﻊ ﻣﺎ ﻓﻲ ﻣﺤﻞ اﻟﻔﺮﺽ ﻣﻦ ﻧﺤﻮ ﺷﻖ ﻭﻏﻮﺭﻩ اﻟﺬﻱ ﻟﻢ ﻳﺴﺘﺘﺮ ﻭﻣﺤﻞ ﺷﻮﻛﺔ ﻟﻢ ﺗﻐﺺ ﻓﻲ اﻟﺒﺎﻃﻦ

 ﺣﺘﻰ اﺳﺘﺘﺮﺕ ﻭاﻷﺻﺢ اﻟﻮﺿﻮء ﻭﻛﺬا اﻟﺼﻼﺓ ﻋﻠﻰ اﻷﻭﺟﻪ ﺇﺫ ﻻ ﺣﻜﻢ ﻟﻣﺎ ﻓﻲ اﻟﺒﺎﻃﻦ

 تحفة المحتاج لابن حجر الهيتمي

 (ﻗﻮﻟﻪ: ﻧﺤﻮ ﺷﻖ ﻭﻏﻮﺭﻩ ﺇﻟﺦ) ﻋﺒﺎﺭﺓ اﻟﻨﻬﺎﻳﺔ ﻭاﻟﻤﻐﻨﻲ ﻭﺷﺮﺡ ﺑﺎﻓﻀﻞ ﺑﺎﻃﻦ ﺛﻘﺐ ﺃﻭ ﺷﻖ ﻓﻴﻪ ﻧﻌﻢ ﺇﻥ ﻛﺎﻥ ﻟﻪﻣﺎ ﻏﻮﺭ ﻓﻲ اﻟﻠﺤﻢ ﻟﻮ ﻳﺠﺐ ﺇﻻ ﻏﺴﻞ ﻣﺎ ﻇﻬﺮ ﻣﻨﻬﻤﺎ ﻭﻛﺬا ﻳﻘﺎﻝ ﻓﻲ ﺑﻘﻴﺔ اﻷﻋﻀﺎء اﻩـ ﻗﺎﻝ اﻟﻜﺮﺩﻱ اﻋﻠﻢ ﺃﻥ اﻟﺬﻱ ﻇﻬﺮ ﻟﻲ ﻣﻦ ﻛﻼﻣﻬﻢ ﺃﻧﻪﻣﺎ ﺣﻴﺚ ﻛﺎﻧﺎ ﻓﻲ اﻟﺠﻠﺪ ﻭﻟﻢ ﻳﺼﻼ ﺇﻟﻰ اﻟﻠﺤﻢ اﻟﺬﻱ ﻭﺭاء اﻟﺠﻠﺪ ﻳﺠﺐ ﻏﺴﻠﻬﻤﺎ ﺣﻴﺚ ﻟﻢ ﻳﺨﺶ ﻣﻨﻪ ﺿﺮﺭا ﻭﺇﻻ ﺗﻴﻤﻢ ﻋﻨﻪﻣﺎ ﻭﺣﻴﺚ ﺟﺎﻭﺯ اﻟﺠﻠﺪ ﺇﻟﻰ اﻟﻠﺤﻢ ﻟﻢ ﻳﺠﺐ ﻏﺴﻠﻪﻣﺎ، ﻭﺇﻥ ﻟﻢ ﻳﺴﺘﺘﺮا ﺇﻻ ﺇﻥ ﻇﻬﺮ اﻟﻀﻮء ﻣﻦ اﻟﺠﻬﺔ اﻷﺧﺮﻯ ﻓﻲﺟﺐ اﻟﻐﺴﻞ ﺣﻴﻨﺌﺬ ﺇﻻ ﺃﻥ ﺧﺸﻲ ﻣﻨﻪ ﺿﺮﺭا ﺇﺫا ﺗﻘﺮﺭ ﺫﻟﻚ ﻓﺎﺣﻤﻞ ﻋﻠﻰ ﻫﺬا ﻣﺎ ﺗﺮاﻩ ﻓﻲ ﻛﻼﻣﻬﻢ ﻣﻤﺎ ﻳﻮﻫﻢ ﺧﻼﻓﻪ ﻓﻘﻮﻝ اﻟﺘﺤﻔﺔ ﻭﻏﻮﺭﻩ اﻟﺬﻱ ﻟﻢ ﻳﺴﺘﺘﺮ ﺃﻱ ﺑﺄﻥ

