زنانِ پشت فرمان نشین و مردانِ دشداشه پوش

پادشاه عربستان سعودی طی یک حکم پادشاهی، رانندگی زنان در عربستان را آزاد اعلام کرد. این خبر در کنار خبر اجازه حضور زنان در ورزشگاه ها درعین کوتاهی اما نتیجه سالیان سال تلاش و پیگیری مطالبات زنان عربستان در جامعه و ساختار به شدت سنتی عربستان است. منال مسعود شریف، اصالتا اهل مکه و فارغ التحصیل رشته علوم رایانه از دانشگاه ملک عبدالعزیز است. او تا می ۲۰۱۲ مشاور امنیت اینترنت در سعودی آرامکو، شرکت ملی نفت عربستان سعودی بود.وی در۱۷ می ۲۰۱۱، تصمیم گرفت که آغازگر حرکتی نمادین باشد . برادر منال هم او را در این مسیر یاری کرد. منال خودروی او را گرفت و ویدیوی رانندگی خود را منتشر کرد . نتیجه روشن بود. فشار شدید تا آن حد که برادرش مجبور به ترک عربستان شد. ابتکار منال مورد استقبال قرار گرفت و حرکت بزرگ:"امروز خودم رانندگی میکنم" کلید خورد روز ۱۷ ژوئن ۲۰۱۱ صدها زن به دعوت وی در خیابان رانندگی کردند؛ و عجیب آنکه این بار حکومت هیچکدام از آنان را بازداشت نکرد.

در تجربه قبلی "لجين الهذلول" و"ميساء العمودي" به دلیل رانندگی هریک به 72 روز زندان محکوم شده بودند. سابقه تلاش زنان عربستان برای دستیابی به حق رانندگی به گذشته ای دورتر بازمی گردد. در سال 2009 و در هجمه حملات جریان های تندرو "وجيهة الحويدر" و"ابتهال المبارك "طی نامه ای به پادشاه وقت عربستان از او خواستند که شجاعانه در برابر این جریان ها بایستد و لغو محرومیت زنان را کلید بزند پیش از آنان و در سال 1990 هم کمپین موسوم به "6نوامبر" اولین حرکت جدی را برای کسب حق قانونی رانندگی زنان آغاز کرد. کتاب 6 نوامبر تالیف عایشه محمد المانع و حصه محمد آل شیخ گزارش دقیقی از این تلاش جدی را ارایه داده است.

با این حال شرایط آن روز به گونه ای بود که این عریضه جز شدت بخشیدن به حملات، حاصلی نداشت اما نشان می داد که مطالبات زنان عربستانی وارد مرحله جدیدی شده است. استمرار تلاش فعالین زن و همراهی برخی چهره های تاثیر گذار رسانه ای مانند ترکی الدخیل و دکتر صلاح صالح راشد در سایه تحولات جدیدی که با ولیعهدی محمد بن سلمان و تلاش او برای تقویت مقبولیت خاندان سعودی در داخل و خارج روی داده بود د رنهایت شرایط را برای لغو محرومیت رانندگی زنان فراهم کرد. تلاش های مستمر منال شریف باعث شد که مجله فارین افرز در سال 2011 او را به عنوان یکی از صد متفکر برتر سال معرفی کند. سال بعد هم دیلی بیست او را به عنوان شجاع‌ترین زن سال معرفی کرد و باز در همان سال منال موفق به دریافت جایزه "واسلاو هاول" از انجمن آزادی اسلو شد. این روزها منال شادمان تر از هر روز دیگری است. در آخرین توییت خود لغو محرومیت ها را به همه کنشگران سعودی تبریک گفته است و از کتاب خود با عنوان "القیاده نحو الحریه" رونمایی کرده است(ویدیوی شادمانی منال در لحظه ای که کتاب ها به خانه منال می رسند در صفحه توییتر وی منتشر شده است).

همزمان با اجازه رانندگی به زنان سعودی، توییت ها و ویدئوهایی که به تمسخر رانندگی زنان یا تشریح مبانی به اصطلاح غیر شرعی آن می پردازند نیز افزایش یافته است(هشتگ توییتری #الشعب_يرفض_قياده_المراه ملت رانندگی زنان را رد میکند). در یکی از این ویدئوها یک شهروند مرد سعودی با مشاهده اولین زنی که بعد از لغو محرومیت رانندگی؛ پشت فرمان نشسته است فریاد می زند "انا لله و انا الیه راجعون"، برخی از کاربران هم یاد نایف ولیعهد برکنار شده را گرامی داشته اند با این نقل قول:" از نایف پرسیدند روزی می آید که زنان هم رانندگی کنند؟ گفت اری روزی که مردی نمانده باشد!)، با این حال جو عمومی از این تصمیم خرسند است و بسیاری از مخالفین دیروز، در صف اول کسانی هستند که به ملک سلمان بابت این همه تدبیرو کیاست(!) تبریک می گویند، شاید تلاشی دیگر برای اثبات اینکه این تحولات بیش از انکه ناشی از اراده نیمه غایب جامعه سنتی عربستان باشد نتیجه اراده مردان خاندان پادشاهی است.

telegram.me/sahandiranmehr

ویدیوی مصاحبه با منال الشریف و روایت او از تلاش مستمرش:

yon.ir/4IjzF