ﻇﻬﺮ اﻟﻀﻮء ﻣﻦ اﻟﺠﺎﻧﺐ اﻵﺧﺮ، ﻓﺈﻥ ﻟﻢ ﻳﻈﻬﺮ اﻟﻀﻮء ﻓﻬﻮ ﻣﺴﺘﺘﺮ ﺃﻭ اﻟﻤﺮاﺩ ﺑﺎﻟﺬﻱ ﻟﻢ ﻳﺴﺘﺘﺮ اﻟﺬﻱ ﻟﻢ ﻳﺼﻞ ﻟﺤﺪ اﻟﺒﺎﻃﻦ اﻟﺬﻱ ﻫﻮ اﻟﻠﺤﻢ، ﻓﺈﻥ ﻗﻠﺖ ﻣﺎ اﻟﻤﺤﻮﺝ ﺇﻟﻰ ﻫﺬا اﻟﺤﻤﻞ، ﻭﻫﻮ ﺧﻼﻑ اﻟﻈﺎﻫﺮ ﻣﻦ ﻋﺒﺎﺭﺗﻪ ﻗﻠﺖ اﻟﺤﺎﻣﻞ ﻋﻠﻴﻪ ﻛﻼﻣﻪ ﻓﻲ ﻏﻴﺮ اﻟﺘﺤﻔﺔ ﺛﻢ ﻗﺎﻝ ﺑﻌﺪ ﻭﻋﺒﺎﺭﺓ اﻹﻳﻌﺎﺏ ﻭﺣﺎﺷﻴﺔ ﻓﺘﺢ اﻟﺠﻮاﺩ، ﻭﻫﻲ ﻧﺺ ﻓﻲﻣﺎ ﻗﻠﺘﻪ ﻓﺘﺄﻣﻞ ﺑﺈﻧﺼﺎﻑ اﻩـ.

(ﻗﻮﻟﻪ: ﺣﺘﻰ اﺳﺘﺘﺮﺕ) ﻟﻴﺲ ﺑﻘﻴﺪ ﻓﻘﺪ ﻗﺎﻝ ﻓﻲ اﻹﻳﻌﺎﺏ ﺑﻌﺪ ﺫﻛﺮ ﻗﻮﻝ اﻟﺒﻐﻮﻱ ﻓﻲ ﻓﺘﺎﻭﻳﻪ ﺷﻮﻛﺔ ﺩﺧﻠﺖ ﺃﺻﺒﻌﻪ ﻳﺼﺢ ﻭﺿﻮءﻩ، ﻭﺇﻥ ﻛﺎﻥ ﺭﺃﺳﻬﺎ ﻇﺎﻫﺮا؛ ﻷﻥ ﻣﺎ ﺣﻮاﻟﻴﻪ ﻳﺠﺐ ﻏﺴﻠﻪ ﻭﻫﻮ ﻇﺎﻫﺮ ﻭﻣﺎ ﺳﺘﺮﺗﻪ اﻟﺸﻮﻛﺔ ﻓﻬﻮ ﺑﺎﻃﻦ، ﻓﺈﻥ ﻛﺎﻥ ﺑﺤﻴﺚ ﻟﻮ ﻧﻘﺶ اﻟﺸﻮﻛﺔ ﺑﻘﻲ ﺛﻘﺒﺔ ﺣﻴﻨﺌﺬ ﻻ ﻳﺼﺢ ﻭﺿﻮءﻩ ﺇﻥ ﻛﺎﻥ ﺭﺃﺱ اﻟﺸﻮﻛﺔ ﺧﺎﺭﺟﺎ ﺣﺘﻰ ﻳﻨﺰﻋﻪ اﻩـ.

ﻣﺎ ﻧﺼﻪ ﻳﺘﻌﻴﻦ ﺣﻤﻞ اﻟﺸﻖ اﻷﻭﻝ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﺇﺫا ﺟﺎﻭﺯﺕ اﻟﺠﻠﺪ ﺇﻟﻰ اﻟﻠﺤﻢ ﻭﻏﺎﺻﺖ ﻓﻲﻫ ﻓﻼ ﻳﻀﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺭﺃﺳﻬﺎ ﺣﻴﻨﺌﺬ؛ ﻷﻧﻬﺎ ﻓﻲ اﻟﺒﺎﻃﻦ ﻭاﻟﺜﺎﻧﻲ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﺇﺫا ﺳﺘﺮ ﺭﺃﺳﻬﺎ ﺟﺰء ﻣﻦ ﻇﺎﻫﺮ اﻟﺠﻠﺪ ﺇﻟﻰ اﻟﻠﺤﻢ ﻭﻏﺎﺻﺖ ﻓﻴﻪ ﻓﻼ ﻳﻀﺮ ﻇﻬﻮﺭ ﺭﺃﺳﻬﺎ ﺣﻴﻨﺌﺬ ﻷﻧﻬﺎ ﻓﻲ اﻟﺒﺎﻃﻦ ﻭاﻟﺜﺎﻧﻲ ﻋﻠﻰ ﻣﺎ ﺇﺫا ﺳﺘﺮ ﺭﺃﺳﻬﺎ ﺟﺰءا ﻣﻦ ﻇﺎﻫﺮ اﻟﺠﻠﺪ ﺑﺄﻥ ﺑﻘﻲ ﺟﺰء ﻣﻨﻬﺎ اﻩـ ﻓﻲﺣﻤﻞ ﻗﻮﻝ اﻟﺘﺤﻔﺔ اﺳﺘﺘﺮﺕ ﻋﻠﻰ ﺩﺧﻮﻟﻬﺎ ﻋﻦ ﺣﺪ اﻟﻈﺎﻫﺮ ﺇﻟﻰ ﺣﺪ اﻟﺒﺎﻃﻦ ﻭاﻋﺘﻤﺪ اﻟﺞﻣﺎﻟ اﻟﺮﻣﻠﻲ اﻟﺸﻖ اﻟﺜﺎﻧﻲ ﻣﻦ ﻛﻼﻡ اﻟﺒﻐﻮﻱ ﻓﻌﻨﺪﻩ ﺇﻥ ﻛﺎﻧﺖ ﺑﺤﻴﺚ ﻟﻮ ﻧﻘﺸﺖ ﺑﻘﻲ ﻣﻮﺿﻌﻬﺎ ﺛﻘﺒﺔ ﻭﺟﺐ ﻋﻠﻴﻪ ﻗﻠﻌﻬﺎ ﻟﻴﺼﺢ ﻭﺿﻮءﻩ ﻭﺇﻻ ﻓﻼ ﻭﺭﺃﻳﺖ ﻓﻲ ﻓﺘﺎﻭﻳﻪ ﻣ ﺭ ﺃﻧﻪ ﻋﻨﺪ اﻟﺸﻚ ﻓﻲ ﻛﻮﻥ ﻣﺤﻞﻫﺎ ﺑﻌﺪ اﻟﻘﻠﻊ ﻳﺒﻘﻰ ﻣﺠﻮﻓﺎ ﺃﻭ ﻻ اﻷﺻﻞ ﻋﺪﻡ اﻟﺘﺠﻮﻑ ﻭﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺏ ﻏﺴﻞ ﻣﺎ ﻋﺪا اﻟﻈﺎﻫﺮ اﻩـ ﻛﺮﺩﻱ ﻋﺒﺎﺭﺓ ﺷﻴﺨﻨﺎ ﻭاﻟﺒﺠﻴﺮﻣﻲ، ﻭﻳﺠﺐ ﻏﺴﻞ ﻣﻮﺿﻊ ﺷﻮﻛﺔ ﺑﻘﻲ ﻣﻔﺘﻮﺣﺎ ﺑﻌﺪ ﻗﻠﻌﻬﺎ ﻭﻻ ﻳﺼﺢ اﻟﻮﺿﻮء ﻣﻊ ﺑﻘﺎﺋﻬﺎ ﺇﺫا ﻛﺎﻧﺖ ﺑﺤﻴﺚ ﻟﻮ ﺃﺯﻳﻠﺖ ﺑﻘﻲ ﻣﺤﻠﻬﺎ ﻣﻔﺘﻮﺣﺎ ﻭاﻷﺻﺢ اﻟﻮﺿﻮء ﻣﻊ ﺑﻘﺎﺋﻬﺎ ﻟﻜﻦ ﺇﻥ ﻏﺎﺭﺕ ﻓﻲ اﻟﻠﺤﻢ ﻭاﺧﺘﻠﻄﺖ ﺑﺎﻟﺪﻡ اﻟﻜﺜﻴﺮ ﻟﻢ ﺗﺼﺢ اﻟﺼﻼﺓ ﻣﻌﻬﺎ، ﻭﺇﻥ ﺻﺢ اﻟﻮﺿﻮء ﻭﻛﻞ ﻫﺬا ﻓﻴﻤﺎ ﺇﺫا ﻛﺎﻧﺖ ﺭﺃﺳﻬﺎ ﻇﺎﻫﺮﺓ، ﻓﺈﻥ اﺳﺘﺘﺮ ﺟﻤﻴﻊﻫﺎ ﻟﻢ ﺗﻀﺮ ﻻ ﻓﻲ اﻟﻮﺿﻮء ﻭﻻ ﻓﻲ اﻟﺼﻼﺓ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﻌﺘﻤﺪ؛ ﻷﻧﻬﺎ ﻓﻲ ﺣﻜﻢ اﻟﺒﺎﻃﻦ اﻩـ.

 حاشية الشرواني علي التحفة

 جلد ١ ص ٢٠٧ ،٢٠٨